Tham dự hội thảo có các đồng chí: Cao Xuân Thu Vân, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam; Đào Minh Tú, Phó Thống đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Tại điểm cầu tỉnh Hà Nam, dự hội thảo có đồng chí Nguyễn Đức Vượng, Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh; đại diện các sở, ngành chức năng, và một số HTX trong tỉnh...

Thống kê sơ bộ, tính đến hết năm 2023, cả nước có 30.698 HTX, 137 Liên hiệp HTX và 71.500 tổ hợp tác (THT). Trong tổng số HTX toàn quốc có 20.500 HTX nông nghiệp (chiếm 66,7%) và gần 10.200 HTX phi nông nghiệp (chiếm 33,3%). So với năm 2022, tổng số HTX năm 2023 tăng 1.261 HTX (tăng 4%); Liên hiệp HTX tăng 07 Liên hiệp HTX (tăng 5,4%) và số THT tăng 700 THT (tăng 1%). Số HTX thành lập mới năm 2023 là 2.986 HTX (tăng 291 HTX, tăng 10,8% so với năm 2022), bình quân 250 HTX thành lập mới/tháng.

Hiện, cả nước có trên 40 tổ chức tín dụng tham gia cho vay kinh tế tập thể (KTTT), HTX. Dư nợ cho vay đến cuối năm 2022 đạt 6.316 tỷ đồng (giảm 12,45% so với cuối năm 2021), với gần 1.200 HTX, Liên minh HTX còn dư nợ; dư nợ tín dụng đối với cá nhân, hộ gia đình trong đó có các cá nhân thành viên HTX đến cuối tháng 12/2022 đạt gần 5,9 triệu tỷ đồng, chiếm gần 50% tổng dư nợ tín dụng toàn nền kinh tế…

Thực tế, chỉ có khoảng 2% số HTX trong cả nước tiếp cận được vốn của các tổ chức tín dụng; khoảng 10% số HTX được vay vốn của các Quỹ Trung ương và địa phương; 0,5% số HTX tiếp cận được vốn vay của các tổ chức tín dụng địa phương. Do vậy, nhiều HTX phải vay trên thị trường phi chính thức với lãi suất cao, thời hạn rất ngắn. Theo dự báo của Liên minh HTX Việt Nam, những năm tới nhu cầu về vốn phát triển sản xuất, kinh doanh của khu vực KTTT, HTX có thể lên tới hàng trăm nghìn tỷ đồng mỗi năm và có xu hướng tăng để đáp ứng yêu cầu phát triển, tăng sức cạnh tranh trong thời kỳ hội nhập.

Tại hội thảo, các đại biểu tham luận về những khó khăn, hạn chế, vướng mắc khi tiếp cận nguồn vốn tín dụng; Nhiều HTX còn hạn chế trong quản trị, điều hành; Giá trị tài sản thế chấp của các HTX thường không cao; Công tác quản lý tài chính, kế toán trong khối các HTX nông nghiệp chưa được chú trọng thực hiện theo đúng quy định dẫn đến việc khó tiếp cận vốn vay; đa số HTX thường có quy mô sản xuất nhỏ, không có dự phòng tài chính, nên tiềm ẩn nhiều rủi ro; số HTX hoạt động có hiệu quả hiện nay còn thấp nên khả năng đáp ứng các điều kiện của ngân hàng hạn chế...

Các đại biểu cũng nêu ra một số giải pháp trọng tâm như: Sớm xây dựng, ban hành các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành Luật Hợp tác xã năm 2023 đồng bộ và thống nhất về thời gian áp dụng với Luật Hợp tác xã năm 2023 (có hiệu lực từ ngày 01 tháng 7 năm 2024); xây dựng đội ngũ cán bộ nòng cốt HTX được đào tạo chuyên nghiệp, có kiến thức về kinh tế, tài chính, kinh doanh và các kỹ năng quản lý, quản trị HTX; các địa phương tiếp tục duy trì, thực hiện các chính sách hỗ trợ phù hợp; nghiên cứu xây dựng cơ chế đặc thù trong huy động và sử dụng ngân sách nhà nước hỗ trợ HTX và bảo đảm nguồn lực thực hiện chính sách; nâng cao vai trò của các tổ chức đại diện, nòng cốt là Liên minh HTX Việt Nam các cấp, nhất là trong việc tuyên truyền, phản biện chính sách; làm cầu nối triển khai và tăng khả năng tiếp cận chính sách…

Kết luận hội thảo, đồng chí Cao Xuân Thu Vân, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam đánh giá cao những ý kiến của các đại biểu tham dự. Từ việc thấy rõ những hạn chế, vướng mắc và đề xuất giải pháp của các địa phương, HTX, cơ quan chức năng qua các ý kiến tại hội thảo nghiên cứu có chính sách, giải pháp phù hợp. Để khai thác và phát huy hiệu quả nguồn vốn tín dụng tới đây cần lựa chọn HTX đầu tư có trọng tâm, trọng điểm từ đó đánh giá, nhân rộng…