Xã Văn Lý (Lý Nhân) trước đây luôn được coi là “điểm nóng” về tội phạm, TNMT. Nguyên nhân là do nhiều người dân, nhất là thanh niên trẻ Văn Lý đi làm xa quê, mang lại nguồn kinh tế cho quê hương nhưng cũng không ít người bị sa ngã, nghiện ma túy. Theo thống kê của ngành chức năng, thời kỳ cao điểm, Văn Lý có trên 50 người sử dụng ma túy, hàng chục người chết do có HIV/AIDS hoặc sốc vì tiêm chích ma túy.

Trước tình hình đó, để huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và toàn dân tham gia phòng ngừa, đấu tranh có hiệu quả với tội phạm, TNMT, kiên quyết không để phát sinh tình hình phức tạp, “điểm nóng” liên quan đến tội phạm, TNMT, năm 2016, Công an xã Văn Lý đã tham mưu cấp ủy, chính quyền địa phương triển khai xây dựng mô hình “Xã không có tội phạm, TNMT”.

Để mô hình hoạt động hiệu quả, Đảng ủy xã đã ban hành nghị quyết chuyên đề về tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy đối với việc xây dựng, triển khai mô hình; UBND xã thành lập ban chỉ đạo, ban hành kế hoạch, quy chế hoạt động và tổ chức hội nghị ký cam kết thực hiện tới 100% hộ dân. Cấp ủy, chính quyền xã tăng cường chỉ đạo các ban, ngành, đoàn thể, các thôn đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền đến hội viên, đoàn viên, nhân dân về mục đích, ý nghĩa của việc xây dựng mô hình; phổ biến, cảnh báo những tác hại khôn lường của ma túy.

Bên cạnh đó, lực lượng công an xã làm tốt công tác điều tra cơ bản, nắm chắc tình hình, đấu tranh có hiệu quả với tội phạm, TNMT. Từ năm 2016 đến nay, lực lượng công an xã phối hợp với các đội nghiệp vụ công an tỉnh, công an huyện triệt xóa, bắt giữ hàng chục vụ liên quan đến tội phạm, TNMT trên địa bàn.

Khác với xã Văn Lý, phường Hoàng Đông (thị xã Duy Tiên) được biết đến là địa bàn có khu, cụm công nghiệp, thu hút một lượng lớn công nhân, người lao động trong và ngoài tỉnh về địa bàn sinh sống, làm việc. Nhờ đó, kinh tế địa phương có bước phát triển, tuy nhiên kéo theo đó là những nguy cơ tiềm ẩn phức tạp về ANTT, nhất là tội phạm, TNMT. Sau hơn 4 năm triển khai mô hình “Phường không có tội phạm, TNMT”, đến nay tình hình ANTT ở phường Hoàng Đông đã có nhiều chuyển biến tích cực, tội phạm, TNMT được kéo giảm rõ rệt. Những chuyển biến tích cực này được nhân dân địa phương ghi nhận, đánh giá cao từ đó thêm tin tưởng, đồng thuận phối hợp, cung cấp hàng chục nguồn tin có giá trị, giúp lực lượng công an phát hiện, bắt giữ 8 vụ, 14 đối tượng mua bán, vận chuyển, tàng trữ, sử dụng trái phép chất ma túy.

Ông Đỗ Văn Tấn, Chủ tịch UBND phường Hoàng Đông cho biết: Việc xây dựng, duy trì có hiệu quả mô hình “Phường không có tội phạm, TNMT” đã góp phần giữ vững ANTT, kiềm chế,    đẩy lùi tội phạm, TNMT trên địa bàn. Để tiếp tục củng cố, giữ vững mô hình này, thời gian tới, cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể, lực lượng công an và nhân dân địa phương sẽ tăng cường các hoạt động phối hợp, phát huy ưu điểm, rút kinh nghiệm, khắc phục những hạn chế, thiếu sót. Đặc biệt, làm tốt công tác tuyên truyền, vận động, hướng dẫn các gia đình thường xuyên nhắc nhở con em tránh xa TNMT và những hệ lụy do tác hại từ ma túy gây ra.

Theo thống kê từ cơ quan chức năng, tính đến hết tháng 6/2024, trên địa bàn tỉnh có trên 1 nghìn người nghiện có hồ sơ quản lý (trong đó: 667 người nghiện đang làm ăn, sinh sống ngoài xã hội, 364 người đang điều trị cai nghiện bằng thuốc Methadone, 165 người cai nghiện tại trung tâm phục hồi chức năng tâm thần, điều trị cai nghiện ma túy).

Thời gian qua, tình hình tội phạm, TNMT cơ bản được kiềm chế, không để hình thành các điểm, tụ điểm phức tạp về mua bán, tàng trữ, vận chuyển, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy gây bức xúc dư luận. 6 tháng đầu năm 2024, lực lượng chức năng đã đấu tranh, triệt xóa, phát hiện, bắt giữ 227 vụ, 305 đối tượng mua bán, vận chuyển, tàng trữ, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy, thu giữ hơn 700g heroin, hơn 3kg, gần 18 nghìn viên ma túy tổng hợp; triệt phá 6 chuyên án, 6 đường dây mua bán, vận chuyển ma túy xuyên quốc gia.

Công an tỉnh đã xây dựng, duy trì có hiệu quả 87 mô hình trong phong trào bảo vệ an ninh Tổ quốc, trong đó triển khai xây dựng mới 7 mô hình phục vụ tốt công tác bảo đảm ANTT ở cơ sở. Riêng mô hình “Xã không có tội phạm, TNMT” được xây dựng, duy trì có hiệu quả tại 38/109 xã, phường, thị trấn.

Thông qua mô hình, các địa phương đã huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và toàn dân tham gia phòng, chống tội phạm, TNMT. Đồng thời, triển khai đồng bộ, quyết liệt các giải pháp đấu tranh ngăn chặn, kiên quyết không để phát sinh tình hình phức tạp, phát sinh tụ điểm, đường dây, điểm nóng liên quan đến tội phạm, TNMT.

Theo dự báo, tình hình hoạt động tội phạm, TNMT trên địa bàn tỉnh vẫn còn diễn biến phức tạp, số người nghiện tiếp tục tăng, tỷ lệ tái nghiện cao. Do vậy, việc phòng ngừa, đấu tranh ngăn chặn bằng cách xây dựng thế trận lòng dân vững chắc; đồng thời đẩy mạnh công tác chuyển hóa địa bàn trọng điểm, phức tạp về ANTT, lồng ghép phù hợp với thực hiện Đề án “Nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống ma túy trên địa bàn tỉnh Hà Nam giai đoạn 2022 - 2026” là giải pháp hết sức quan trọng, cần thiết và có tính lâu dài, bền vững.

Và việc xây dựng, duy trì, nhân rộng mô hình “Xã không có tội phạm, TNMT” chính là bước cụ thể hóa giải pháp quan trọng này vào thực tế đời sống, qua đó, góp phần củng cố vững chắc mặt trận phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm, TNMT ngay từ địa bàn cơ sở.