Hiện nay, các địa phương trong tỉnh đang tập trung thu hoạch lúa xuân đã chín, đồng thời chuyển sang sản xuất vụ mùa. Theo lịch thời vụ, từ ngày 5/6 bắt đầu gieo mạ trà mùa sớm, gieo cấy lúa mùa từ 15/6. Thời gian chuyển vụ rất ngắn (giữa vụ lúa xuân và vụ mùa), chỉ khoảng hơn 10 ngày, vì vậy công tác chuẩn bị sản xuất vụ mới cần được tập trung triển khai nhằm bảo đảm vụ lúa mùa đạt hiệu quả cao.
Vụ mùa năm nay huyện Thanh Liêm phấn đấu gieo cấy 5.720 ha, trong đó có 50% diện tích là trà mùa sớm. Cơ cấu giống được bố trí: lúa chất lượng 50% diện tích, lúa thuần năng suất cao 30% diện tích, lúa lai 20% diện tích. Thanh Liêm tiếp tục duy trì và mở rộng phương pháp cấy lúa bằng máy, phấn đấu đạt 2.650 ha (chiếm hơn 46% diện tích), giảm tối đa diện tích lúa gieo thẳng...
Để thực hiện kế hoạch gieo cấy theo mục tiêu đề ra, UBND huyện Thanh Liêm đã chỉ đạo các địa phương triển khai đồng bộ những biện pháp chuẩn bị cho sản xuất vụ mùa. Cụ thể, các xã, thị trấn quy hoạch sản xuất trên từng cánh đồng, từng trà lúa; trong đó, chú trọng đến những vùng sản xuất trà lúa mùa sớm phù hợp tạo điều kiện để sản xuất vụ đông. Người dân làm đất gieo cấy lúa mùa ngay sau khi thu hoạch xong lúa xuân. Nước trên ruộng được giữ phù hợp ngay từ cuối vụ xuân giúp thuận lợi cho quá trình làm đất vụ mùa. Diện tích đất cấy ở vùng cốt cao chưa có nước máy cày lật sớm để khi có nước bừa lồng giúp đất được làm kỹ. Các HTXDVNN trong huyện làm tốt các dịch vụ phục vụ sản xuất như lấy nước tưới, làm đất... Đồng thời, duy trì dịch vụ cung ứng giống, vật tư phân bón bảo đảm chất lượng và ổn định giá bán cho người dân...
Với diện tích lúa cấy bằng máy, các địa phương duy trì và phát huy hoạt động 13 tổ dịch vụ, HTX chuyên ngành và tổ dịch vụ mạ khay, cấy máy. Tổng số máy cấy của toàn huyện được trang bị lên đến 26 máy động cơ Kubota và 147 máy cầm tay Văn Lang. Những cơ sở mạ khay, cấy máy xây dựng kế hoạch liên kết với các đơn vị dịch vụ mạ khay, cấy máy bên ngoài về hỗ trợ gieo cấy bảo đảm diện tích và thời gian.
Chi nhánh Công ty cổ phần tập đoàn giống cây trồng Việt Nam Hà Nam chuẩn bị thóc giống phục vụ sản xuất vụ mùa 2024.
Bà Đỗ Thị Thanh Nga, Phó Trưởng phòng phụ trách Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN & PTNT) huyện Thanh Liêm cho biết: Huyện chỉ đạo sát sao các địa phương thực hiện công tác chuẩn bị sản xuất vụ mùa, nhất là bám sát lịch thời vụ. Các cơ quan chuyên môn của huyện thường xuyên kiểm tra, đôn đốc các địa phương, HTXDVNN thực hiện tốt công tác chuẩn bị gieo cấy lúa mùa. Thanh Liêm phấn đấu hoàn thành gieo cấy đúng lịch thời vụ bằng cả các phương pháp gieo thẳng, cấy máy và cấy thủ công. Dự kiến, toàn huyện cơ bản hoàn thành gieo cấy lúa mùa xong trước ngày 5/7...
Vụ lúa mùa năm nay, toàn tỉnh gieo cấy hơn 27.939 ha, năng suất phấn đấu đạt 55,4 tạ/ha. Cơ cấu mùa vụ, trà lúa mùa sớm được bố trí 54% diện tích, trà mùa trung 43% diện tích, còn lại là trà lúa mùa muộn. Đối với cơ cấu giống, mỗi địa phương bố trí từ 3 – 5 giống chủ lực trong bộ giống của tỉnh, bảo đảm được các yếu tố: năng suất cao, chất lượng tốt, chống chịu bệnh bạc lá… Tại những vùng sản xuất tập trung, giống lúa được lựa chọn sản xuất phù hợp với nhu cầu của các doanh nghiệp thu mua, chế biến.
Về cơ cấu giống chung, tỷ lệ lúa lai giữ ổn định khoảng 20%, lúa thuần năng suất cao 30%, lúa chất lượng trên 50%. Như huyện Lý Nhân diện tích gieo cấy lúa mùa 5.350 ha, cơ cấu mùa vụ, cơ cấu giống được xây dựng sát chỉ đạo chung của tỉnh và phù hợp điều kiện sản xuất tại địa phương. Trong vụ mùa năm nay, Lý Nhân có sự điều chỉnh giảm tỷ lệ lúa gieo thẳng xuống còn 37%, tăng tỷ lệ lúa cấy lên trên 60%. Riêng lúa cấy máy được áp dụng khoảng 1.000 ha, chiếm trên 18% diện tích. Để đảm bảo gắn kết 3 vụ, nhất là cây vụ đông trên đất 2 lúa gần 1.400 ha, huyện chỉ đạo các địa phương đảm bảo tốt công tác chuẩn bị theo yêu cầu theo kế hoạch đề ra.
Theo bà Đỗ Thị Thu Hòa, Trưởng phòng NN & PTNT huyện Lý Nhân, công tác chuẩn bị sản xuất vụ mùa trên địa bàn huyện đang được thực hiện song song với thu hoạch lúa xuân. Các địa phương đặc biệt quan tâm đến những mô hình sản xuất mới, cánh đồng mẫu sản xuất tập trung và diện tích lúa gieo cấy bằng máy. Với tiến độ sản xuất hiện nay, dự kiến diện tích lúa mùa của huyện được gieo cấy trong khung thời vụ tốt nhất, bảo đảm cả cơ cấu mùa vụ và cơ cấu giống…
Vụ lúa mùa 2024 ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn xây dựng lịch thời vụ với trà lúa mùa sớm lúa gieo thẳng từ ngày 10 – 15/6, lúa cấy khoảng từ ngày 20/6 và kết thúc trước ngày 30/6 bảo đảm giải phóng đất trồng cây vụ đông ưa ấm; trà lúa mùa trung kết thúc gieo cấy trước ngày 5/7. Hiện nông dân trong tỉnh đang tiến hành thu hoạch nhanh, gọn lúa xuân đã chín và tập trung chuẩn bị sản xuất vụ mùa. Những địa phương có diện tích lúa cấy máy chủ động ký hợp đồng với đơn vị phục vụ để chuẩn bị tốt lượng mạ khay và bố trí máy cấy phù hợp. Các xí nghiệp thủy nông, HTXDVNN trong tỉnh đang tập trung bơm, điều tiết nước tưới phục vụ làm đất…
Ông Nguyễn Hải Nam, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt, Bảo vệ thực vật và Kiểm lâm (Sở NN&PTNT) cho biết: Sản xuất vụ mùa có thời gian chuẩn bị ngắn, chỉ khoảng 20 ngày, kể từ khi thu hoạch lúa xuân. Các địa phương cần tập trung triển khai hiệu quả các khâu phục vụ cho gieo cấy. Về phía ngành nông nghiệp thường xuyên kiểm tra, đôn đốc để việc gieo cấy bảo đảm đúng yêu cầu khung thời vụ. Đồng thời, hướng dẫn kỹ thuật phòng chống các đối tượng dịch hại cho lúa (chuột, bệnh lùn sọc đen Phương Nam, lúa cỏ…) ngay khi chuẩn bị bước vào sản xuất.
Hiện nay, lúa xuân chín và cho thu hoạch tập trung, giúp giải phóng đất nhanh để làm vụ mùa. Làm tốt các khâu chuẩn bị sản xuất vụ mùa sẽ giúp các địa phương chủ động trong thực hiện kế hoạch đề ra, nhất là khâu gieo cấy theo đúng lịch thời vụ và hứa hẹn vụ sản xuất mới đạt hiệu quả cao.
Mạnh Hùng