Dự thảo Luật Đường bộ (tách ra từ Luật Giao thông đường bộ năm 2008) đang được Bộ Giao thông Vận tải lấy ý kiến nhân dân. Với phương tiện kinh doanh vận tải đường bộ, cơ quan soạn thảo đề xuất giờ làm việc của lái xe một ngày không quá 8 tiếng, thời gian lái xe liên tục không quá 4 tiếng, riêng ban đêm không quá 3 tiếng.

Đề xuất này được điều chỉnh so với Điều 65 Luật Giao thông đường bộ hiện hành - thời gian làm việc của lái xe kinh doanh vận tải không được quá 10 giờ trong một ngày, không lái xe liên tục quá 4 giờ.

Thời gian qua, cả nước xảy ra một số vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng vào khung giờ đêm liên quan đến xe khách, xe tải nên một số chuyên gia giao thông đề xuất giảm thời gian lái xe vào ban đêm.

Đại diện Cục Đường bộ Việt Nam cho biết, báo cáo 6 tháng đầu năm 2023 của Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an) cho thấy 80% số vụ tai nạn giao thông là do người điều khiển sử dụng rượu bia, vi phạm tốc độ, đi không đúng làn đường, không chú ý quan sát gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.

Đáng chú ý là khoảng 40% các vụ tai nạn giao thông xảy ra ở khung giờ nửa đêm về sáng (từ 0h đến 6h). Thời điểm này đường vắng, lái xe chạy tốc độ cao và thường chủ quan, mệt mỏi, điều khiển xe trong trạng thái buồn ngủ. "Việc nghiên cứu giảm thời gian lái xe liên tục, tăng nghỉ ngơi cho tài xế trong khung giờ ban đêm là rất cần thiết", đại diện Cục Đường bộ Việt Nam giải thích.

Mặt khác, số vụ tai nạn giao thông liên quan đến xe khách, xe tải có tỷ lệ thấp hơn so với xe máy nhưng khi xảy ra lại rất nguy hiểm do chở nhiều người. Do đó, cơ quan soạn thảo cho rằng cần kiểm soát chặt và tạo điều kiện thuận lợi để tài xế có sức khỏe, tỉnh táo khi chạy xe, ngăn chặn tai nạn giao thông.

Theo Cục Đường bộ Việt Nam, thời gian lái xe làm việc được giám sát thông qua dữ liệu từ thiết bị giám sát hành trình được các doanh nghiệp ghi nhận và truyền về Cục Đường bộ. Ban soạn thảo cho biết tại Trung Quốc, thời gian lái xe liên tục vào ban ngày không quá 4 giờ, ban đêm không quá 2 giờ và thời gian nghỉ ngơi cho mỗi lần dừng không dưới 20 phút. Xe khách không được chạy vào ban đêm trên một số tuyến đường có tiêu chuẩn di chuyển an toàn thấp.

Malaysia quy định tài xế xe vận tải thương mại không được lái xe liên tục quá 4 giờ. Tài xế phải được nghỉ 30 phút sau 4 giờ, nghỉ 1 ngày sau 6 ngày làm việc và nghỉ tối thiểu 12 giờ trước khi bắt đầu hành trình đầu tiên.

Đề xuất trên không nhận được đồng tình của Hiệp hội Vận tải ôtô Việt Nam. Ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội, cho rằng dự thảo Luật Đường bộ điều chỉnh thời gian lái xe liên tục từ 22h ngày hôm trước đến 6h ngày hôm sau có nhiều điểm bất hợp lý. Nguyên nhân là người vận tải chuyên nghiệp thường làm thủ tục giao nhận hàng vào ban ngày. Ban đêm xe tải hoạt động nhiều vì khung giờ này đường vắng, xe chạy thông suốt, giảm tiêu thụ nhiên liệu, giảm nguy cơ va chạm giao thông và độ hao mòn lốp.

Theo ông, nếu quy định này ban hành sẽ có một lượng đáng kể xe chạy khung giờ 22h-6h chuyển sang 6h-22h để tài xế được chạy liên tục 4 giờ. Điều này sẽ làm gia tăng áp lực ùn tắc và nguy cơ tai nạn giao thông.

Đề xuất thời gian lái xe trong ngày không quá 8 giờ cũng không được Chủ tịch Hiệp hội vận tải ôtô Việt Nam đồng tình vì "Luật Giao thông Đường bộ năm 2008 quy định lái xe không quá 10 giờ trong ngày là phù hợp". Nếu điều chỉnh quy định thời gian lái xe kinh doanh vận tải và vận tải nội bộ như dự thảo sẽ làm tăng chi phí cho doanh nghiệp.

"Với quy định hiện hành, nhiều chuyến xe chỉ cần 1-2 tài xế, nhưng theo đề xuất mới phải bố trí 2-3 người. Điều này khó khả thi vì hiện khó tuyển dụng người lái xe đường dài và điều này cũng làm tăng chi phí cho doanh nghiệp", ông Quyền nói.

Hiện nay cả nước có gần 90.000 đơn vị kinh doanh vận tải bằng ôtô được cấp phép với khoảng 900.000 phương tiện. Trong đó, hơn 308.700 xe khách và 566.800 xe tải các loại. Số lượng tài xế kinh doanh vận tải trên 1 triệu người.

Cùng với đề xuất giảm thời gian lái xe liên tục vào ban đêm, dự thảo Luật Đường bộ cũng điều chỉnh thu phí cao tốc do nhà nước đầu tư, siết chặt điều kiện hoạt động của xe chở học sinh, cho phép trông giữ phương tiện dưới gầm cầu cạn, điều chỉnh quy định về xe du lịch, xe taxi...