Bước vào khu vườn mẫu của bác Phạm Sông Hồng, thôn 1, xã Chính Lý (Lý Nhân) cảm nhận rõ nét nhất là sự sạch sẽ, gọn gàng từ lối đi đến nền đất, từng gốc cây… Dọc các lối đi trong vườn được bác Hồng xây bờ lát gạch tạo thành đường nội bộ liên hoàn. Cả khu vườn không có một cây cỏ, lá cây rụng xuống cũng được quét gọn thu gom ủ thành phân hữu cơ. Mỗi gốc cây ăn quả trong vườn được bác xây quây lại thuận tiện cho quá trình chăm sóc, bón phân, tưới nước. Ngay khâu tưới được lắp đặt hệ thống ống nước có khóa đến từng gốc cây. Cuối khu vườn bác bố trí hố thu gom rác thải hữu cơ, như: cỏ, cành cây, lá cây…

Được biết, khu vườn của bác Hồng rộng hơn 4 sào, nằm ngay trong khuôn viên nhà. Tại khu vườn này bác trồng hơn 20 gốc hồng xiêm (giống hồng xoài, hồng nhót), đều gần 25 năm tuổi, đang thời gian cho thu quả nhiều. Bác Hồng cũng dành một phần của khu vườn trồng hơn 10 cây bưởi Diễn. Từ năm 2022, thực hiện phong trào xây dựng vườn mẫu do Hội Nông dân xã phát động, bác Hồng đã đầu tư chỉnh trang lại khu vườn theo đúng các tiêu chí đề ra. Khu vườn đang đem lại nguồn thu nhập chính cho gia đình, bình quân đạt hơn 10 triệu đồng/sào/năm. Bác Hồng tâm sự: Khu vườn là hướng phát triển kinh tế, nhưng cũng gắn với sinh hoạt hằng ngày. Vườn sạch sẽ, gọn gàng, khi sản xuất cũng là thư giãn, vận động của chính mình. Xây dựng vườn đạt chuẩn NTM thực sự phát huy hiệu quả, nhất là tạo cảnh quan, môi trường, nâng cao chất lượng cuộc sống.

Với Chính Lý, nghề làm vườn phát triển khá mạnh ở hầu hết các hộ gia đình. Chỉ tính riêng diện tích vườn trong khu dân cư của xã đã có gần 200 ha. Đất vườn nơi đây chủ yếu được khai thác trồng cây ăn quả, gồm: Hồng xiêm, nhãn và bưởi Diễn. Nhiều hộ gia đình có diện tích vườn rộng lên đến hơn 1 mẫu, là hướng sản xuất chính trong phát triển kinh tế. Giá trị sản xuất trên diện tích đất vườn tại địa phương khá cao, bình quân từ 8 – 10 triệu đồng/sào/năm. Riêng sản phẩm bưởi Diễn đã được công nhận OCOP (Chương trình mỗi xã một sản phẩm). Tại xã đã xây dựng được 3 vườn mẫu đạt đầy đủ các tiêu chí và 2 vườn chuẩn (tiệm cận với vườn mẫu). Theo bà Phạm Thị Hồng Hạnh, Chủ tịch Hội Nông dân xã Chính Lý, xây dựng vườn mẫu giúp nâng tầm cho kinh tế vườn tại địa phương. Đây là hạt nhân để người dân trong xã tham quan, học hỏi áp dụng quá trình phát triển sản xuất.

Để phát triển kinh tế vườn, tạo môi trường xanh – sạch – đẹp trong xây dựng NTM, từ năm 2022, huyện Lý Nhân đã xây dựng đề án “Xây dựng vườn đạt chuẩn NTM giai đoạn 2022 – 2025”. Những khu vườn đạt chuẩn bảo đảm các tiêu chí về diện tích (từ 300 m2 trở lên), cây trồng (phù hợp, có giá trị kinh tế), có sơ đồ quy hoạch khoa học, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, bảo đảm môi trường, cảnh quan, có sản phẩm hàng hóa và thu nhập từ vườn tối thiểu đạt 8 triệu đồng/300m2/năm. Huyện giao Hội Nông dân làm nòng cốt trong xây dựng vườn đạt chuẩn NTM. Bà Trần Thị Thu Hằng, Chủ tịch Hội Nông dân huyện cho biết: Xác định xây dựng vườn đạt chuẩn NTM là nhiệm vụ trọng tâm trong thúc đẩy phát triển kinh tế, nâng cao chất lượng cuộc sống cho hội viên nông dân, khi triển khai, Hội Nông dân huyện đã lựa chọn và xây dựng những khu vườn mẫu tạo sức lan tỏa trong hội viên.

Thực hiện xây dựng vườn đạt chuẩn NTM, ngay trong năm 2022, Hội Nông dân huyện Lý Nhân đã lựa chọn hình thành 3 mô hình vườn mẫu, gồm: Xã Chính Lý 2 mô hình, xã Nhân Chính 1 mô hình. Năm 2023, triển khai đồng loạt vườn đạt chuẩn NTM tại 21/21 xã, thị trấn trong huyện, với tổng số 48 mô hình. Kết quả sau gần 1 năm thực hiện cho thấy, các khu vườn xây dựng đạt chuẩn NTM, nhất là 3 khu vườn mẫu đều cơ bản đạt các tiêu chí. Đã có 40/48 mô hình đạt giá trị tối thiểu 8 triệu đồng/300m2/năm, những mô hình còn lại do cây mới trồng hứa hẹn đem lại giá trị cao.

Thực tế, những năm gần đây, nhiều địa phương trong huyện Lý Nhân đã thực hiện cải tạo vườn tạp, thay vào đó là trồng những loại cây ăn quả có giá trị kinh tế, như: Bưởi, nhãn, hồng xiêm, chuối ngự, thanh long ruột đỏ… Đất vườn từng bước đã đem lại nguồn thu nhập đáng kể cho người dân, một số khu vườn đạt giá trị đến hơn 300 - 400 triệu đồng/ha/năm trở lên. Tuy nhiên, vẫn còn không ít các vườn người dân chưa chú trọng đầu tư cải tạo về cảnh quan, bố trí trồng cây thiếu khoa học không thuận tiện cho quá trình sản xuất, hiệu quả kinh tế chưa cao...

Với đặc thù nằm trong vùng phù sa sông Hồng, huyện Lý Nhân có lợi thế rất lớn trong phát triển kinh tế vườn. Việc xây dựng vườn đạt chuẩn NTM sẽ tạo nên sức bật mới để đất vườn khai thác và phát huy tốt được tiềm năng, thế mạnh, đem lại thu nhập cao cho người dân địa phương.