Trên cơ sở xác định, xây dựng mô hình “Khu dân cư tự quản toàn diện” là giải pháp tập hợp, đoàn kết, phát huy quyền làm chủ của nhân dân, tạo sự đồng thuận và sức mạnh tổng hợp toàn dân thi đua thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế- xã hội, giữ gìn trật tự an toàn xã hội…, MTTQ xã Xuân Khê (Lý Nhân) đã tích cực tuyên truyền, động viên xây dựng, nhân rộng và duy trì có hiệu quả mô hình, góp phần thực hiện Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới (NTM), đô thị văn minh” gắn với xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu, xây dựng thôn thông minh. Sau một thời gian triển khai thực hiện, đến nay, mô hình Khu dân cư (KCD) tự quản toàn diện ở Xuân Khê đã đạt được nhiều kết quả tích cực, được đông đảo quần chúng nhân dân đồng thuận, ủng hộ.

Ông Ngô Văn Lê, Chủ tịch Ủy ban MTTQ xã Xuân Khê cho biết: Để thực hiện có hiệu quả các nội dung của Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng NTM, đô thị văn minh” gắn với xây dựng và giữ vững các tiêu chí NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu, cùng với việc duy trì các mô hình có hiệu quả trong nhân dân, như: “KDC văn hóa gắn với sản xuất, tiêu dùng thực phẩm nông sản an toàn, bảo vệ môi trường”, “KDC văn hóa bảo đảm vệ sinh môi trường, sản xuất tiêu dùng sản phẩm nông nghiệp sạch”…,

MTTQ xã còn tham mưu với cấp ủy và phối hợp với các tổ chức thành viên thành lập các mô hình mới; trong đó có mô hình “KDC tự quản toàn diện”, “KDC thông minh ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác tuyên truyền, vận động nhân dân chuyển đổi số”. Quá trình triển khai xây dựng và tổ chức thực hiện các mô hình đều được nhân dân các KDC đồng tình hưởng ứng, chủ động đóng góp kinh phí để mô hình đạt hiệu quả và có tính lan tỏa trong cộng đồng dân cư.

Hiện nay, mô hình "KDC tự quản toàn diện" được MTTQ xã triển khai ở cả 5 thôn với 50 tổ dân cư tự quản toàn diện. Các tổ hoạt động theo nguyên tắc dân chủ, công khai, đúng quy định pháp luật; quyết định theo đa số dưới sự quản lý trực tiếp của trưởng, phó thôn và sự hướng dẫn của ban công tác mặt trận; hoạt động của các tổ dân cư trên cơ sở quy chế đã được UBND xã phê duyệt, có nhiệm vụ tự quản toàn diện trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội.

Với sự định hướng của MTTQ xã, cấp ủy, ban lãnh đạo các thôn đã chọn cử các thành viên là những người có năng lực, uy tín tham gia điều hành, xây dựng và quản lý; trong đó, phân công mỗi thành viên phụ trách các hộ dân liền kề. Quá trình xây dựng mô hình tại địa bàn, các thành viên đã tích cực tuyên truyền, vận động, hướng dẫn người dân trong tổ dân cư thực hiện tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhiệm vụ chính trị của địa phương; tích cực tham gia hoạt động bảo vệ môi trường, thực hiện nếp sống văn minh, giúp đỡ nhau phát triển kinh tế và tham gia giữ gìn an ninh trật tự.

Như ở thôn Thượng Châu, trước đây, cảnh quan môi trường chưa tốt, ý thức của người dân trong công tác bảo vệ môi trường còn hạn chế. Vì vậy, lãnh đạo thôn đã tập trung tuyên truyền xây dựng mô hình tuyến đường văn minh sáng - xanh - sạch - đẹp, thu hút sự tham gia đông đảo của quần chúng nhân dân. Cùng với sự hỗ trợ của cấp trên, người dân trong thôn còn tự nguyện đóng kinh phí hàng trăm triệu đồng để lắp đặt hệ thống đèn chiếu sáng, camera an ninh, xây dựng cổng trào, treo panô tuyên truyền, mua trên 200 thùng đựng rác, trồng và chăm sóc trên 3 km cây xanh, cây hoa hai bên đường thôn, tạo cảnh quan môi trường.

Định kỳ thứ bảy, chủ nhật hằng tuần, nhân dân trong tổ tự quản tự giác tham gia hoạt động làm vệ sinh môi trường, làm cỏ, trồng hoa xây dựng các tuyến đường tự quản văn minh an toàn, sáng, xanh, sạch, đẹp; phân loại rác thải tại hộ gia đình và đổ rác đúng nơi quy định, hạn chế sử dụng túi ni lông; không lấn chiếm, cơi nới lòng, lề đường làm mất mỹ quan thôn. Qua đó, đã phát huy quyền tự quản của người dân ở cộng đồng dân cư thực hiện các cuộc vận động và các tiêu chí xây dựng NTM kiểu mẫu của địa phương.

Hay trong việc xây dựng mô hình thôn thông minh, các thôn tập trung vận động nhân dân, thực hiện các tiêu chí xây dựng thôn thông minh, đã đầu tư lắp đặt 48 điểm phát wifi miễn phí và 50 mắt camera an ninh của 50 tổ dân cư trên các trục đường do tổ quản lý; hướng dẫn thành lập 50 nhóm zalo ở 50 tổ dân cư, các thôn tổ chức lắp đặt ti vi và đầu thu tại nhà văn hóa thôn để theo dõi và kịp thời phát hiện các vấn đề tiêu cực phát sinh, góp phần quan trọng bảo đảm an ninh thôn xóm… Toàn xã hiện có 2/5 thôn đạt thôn thông minh, phấn đấu trong năm 2024 cơ bản hoàn thành các tiêu chí xây dựng thôn thông minh ở các thôn còn lại.

Hoạt động của Tổ dân cư tự quản ở Xuân Khê đã góp phần quan trọng trong việc nâng cao nhận thức, thay đổi nếp nghĩ, thói quen cũ của người dân; phát huy năng lực của đội ngũ cán bộ mặt trận thôn huy động sự vào cuộc của nhân dân tham gia các phong trào xây dựng cộng đồng. Các tổ dân cư tự quản toàn diện đã phát huy hiệu quả, tích cực tuyên truyền, vận động nhân dân chấp hành nghiêm các chủ trương, đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước, tích cực tham gia các cuộc vận động. Từ đó, phát huy tình đoàn kết, tính tự giác của người dân trong việc chỉnh trang khu dân cư, chủ động tham gia các phong trào thi đua, thực hiện tốt các nội dung Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng NTM, đô thị văn minh”.

Hằng năm, các Tổ dân cư tự quản tổ chức đăng ký và bình xét gia đình văn hóa; toàn xã có 91,28% gia đình được công nhận Gia đình văn hóa, 5/5 thôn giữ vững danh hiệu Làng văn hóa và làng văn hóa sức khỏe. Trên địa bàn các KDC, tình hình an ninh trật tự được bảo đảm, tệ nạn xã hội không xảy ra, các Tổ dân cư tự quản đã phối hợp làm tốt công tác hòa giải các mâu thuẫn trong nội bộ nhân dân, từ đó phát huy tinh thần đoàn kết trong cộng đồng dân cư, giúp nhau phát triển kinh tế, nâng cao đời sống của nhân dân.