Với đặc thù là phương tiện vận chuyển giá rẻ, đầu tư ít, lại dễ di chuyển nên các loại xe tự chế như: xe công nông, xe thô sơ ba, bốn bánh, xe lôi máy tự chế… là sự lựa chọn của nhiều cơ sở sản xuất, kinh doanh và một bộ phận người dân khi có nhu cầu vận chuyển hàng hóa, vật liệu xây dựng (VLXD) đến khu dân cư. Tuy nhiên, đa phần những loại phương tiện này là do các cơ sở sản xuất tự thiết kế, lắp ráp, không bảo đảm các chỉ số an toàn kỹ thuật, không được cơ quan có thẩm quyền kiểm định, đăng ký; người điều khiển các loại xe này hầu như không được đào tạo, không có giấy phép lái xe... nên khi lưu thông trên đường đã tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất ATGT cho chính người sử dụng cũng như những người tham gia giao thông. Trên địa bàn tỉnh đã xảy ra một số vụ TNGT nghiêm trọng có liên quan đến xe tự chế.

Để bảo đảm trật tự ATGT, giảm thiểu các vụ TNGT trên địa bàn, Công an tỉnh đã triển khai kế hoạch cao điểm về việc điều tra cơ bản, tuyên truyền vận động và kiểm tra, xử lý các hành vi vi phạm liên quan đến người điều khiển phương tiện, chủ phương tiện, cơ sở sản xuất kinh doanh xe ba, bốn bánh tự sản xuất, lắp ráp và sử dụng xe mô tô, xe gắn máy kéo theo xe khác, vật khác vi phạm trật tự ATGT trên địa bàn... ở cả cấp tỉnh, huyện, xã. Qua rà soát xác định, toàn tỉnh hiện có 2.456 xe tự chế; 7 bãi tập kết, địa điểm trông giữ xe tự chế; 24 xưởng cơ khí, cơ sở sản xuất xe tự chế; 225 tuyến đường, khu vực thường xuyên có xe tự chế hoạt động; lực lượng công an các đơn vị, địa phương đã phối hợp với các cơ quan truyền thông xây dựng các phóng sự, tin, bài, ảnh tuyên truyền trên zalo, facebook và tổ chức 426 lượt tuyên truyền lưu động… tạo sức lan tỏa tích cực trong cộng đồng xã hội tham gia đấu tranh, ngăn chặn hành vi vi phạm về trật tự ATGT của các loại xe tự chế khi tham gia giao thông. Cùng với đó, lực lượng công an các đơn vị, địa phương phối hợp tham mưu với cấp ủy, chính quyền tổ chức tuyên truyền, vận động, ký cam kết đối với 24 xưởng cơ khí, cơ sở sản xuất xe tự chế; 2.389 chủ phương tiện, người điều khiển phương tiện về chấp hành quy định khi tham gia giao thông; vận động chủ phương tiện, lái xe tự cắt bỏ thành, thùng xe cơi nới đối với 28 phương tiện. Lực lượng cảnh sát giao thông (CSGT) Công an tỉnh còn thành lập các tổ công tác tăng cường tuần tra, kiểm soát khép kín xử lý nghiêm, dứt điểm đối với các trường hợp vi phạm.

Mặc dù bị cấm lưu hành cũng như đề ra mức phạt khá nghiêm khắc đối với các loại xe tự chế, lắp ráp trái quy định, thậm chí áp dụng biện pháp tịch thu phương tiện, nhưng hiện nay các loại xe tự chế vẫn còn lưu thông nhiều trên các tuyến đường bộ trong tỉnh. Tại một số tuyến đường, nhất là khu vực có nhiều bãi, bến tập kết VLXD, nhiều xe công nông cơi nới thành thùng xe, chở quá khổ, quá tải, không phủ bạt... hay các loại xe ba bánh tự chế, xe lôi máy chở những thanh sắt, tôn dài 5-6 m di chuyển với tốc độ cao gây nguy hiểm cho người tham gia giao thông và làm ảnh hưởng trực tiếp đến kết cấu hạ tầng giao thông, gây ô nhiễm môi trường.

Tuy nhiên, theo nhận định của ngành chức năng, chính quyền các địa phương, để xử lý dứt điểm tình trạng các loại xe tự chế không bảo đảm an toàn kỹ thuật, xe không giấy tờ lưu thông trên đường cần rất nhiều thời gian. Bởi lẽ, các loại xe này đều là phương tiện mưu sinh của một bộ phận người dân; là phương tiện hữu hiệu hỗ trợ bà con trong việc vận chuyển hàng hóa trong sản xuất nông nghiệp, thậm chí là phương tiện chủ lực trong chở nguyên vật liệu trong công tác phòng, chống lụt bão tại một số địa phương trong thời gian qua...

Hướng tới mục tiêu xử lý dứt điểm tình trạng xe tự chế lưu thông trên các tuyến đường, theo Thượng tá Nguyễn Khánh Trường, Trưởng phòng CSGT Công an tỉnh, thời gian tới, lực lượng CSGT toàn tỉnh tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các đơn vị, địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động, ký cam kết đối với chủ phương tiện, lái xe chấp hành nghiêm quy định của pháp luật về trật tự ATGT và nâng cao nhận thức về những nguy cơ, rủi ro khi lưu thông bằng những loại phương tiện này, từ đó chủ động thực hiện chuyển đổi phương tiện, ngành nghề kinh doanh, đáp ứng yêu cầu của các cơ quan quản lý nhà nước; huy động lực lượng, phương tiện tuần tra, kiểm soát, kiên quyết xử lý nghiêm tình trạng xe công nông, xe tự chế lưu thông trên các tuyến đường... góp phần kiềm chế, kéo giảm TNGT trên địa bàn.