25 năm sau ngày tái lập tỉnh (1/1/1997 - 1/1/2022), từ một xã thuần nông, thu nhập của người dân chỉ trông vào sản xuất nông nghiệp, trải qua chặng đường dài không ngừng phát triển, đến nay Yên Bắc (thị xã Duy Tiên) đã được công nhận là phường. Không còn cảnh đường sá đi lại khó khăn, không còn cảnh nhà ở xập xệ, dột nát, diện mạo Yên Bắc hôm nay đã đổi thay rõ nét, khang trang và hiện đại; đời sống vật chất, tinh thần của người dân được nâng cao.
Nhớ về thời kỳ đầu, khi tỉnh Hà Nam được tái lập, ông Đàm Đức Thắng, 75 tuổi đời, hơn 50 năm tuổi Đảng, tổ dân phố Vũ Xá, Yên Bắc cho biết: Tôi làm Bí thư Đảng ủy xã Yên Bắc từ năm 1982 đến năm 1997. Thời kỳ ấy, Yên Bắc là xã thuần nông, khoảng 90% lao động làm nông nghiệp, tuy nhiên hệ thống thủy lợi chưa được quy hoạch hoàn chỉnh, đường ra đồng chỉ có vài trục chính được rải đá cấp phối, còn lại là đường đất thùng vũng, cao thấp đi lại hết sức khó khăn. Ngoài máy làm đất, cấy, gặt nông dân đều phải làm thủ công. Chở lúa từ đồng về chủ yếu là xe thồ và xe cải tiến… Nói chung, làm ruộng ngày ấy hết sức vất vả, cực nhọc mà thu nhập không cao. Không những vậy, nông dân còn phải đối diện với cảnh mất mùa do thiên tai, sâu bệnh… Trong thôn, đường làng rải đá cấp phối, đường ngõ xóm chủ yếu vẫn là đường đất. Hệ thống thoát nước không có, mùa mưa, đường lầy lội, có chỗ ngập thành vũng lớn, ra khỏi nhà là phải đi ủng. Không có hệ thống đèn đường chiếu sáng, tối muốn đi đâu phải dùng đèn pin. Năm 1997, Yên Bắc chỉ có khoảng 20% số hộ gia đình xây dựng được nhà mái bằng, còn lại là nhà cấp bốn, lợp ngói đỏ. Có nhà đã xuống cấp xập xệ, dột nát. Các thôn chưa có nhà văn hóa, chưa có phong trào luyện tập thể dục thể thao, muốn tổ chức hoạt động tập thể và hội họp phải nhờ kho thóc cũ của hợp tác xã hoặc phải nhờ đình, chùa, có nơi phải nhờ nhà dân. Cả làng chỉ có một vài hộ có tivi đen trắng, mỗi khi mở người dân đến xem nhờ ngồi chật chiếu ngoài sân. Thời ấy, rác thải nhà nào nhà nấy tự xử lý nên xảy ra tình trạng rác thải vứt bừa bãi ra đường, những khu khuất, rộng, người dân vứt rác thành từng đống, lâu ngày, đống nhỏ thành đống to, gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng…
Một góc phường Yên Bắc hôm nay.
Giờ thì khác lắm rồi – ông Thắng cười nói. Đổi thay đầu tiên và hết sức quan trọng, đó là hệ thống đường giao thông. Những năm qua, để tạo thuận lợi cho việc đi lại, với phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm” người dân đã tự nguyện hiến đất mở rộng đường, tham gia giám sát công trình… Đến nay, đường ở các tổ phố đều được bê tông, có tổ dân phố trục chính được rải asphalt. Bên đường có hệ thống thoát nước, có hệ thống đèn đường chiếu sáng ban đêm. Ở những ngã ba tập trung đông người có camera an ninh giám sát. Tổ dân phố nào cũng có tổ thu gom rác thải tập trung, một tuần thu gom 2 lần, không còn tình trạng vứt rác thải bừa bãi ra đường hoặc rác đổ thành từng đống gây ô nhiễm, làm mất vẻ đẹp cảnh quan môi trường. Đặc biệt, nhờ thực hiện đồng bộ các giải pháp phát triển kinh tế, thu nhập của người dân không ngừng được nâng cao. Hiện, tỷ lệ nhà mái bằng, nhà cao tầng ở Yên Bắc khoảng 70%, có nhà xây tới 5 tầng. Gần như gia đình nào cũng có tivi, tủ lạnh, điều hòa, máy giặt... Những đổi thay tích cực, toàn diện ở Yên Bắc tạo thêm sự tin tưởng của nhân dân vào sự lãnh đạo, chỉ đạo đúng đắn của cấp ủy Đảng, chính quyền; vào đường lối đổi mới của Đảng và Nhà nước.
Có thể nói, với nỗ lực và quyết tâm cao của cấp ủy, chính quyền và nhân dân trong xây dựng và đổi mới quê hương, 25 năm qua, đặc biệt từ khi được công nhận lên phường vào đầu năm 2020, diện mạo Yên Bắc hôm nay thay đổi toàn diện theo hướng đô thị hiện đại.
Trò chuyện với chúng tôi, đồng chí Nguyễn Văn Lời, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy phường Yên Bắc cho biết: Hiện nay, tỷ lệ hộ nghèo của Yên Bắc chỉ còn 1,4%, cận nghèo 1,58%. 4/7 tổ dân phố tuyến đường trục chính được thảm nhựa asphalt, có hệ thống đèn điện chiếu sáng, mặt đường rộng từ 4-7m. 7/7 tổ dân phố xây dựng được nhà văn hóa kiên cố. 6/7 tổ dân phố có điểm vui chơi thể dục thể thao dành cho các lứa tuổi. Trạm y tế đã được xây dựng kiên cố, hiện đang được đầu tư tu bổ, chỉnh trang làm mới. 4/4 trường học được đầu tư xây dựng rộng rãi, khang trang, đều đã được công nhận đạt chuẩn quốc gia. Cơ cấu lao động chuyển dịch, Yên Bắc giờ chỉ còn những người độ tuổi trên 50 gắn bó với nghề nông, lao động trong độ tuổi chủ yếu đi làm cho các công ty, doanh nghiệp, làm thương mại dịch vụ, ngành nghề tiểu thủ công nghiệp…
Hiện nay, Yên Bắc còn 337 ha đất nông nghiệp nhưng diện tích này đều trong vùng quy hoạch xây dựng các dự án. Tương lai, Yên Bắc sẽ không còn lao động làm nghề nông. Trên địa bàn phường hiện có 3 dự án khu nhà ở đang được triển khai san lấp. Dự kiến năm 2022 sẽ triển khai Dự án chỉnh trang khu đô thị phía nam tổ dân phố Bùi, diện tích khoảng 21,5ha. Trong tương lai, những dự án này sẽ là điểm nhấn của phường Yên Bắc...
Năm 2021, gặp không ít khó khăn do dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, do bất thuận của thời tiết..., song với sự nỗ lực, đoàn kết, quyết tâm cao, Yên Bắc vẫn đạt được những kết quả tích cực trong phát triển kinh tế - xã hội. Cụ thể, bình quân thu nhập đầu người của phường đạt trên 65 triệu đồng; 98% người dân tham gia bảo hiểm y tế; 99,87% người dân được dùng nước hợp vệ sinh; thu gom rác thải đạt 100%...
Đời sống vật chất được cải thiện, đời sống tinh thần của người dân không ngừng được nâng cao. Thực hiện nếp sống văn hóa mới, từ lâu, người dân Yên Bắc đã bỏ thuốc lá trong đám hiếu, đám hỷ; bỏ tục thách cưới. Không còn cảnh cỗ bàn tràn lan trong đám tang; kèn, trống mở đúng giờ... Đám cưới được tổ chức gọn nhẹ nhưng vẫn bảo đảm trang trọng, tươi vui. Đoàn kết xây dựng nếp sống văn minh đô thị, Yên Bắc vẫn giữ được nét đẹp văn hóa từ ngàn xưa để lại. Nhà nào có công có việc người dân trong tổ đều tới thăm hỏi, động viên, giúp đỡ. Ngày thường, lúc rảnh rỗi mọi người vẫn sang nhà nhau trò chuyện, sẻ chia. Ra đường, tiếng hỏi chào vẫn vang lên rộn rã, tình nghĩa hàng xóm láng giềng vẫn được duy trì và gắn kết...
Phát huy những kết quả đạt được, thời gian tới, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân phường Yên Bắc tiếp tục huy động các nguồn lực đầu tư; đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước; tuyên truyền, vận động cán bộ, đảng viên và nhân dân đoàn kết chung sức xây dựng phường ngày càng giàu mạnh, văn minh và hiện đại.
Phạm Hiền