Rong ruổi trên “ngựa sắt” qua sông Hồng rồi hướng về sông Đuống, một chút lơ đãng khiến chúng tôi lạc khỏi con đường ngắn nhất dẫn đến thôn Bút Tháp, xã Đình Tổ, thị xã Thuận Thành nơi chùa Bút Tháp tọa lạc. Nhưng bù lại, chúng tôi bắt gặp một hồ sen mênh mông, thơm ngát ở huyện Gia Bình lân cận, vốn không có trong lịch trình. Đầu hè, sen hồng chớm nở, lúa cũng vào độ chín vàng ươm trên những cánh đồng thẳng cánh cò bay. Đi giữa bức họa làng quê thanh bình và tươi đẹp này, dẫu đã được trải nghiệm nhiều lần, lữ khách vẫn mê say, ngây ngất. Chúng tôi dừng chân, men lối mòn phủ cỏ non xanh ra một góc hồ và thỏa sức ngắm hoa, chụp ảnh, hít hà không khí trong trẻo ướp mùi lúa lẫn hương sen. Không ra được giữa hồ, nhưng trong cả nghìn đóa sen rực rỡ mà chúng tôi vẫn được thấy, thấp thoáng có sen nhị sắc (hai mầu trắng, hồng) và sen tịnh đế (hai nụ trên cùng một cuống). Đó là những loại sen hiếm gặp, được quan niệm dân gian coi như biểu tượng của sự cao quý và điều may mắn.

Rời đầm sen, chúng tôi đến chùa Bút Tháp (tên chữ là Ninh Phúc tự), ngôi chùa có từ thế kỷ 14 và từng là trung tâm Phật giáo có ảnh hưởng lớn. Xứng danh một trong những cổ tự đẹp và nguyên bản ở đồng bằng Bắc Bộ, chùa được xây từ gạch, gỗ, đá, giản dị mà vững chãi dù đã qua 700 năm. Khuôn viên rộng rãi trồng nhiều cây hoa sứ, sen, súng và cau, những loài cây gắn với các không gian thanh tịnh. Đặc biệt, tại đây lưu giữ 4 Bảo vật quốc gia là Tượng Phật bà nghìn mắt nghìn tay, Tượng Tam thế, Hương án và Tòa Cửu phẩm liên hoa. Ngắm bảo vật tinh xảo, dù nghiên cứu Phật giáo hay không, người xem đều ngạc nhiên và kính phục thẩm mỹ cũng như tay nghề của các nghệ nhân xưa.

Chỉ một chuyến đi ngắn, tôi hiểu vì sao chùa Bút Tháp nói riêng, vùng đất Bắc Ninh - Kinh Bắc nói chung vẫn luôn là cái tên hấp dẫn người dân từ mọi miền đất nước và du khách nước ngoài khi đến Việt Nam.