Theo báo cáo của Chi cục Hải quan Hà Nam, trong 8 tháng đầu năm 2023, thuế xuất nhập khẩu trên địa bàn tỉnh thu được 936,2 tỷ đồng, trong đó hoàn thuế cho các doanh nghiệp 138,5 tỷ đồng, số thực thu còn lại hơn 797 tỷ đồng, đạt 42% so với dự toán năm 2023, giảm 18,2% so với cùng kỳ năm trước. Nhiều doanh nghiệp trong tỉnh 8 tháng đầu năm 2023 nộp ngân sách nhà nước được hơn 10 tỷ đồng/doanh nghiệp, trong khi đó 8 tháng đầu năm 2022 nộp ngân sách 50 - 70 tỷ đồng/doanh nghiệp.

Qua đánh giá của ngành Hải quan cho thấy, năm 2023, là năm thu ngân sách từ thuế xuất nhập khẩu gặp nhiều khó khăn so với cùng kỳ nhiều năm trước. Nguyên nhân, do suy thoái kinh tế toàn cầu, xung đột giữa Nga và Ukraina dẫn tới hoạt động sản xuất kinh doanh gặp nhiều khó khăn, đã tác động mạnh mẽ đến hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa. Hiện nay, nhiều doanh nghiệp sản xuất kinh doanh trong điều kiện giá nguyên liệu đầu vào một số mặt hàng nhập khẩu tăng cao, trong khi đó sản phẩm sản xuất ra tiêu thụ trong nước lại tăng chậm. Do suy thoái kinh tế toàn cầu, nhu cầu mua sắm các mặt hàng tiêu dùng, hàng may mặc, linh kiện điện tử, đồ dùng gia đình cũng giảm mạnh.

Năm 2023, để hoàn thành thu ngân sách từ thuế xuất nhập khẩu của tỉnh đạt 1.900 tỷ đồng, trong 4 tháng cuối năm, Chi cục Hải quan Hà Nam tập trung cải cách thủ tục hành chính, đẩy mạnh việc chuyển đổi số trong lĩnh vực hải quan, tập trung kêu gọi thu hút các doanh nghiệp về khai quan tại Hà Nam.

Cụ thể, trong hoạt động chuyên môn nghiệp vụ, chi cục đã nâng cao công tác tham mưu, thực thi nghiệp vụ kiểm tra, giám sát hoạt động xuất nhập khẩu; số hóa các quy trình thủ tục hải quan, trong đó các lĩnh vực nghiệp vụ được tích hợp, liên thông, tự động hóa mức độ cao; đẩy mạnh kiểm tra trước và sau thông quan, giảm tỷ lệ kiểm tra trong quá trình làm thủ tục hải quan; thực hiện mô hình hải quan số, hải quan thông minh, hải quan xanh; tăng cường tuyên truyền phổ biến chính sách pháp luật liên quan đến hoạt động xuất nhập khẩu cho các doanh nghiệp; kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc phát sinh thuộc thẩm quyền liên quan đến thủ tục hải quan, chính sách thuế, công tác quản lý thuế. Đồng thời, đơn vị cũng tăng cường phối hợp với các doanh nghiệp như Công ty cổ phần Tân Cảng – Đồng Văn Hà Nam, để giải quyết thủ tục kiểm hóa bảo đảm xuất nhập khẩu nhanh chóng. Đến nay, phần lớn các doanh nghiệp trong các KCN đã chủ động vào làm thủ tục kiểm hóa tại Công ty cổ phần Tân Cảng – Hà Nam ở KCN Đồng Văn III.

Ông Lê Việt Thắng, Chi cục trưởng Chi cục Hải quan Hà Nam cho biết: Nếu so với những năm trước, trong năm 2023 thu ngân sách từ thuế xuất nhập khẩu trên địa bàn tỉnh sẽ giảm do kinh tế khó khăn và Nhà nước thực hiện các chính sách miễn giảm thuế cho doanh nghiệp. Tại Hà Nam, khi áp dụng giảm 2% thuế VAT cho các doanh nghiệp, thì thuế xuất nhập khẩu sẽ giảm thu khoảng 110 tỷ đồng. Hơn nữa, trong năm 2023, Chi cục Hải quan Hà Nam còn phải hoàn thuế cho các doanh nghiệp khoảng 130 tỷ đồng, nên số thu ước cả năm 2023 chỉ đạt khoảng hơn 70% kế hoạch. Để nâng cao nguồn thu ngân sách, Chi cục Hải quan Hà Nam đã phối hợp với Hải quan các tỉnh, thành phố trong khu vực kêu gọi, hỗ trợ các doanh nghiệp về khai quan tại Hà Nam. Từ đầu năm đến nay đã có hơn 30 doanh nghiệp mới về đăng ký khai quan, trong đó có những doanh nghiệp trước đây nộp ngân sách hơn 100 tỷ đồng/năm. Đây là điều kiện thuận lợi để tỉnh nâng cao nguồn thu ngân sách từ thuế xuất nhập khẩu trong những năm tới.

Ngoài các giải pháp trên, về lâu dài Chi cục Hải quan Hà Nam tiếp tục phối hợp với Công ty cổ phần Tân Cảng –  Đồng Văn Hà Nam, các doanh nghiệp khai thác cảng thủy nội địa trên địa bàn, bố trí cán bộ hải quan làm việc trực tiếp tại các cảng, giải quyết thủ tục xuất nhập khẩu hàng hóa cho các doanh nghiệp nhanh chóng, thuận tiện, góp phần nâng cao nguồn thu ngân sách.