Sáng 12/4, tập thể giáo viên và học sinh trường THCS Lương Khánh Thiện, thành phố Phủ Lý đã đón nhận trên 4.000 cuốn sách văn học, khoa học, lịch sử… do ông Nguyễn Trí Dũng cùng các thành viên Câu lạc bộ Lure (Hà Nội) trao tặng.

Bên cạnh triển khai thực hiện tốt các hoạt động chuyên môn, nhiều năm qua, ngành giáo dục còn có thế mạnh về phong trào văn hóa, văn nghệ. Trong mỗi nhà trường, phong trào văn hóa, văn nghệ đã trở thành một trong những nhiệm vụ quan trọng, được quan tâm phát triển mạnh. Khi tham gia các phong trào văn nghệ, xuất hiện trên sân khấu với tư cách “ca sĩ”, “nghệ sĩ” biểu diễn các tiết mục hát, múa, nhiều giáo viên đã khiến khán giả trầm trồ, thán phục bởi sự đa tài, tính chuyên nghiệp. Hoặc có những nhà giáo chỉ tham gia hoạt động văn nghệ mang tính tập thể, như: múa hát tập thể, hát đồng ca… nhưng khi bước lên sân khấu họ vẫn có được cho mình một phong thái khác hẳn lúc đứng trên bục giảng.

Lải Lèn là điệu múa hát cổ được thực hiện trong nghi lễ tế Thần tại đình làng Nội Chuối (nay là thôn Nội Đọ - được sáp nhập từ thôn Nội Chuối với thôn Đọ), xã Bắc Lý, huyện Lý Nhân. Theo các bà, các cô trong câu lạc bộ (CLB) hát múa Lải Lèn: Không mượt mà, sâu lắng như những điệu hát dân ca, múa hát cổ Lải Lèn rất khó hát và khó múa. Tuy nhiên, đây là nét văn hóa truyền thống độc đáo, đặc sắc cha ông để lại, chỉ có ở Nội Chuối. Vì vậy, những năm qua người dân Nội Chuối luôn nỗ lực gìn giữ và mong muốn lưu truyền lại điệu múa hát cổ cho các thế hệ tiếp nối.

Tối 7/4, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã tổ chức bế mạc Liên hoan Nghệ thuật quần chúng (NTQC) tỉnh Hà Nam năm 2023. Tới dự buổi lễ có đồng chí Lê Thị Thủy, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh; các đồng chí ủy viên, nguyên ủy viên BTV Tỉnh ủy, đại diện lãnh đạo UBND tỉnh; lãnh đạo các huyện, thị xã, thành phố; các sở, ngành, doanh nghiệp, trường học trên địa bàn tỉnh.

Sáng 5/4, UBND tỉnh tổ chức hội nghị nghe báo cáo công tác tổ chức Tuần Văn hóa - Du lịch Hà Nam năm 2023 và Chương trình giao lưu biểu diễn nghệ thuật truyền thống Việt Nam - Nhật Bản.

Những năm qua, Hà Nam luôn chú trọng đầu tư xây dựng cơ sở vật chất văn hóa vừa để đáp ứng nhu cầu sinh hoạt, sáng tạo văn hóa của nhân dân, vừa để thúc đẩy kinh tế, văn hóa, xã hội phát triển, gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân. Việc xây dựng cơ sở vật chất văn hóa ở Hà Nam đã huy động, khai thác mạnh mẽ nguồn lực xã hội, thay đổi tư duy, nhận thức của các cấp ủy, chính quyền và nhân dân về văn hóa trong sự phát triển xã hội.

Thiết thực thi đua lập thành tích chào mừng các ngày lễ, kỷ niệm trong đại của đất nước trong quý II năm 2023, hưởng ứng các hoạt động kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Nhật Bản (21/9/1973 - 21/9/2023), sáng 4/4, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức khai mạc Liên hoan Nghệ thuật quần chúng tỉnh Hà Nam năm 2023. Đây cũng là sự kiện mở màn nằm trong chuỗi các hoạt động của Tuần Văn hóa - Du lịch Hà Nam năm 2023.

Đã từ rất lâu, trong tâm thức người Việt, Tết Thanh minh có ý nghĩa vô cùng sâu sắc. Ngoài ý niệm về thời gian và không gian, Thanh minh còn là dịp mọi người đoàn tụ để cùng nhau bày tỏ tấm lòng, tình yêu của mình với tổ tiên và nơi chôn rau cắt rốn. Vì thế, có những nơi, ngày Thanh minh là một ngày Tết thực thụ được mọi người chờ đón.

Vè là một trong những thể loại văn học dân gian Việt Nam cùng với ca dao, dân ca, tục ngữ, thành ngữ, phương ngôn, truyện cổ, truyện ngụ ngôn… Vè ở Hà Nam có một số lượng khá phong phú, bởi từ ngàn xưa đã lưu truyền tục lệ “Quả có mùa, vè đua vô chạp”. Nghĩa là thi hát, thi kể vè có thể diễn ra vào bất cứ thời gian, mùa vụ nào.

Hát Dậm đến nay sưu tầm có trên 50 điệu khác nhau, trong đó trên 30 điệu đã được nghiên cứu và ghi lại thành bản nhạc.

Sáng 31/3, Công an tỉnh tổ chức Hội diễn nghệ thuật quần chúng Công an Hà Nam lần thứ II, năm 2023 với chủ đề “75 năm Công an nhân dân khắc ghi lời Bác”. Các đồng chí trong Ban Giám đốc Công an tỉnh, lãnh đạo một số sở, ban, ngành của tỉnh cùng đông đảo cán bộ, chiến sĩ (CBCS) đến dự, cổ vũ hội diễn.

Sáng 30/3 (tức ngày mùng 9 tháng 2 năm Quý Mão), tổ dân phố Bình Nam, thị trấn Bình Mỹ, huyện Bình Lục (trước kia là làng Thượng Thọ, tổng Bồ Xá) long trọng tổ chức lễ hội truyền thống đình Cống năm 2023.

Chỉ còn một tuần nữa, Liên hoan nghệ thuật quần chúng tỉnh Hà Nam năm 2023 diễn ra. Đây là kỳ liên hoan thu hút nhiều đoàn nghệ thuật quần chúng tham gia nhất kể từ khi tái lập tỉnh đến nay. Yêu cầu của Ban tổ chức Liên hoan lần này ngoài việc động viên, khích lệ phong trào văn hóa văn nghệ quần chúng, còn là hoạt động thiết thực kỷ niệm 80 năm ra đời Đề cương văn hóa Việt Nam…

Thôn Đặng Xá, xã Văn Xá (huyện Kim Bảng) có ngôi chùa cổ lâu đời. Có ý kiến cho rằng khởi thủy của chùa từ thế kỷ thứ III. Chùa có hai tên: Chùa Đặng Xá gọi theo tên thôn. Khánh Hưng tự là tên chữ, nghĩa là ngôi chùa hưng thịnh sự tốt lành.

Nhà thơ Vũ Quần Phương có duyên với văn nghệ sỹ Hà Nam bấy lâu nay. Trong một số lần về Hà Nam nói chuyện về thơ, ông rất thẳng thắn nói rằng: “Người làm thơ Hà Nam hôm nay phải coi chuyện thưởng thức cái hay cái đẹp của văn chương là nhiệm vụ của mình. Nghĩa là, các câu lạc bộ phải hướng tới việc đào tạo đội ngũ thưởng thức văn chương, đào tạo độc giả rồi hãy nghĩ đến việc đào tạo tác giả”. Thơ ra đời theo tháng, theo tuần, tạo thành phong trào làm thơ của người cao tuổi. Nhưng tỷ lệ nghịch với số lượng thơ là chất lượng thơ chưa thực sự có gì nổi trội…

Đình Vĩnh Trụ tọa lạc trên địa phận xóm 1, thị trấn Vĩnh Trụ, huyện Lý Nhân, được công nhận Di tích lịch sử văn hoá - kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia năm 1993. Ngày 22/12/2022, UBND tỉnh Hà Nam công nhận Khu di tích lịch sử, văn hóa đình Vĩnh Trụ là điểm du lịch trên địa bàn tỉnh. Những người con Vĩnh Trụ hôm nay, dù đang công tác, sinh sống ở đâu trên mọi miền Tổ quốc, đều mang trong mình sự tự hào và ý thức giữ gìn, bảo tồn di tích lịch sử, lễ hội truyền thống địa phương.

Thiết thực kỷ niệm 48 năm Ngày giải phóng miền Nam thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2023), Quốc tế lao động (1/5); 69 năm Ngày chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954 – 7/5/2023); 133 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 – 19/5/2023). Đặc biệt hướng tới kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam – Nhật Bản (21/9/1973 – 21/9/2023) và Tuần Văn hóa, Du lịch Hà Nam năm 2023, Sở VH,TT&DL đã xây dựng kế hoạch tổ chức Liên hoan Nghệ thuật quần chúng tỉnh Hà Nam năm 2023.

Xã Liêm Thuận nằm trong vùng văn hóa truyền thống Liễu Đôi của huyện Thanh Liêm. Địa hình xã nằm giữa đồng chiêm trũng, xưa bốn bề nước bao vây, người dân đi lại đều phải dùng thuyền. Chính vì điều kiện sinh sống đó mà tục hát Trống quân trên thuyền đã ra đời trong những thôn làng cổ với những cái tên nôm na: Lau, Gừa, Sông, Chảy, Chằm, Thị… Nét sinh hoạt văn hóa đặc biệt này diễn ra vào dịp trước sau rằm tháng Tám khi trăng thanh gió mát, thời điểm nông nhàn.

Gần 80 năm qua, chiếu chèo truyền thống Xã Lê Hồ, huyện Kim Bảng vẫn được các thế hệ người dân nơi đây tự hào duy trì và không ngừng phát triển. Như một mạch nguồn tuôn chảy xuyên suốt, tiếp nối, những lời ca, điệu chèo luôn đồng hành cùng cuộc sống và trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu của người dân Lê Hồ.

Nhân kỷ niệm 70 năm ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh ký sắc lệnh thành lập Ngành Điện ảnh Cách mạng Việt Nam (15/3/1953 – 15/3/2023), sáng 14/3, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH,TT&DL) tổ chức gặp mặt các cán bộ, công chức, viên chức đã và đang làm việc trong ngành phát hành phim và chiếu bóng tỉnh để cùng nhau ôn lại truyền thống Điện ảnh Cách mạng Việt Nam sau 70 năm ngày thành lập.