Mùa hè năm nay được dự báo xảy ra nắng nóng trên diện rộng với nền nhiệt độ cao. Từ đầu mùa đến cuối tháng 5 trên địa bàn tỉnh đã xảy ra 2 đợt nắng nóng, mỗi đợt kéo dài từ 4 - 5 ngày. Nền nhiệt độ của các đợt nắng nóng ở mức cao, đợt nắng nóng cuối tháng 4 có nhiệt độ cao nhất gần 42oC, vượt mức lịch sử 0,7oC. Nắng nóng sẽ còn tiếp diễn trong thời gian tới (đến hết tháng 8) dự báo có gần 10 đợt. Để bảo vệ đàn gia súc, gia cầm trên địa bàn, rất nhiều biện pháp đã được người dân triển khai, thực hiện.
Tìm hiểu tại các địa phương được biết, hiện các cơ sở, hộ chăn nuôi đều chủ động triển khai các biện pháp phòng, chống nắng nóng cho đàn vật nuôi. Trang trại chăn nuôi của anh Nguyễn Văn Hồng, thôn Đồng Tiến, xã Kim Bình (thành phố Phủ Lý) có quy mô nuôi 300 lợn nái, hơn 1.000 lợn thịt và 8.000 gia cầm (gà đẻ). Toàn bộ đàn gia súc, gia cầm được anh Hồng nuôi trong hệ thống chuồng kín. Đây đều là những đối tượng nhạy cảm với nắng nóng. Nhất là đàn gà đẻ luôn phải duy trì nhiệt độ trong chuồng ở mức từ 28 – 31oC.
Trong những ngày nắng nóng, hệ thống làm mát chỉ cần dừng hoạt động khoảng 10 phút chuồng tăng nhiệt gà có thể chết hàng loạt. Do vậy, việc phòng, chống nắng nóng trong mùa hè cho trang trại được anh Hồng ưu tiên số 1 cho quá trình chăn nuôi. Anh đã lắp đặt hệ thống giàn lạnh công nghiệp cho tất cả các chuồng nuôi làm mát thường xuyên với khoảng 60 quạt thông gió cỡ lớn. Đồng thời, anh đầu tư hệ thống phun nước làm mát toàn bộ diện tích mái chuồng, những ngày nắng nóng hoạt động từ 10 – 12 giờ/ngày. Cây xanh được trồng xung quanh chuồng trại lấy bóng mát. Chỉ tính riêng lượng máy bơm nước sử dụng thường xuyên trong mùa hè của trang trại lên đến gần 50 chiếc. Anh Hồng cũng đầu tư 2 máy phát điện công suất lớn dự phòng khi mất điện lưới. Ngoài ra, chế độ dinh dưỡng cũng được tăng cường, thêm chất điện giải những ngày nắng nóng cao điểm để tăng sức đề kháng, chống chịu cho vật nuôi.
Anh Nguyễn Văn Hồng chia sẻ: Trong những tháng mùa hè, quan trọng nhất là phòng chống nắng nóng cho đàn vật nuôi. Trước mỗi đợt được dự báo nắng nóng toàn bộ hệ thống làm mát, hệ thống điện của trang trại được kiểm tra bảo đảm khả năng hoạt động tốt nhất. Chỉ tính riêng tiền điện phục vụ chống nóng trong những tháng mùa hè của trang trại khoảng 60 – 70 triệu đồng, gấp hơn 2 lần những mùa khác trong năm.
Đàn lợn của anh Nguyễn Văn Hồng thường xuyên được tắm mát giải nhiệt trong mùa nắng nóng.
Với các trang trại chăn nuôi bò sữa việc phòng, chống nắng nóng cũng quyết định đến sức khỏe và sản lượng sữa hằng ngày do đây là đối tượng xuất xứ từ vùng ôn đới. Ngay từ khi xây dựng chuồng trại các cơ sở, hộ chăn nuôi tính toán hướng bảo đảm ấm về mùa đông, thông thoáng, mát trong mùa hè. Khu trang trại của Công ty cổ phần sữa Hà Nam (Hanamilk) tại xã Mộc Bắc (thị xã Duy Tiên) được áp dụng đầy đủ kỹ thuật xây dựng chuồng trại. Trong các dãy chuồng nuôi bò sữa đều được lắp quạt trần làm mát không khí. Vào mùa hè, doanh nghiệp tăng cường thêm quạt điện công nghiệp. Trang trại cũng được đầu tư máy phát điện dự phòng khi mất điện lưới. Ngoài ra, xung quanh chuồng trại được trồng nhiều cây xanh lấy bóng mát chống nắng nóng.
Theo bà Trần Thị Thanh Thoan, Giám đốc Công ty cổ phần Hanamilk, việc làm mát, thông thoáng cho chuồng trại chăn nuôi bò sữa trong mùa hè luôn được quan tâm ở mức tốt nhất. Đây là yếu tố quan trọng, đàn bò sữa trong trang trại sinh trưởng, phát triển tốt, duy trì được năng suất sữa khai thác hằng ngày.
Đối với chăn nuôi nói chung của người dân trong tỉnh hiện nay đang phát triển theo hướng trang trại tập trung. Vì thế, người chăn nuôi quan tâm đầu tư đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật. Trong đó, chú trọng đến hệ thống làm mát chuồng trại trong mùa hè. Một số biện pháp được áp dụng phổ biến: Trồng cây xanh quanh chuồng trại, làm mát bằng nước cả trên mái và trong chuồng đối với gia súc; lắp đặt hệ thống quạt gió cho cả nuôi gia cầm, lợn, bò sữa… Những mô hình chuồng kín đều sử dụng giàn lạnh, quạt thông gió công nghiệp bảo đảm nhiệt độ trong chuồng luôn duy trì dưới 32oC.
Về phía Ngành nông nghiệp, hằng năm đều triển khai các biện pháp hướng dẫn các hộ chăn nuôi tăng cường phòng chống nắng nóng cho gia súc, gia cầm trong mùa hè. Người dân thường xuyên cập nhật thông tin dự báo thời tiết nắng nóng để chủ động các biện pháp phòng chống. Hệ thống chuồng trại cần được giữ sạch sẽ, định kỳ tiêu độc, khử trùng, bảo đảm thông thoáng. Trong quá trình chăn nuôi, người dân thực hiện thu gom chất thải, vệ sinh máng ăn, uống không để dư thừa, tồn đọng. Về mùa hè, giảm mật độ nuôi nhốt trong chuồng, cho ăn, uống bảo đảm khẩu phần, độ dinh dưỡng tăng sức đề kháng. Cùng với đó, tiêm đầy đủ các loại vắc - xin tăng khả năng miễn dịch với dịch bệnh; thường xuyền khử trùng tiêu độc chuồng trại, môi trường chăn nuôi…
Ông Phạm Anh Tuấn, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi – Thú y (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cho biết: Việc phòng chống nắng nóng là yêu cầu cần thiết đối với các hộ chăn nuôi trong mùa hè. Đơn vị đã chủ động hướng dẫn kỹ thuật đến trực tiếp các địa phương, hộ gia đình các biện pháp phòng chống cả về quản lý, chăm sóc, chế độ thức ăn, nước uống và chuồng trại.
Mùa hè năm nay còn diễn ra khá dài, dự báo nền nhiệt cao hơn từ 0,3 – 0,5oC so với trung bình nhiều năm. Nguy cơ vật nuôi chịu ảnh hưởng của nắng nóng rất lớn nếu không triển khai tốt các biện pháp phòng chống hiệu quả. Các địa phương, người chăn nuôi cần tiếp tục thực hiện tốt việc bảo vệ, giúp đàn gia súc, gia cầm có điều kiện duy trì và phát triển tốt, đem lại giá trị chung cho ngành nông nghiệp và thu nhập của người dân.
Mạnh Hùng