Theo cáo trạng của phiên tòa giả định: Trong đợt tuyển quân năm 2023, Nguyễn Văn Luân ( sinh năm 2004, trú tại thôn Do Đạo, xã Nhân Thịnh, huyện Lý Nhân) trong độ tuổi đăng ký NVQS nhưng chưa đăng ký NVQS lần đầu tại Ban Chỉ huy quân sự xã Nhân Thịnh. Khi cán bộ Ban Chỉ huy quân sự xã giao lệnh gọi đăng ký Luân đã bỏ đi đến nhà người quen ở tỉnh Yên Bái chơi nhằm trốn tránh đăng ký NVQS. Để bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật, Chủ tịch UBND xã Nhân Thịnh lập hồ sơ vi phạm hành chính đề nghị Chủ tịch UBND huyện Lý Nhân ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính số tiền 10 triệu đồng và áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả buộc Luân phải đến đăng ký NVQS tại Ban Chỉ huy quân sự xã Nhân Thịnh. Đến năm 2024, sau khi trúng tuyển NVQS, theo Lệnh gọi công dân nhập ngũ: khoảng 6 giờ sáng ngày 14/02/2024, Luân có mặt tập trung tại sân vận động huyện Lý Nhân để bàn giao cho các đơn vị giao nhận quân trực thuộc Bộ Quốc phòng. Khi chuẩn bị lên xe ô tô để về đơn vị, Luân giả vờ xin đi vệ sinh rồi bỏ trốn khỏi địa phương không thực hiện Lệnh gọi nhập ngũ. Hành vi nêu trên của Nguyễn Văn Luân đã phạm vào tội “Trốn tránh nghĩa vụ quân sự”. Tội phạm và hình phạt được quy định tại khoản 1 Điều 332 Bộ luật Hình sự. Hành vi của Nguyễn Văn Luân đã xâm phạm đến trật tự quản lý hành chính nhà nước trong lĩnh vực quốc phòng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến truyền thống cách mạng của địa phương. Vì vậy, việc đưa ra xét xử bị cáo bằng một phiên tòa hình sự là việc làm hết sức cần thiết nhằm trừng trị hành vi vi phạm pháp luật của bị cáo; đồng thời cảnh tỉnh, răn đe cho thanh niên trong độ tuổi thực hiện Luật NVQS.

Căn cứ vào các chứng cứ, tài liệu của vụ án và lời khai của bị cáo, người có liên quan tại phiên tòa, Hội đồng xét xử đã tuyên phạt bị cáo Nguyễn Văn Luân 12 tháng tù giam về tội “Trốn tránh nghĩa vụ quân sự” được quy định tại khoản 1 Điều 332 Bộ luật Hình sự.

Thông qua phiên tòa nhằm tuyên truyền, phổ biến, giáo dục Luật NVQS cho thanh niên, nhất là những nội dung cơ bản về quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của công dân, tổ chức, gia đình, đoàn thể và xã hội đối với việc thực hiện Luật NVQS. Qua đó, góp phần nâng cao nhận thức, sự hiểu biết, thay đổi thái độ, hành vi và tạo sự chuyển biến trong công tác tuyển quân. Đây cũng là hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam 9/11.