Năm nay, nắng nóng đến sớm và theo dự báo, mùa hè 2024 tại Việt Nam sẽ đối mặt nguy cơ nắng nóng kỷ lục. Nắng nóng có khả năng xảy ra nhiều hơn và gay gắt hơn so với trung bình nhiều năm. Riêng từ đầu tháng 3 đến nay, miền Bắc đã trải qua các đợt nắng nóng gay gắt, đặc biệt là trong kỳ nghỉ lễ 30/4 và 1/5 kéo dài 5 ngày với nền nhiệt có nơi lên tới 41 độ C. Điều này đã ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống sinh hoạt và công việc của người dân, nhất là với những lao động làm việc ngoài trời. Trước diễn biến của thời tiết, nhiều người đã chủ động mua sắm trang thiết bị bảo hộ để chống chọi với cái nắng khắc nghiệt của mùa hè.
Mưu sinh bằng nghề kinh doanh hoa quả vỉa hè theo mùa vụ, bà Nguyễn Thị Hoa, tổ 5, phường Lê Hồng Phong (thành phố Phủ Lý) thường xuyên phải làm việc ngoài trời. Ngồi bán mía và dứa nhiều giờ liền dưới cái nóng hơn 40 độ C trong những ngày cuối tháng 4, đầu tháng 5 khiến bà Hoa bị say nắng với các biểu hiện như đau đầu, hoa mắt, chóng mặt. Sau khi phải nghỉ ốm ở nhà ít hôm, sốt ruột vì không có thu nhập trang trải sinh hoạt, bà Hoa trở lại công việc bán hàng. Tuy nhiên, để bảo đảm sức khỏe, bà Hoa đã phải giảm lượng hàng nhập trong ngày và sắp xếp lại thời gian làm việc ngoài trời. Buổi sáng, bà nghỉ bán vào lúc 11 giờ; buổi chiều bà bắt đầu việc bán hàng vào lúc 3 giờ. Đồng thời trang bị đầy đủ nước uống, khăn ướt, quần áo chống nắng…
Bà Hoa chia sẻ: Nhiệt độ ngoài trời đã cao, cộng với sức nóng phả ra từ mặt đường nhựa khiến tôi thường xuyên bị hoa mắt, chóng mặt. Công việc kinh doanh nhỏ lẻ như tôi lời lãi không được bao nhiêu nhưng nghe dự báo mùa hè sẽ có nhiều đợt nắng nóng kỷ lục và kéo dài nên tôi đã phải tìm mua một chiếc áo điều hòa với thiết kế quạt thông gió hai bên có giá gần 800.000 đồng để bảo vệ sức khỏe. Ngoài ra, tôi còn mang theo nhiều chai nước mát và khăn ướt giúp hạ nhiệt cho cơ thể.
Người lao động trang bị áo điều hòa để chống nóng khi phải làm việc nhiều giờ liên tục ngoài trời.
Khoảng thời gian gần trưa cho tới đầu chiều, nhiệt độ ngoài trời sẽ ở mức cao nhất. Thế nhưng để mưa sinh, những nhân viên giao hàng (shipper) của các đơn vị bưu chính viễn thông vẫn phải “đội” nắng chạy xe trên khắp các tuyến đường để giao hàng. Dù đã có thâm niên và kinh nghiệm chống nắng khi làm việc dưới thời tiết mùa hè nhưng trong những ngày đầu mùa hè năm nay, nhiều nhân viên giao hàng cho biết, họ cảm thấy vô cùng mệt mỏi vì năm nay nắng nóng đến sớm và mức nhiệt quá cao so với những năm qua. Điều này khiến họ chưa thể kịp thích ứng và gặp khó khăn trong công việc.
Chị Nguyễn Thị Hạnh, nhân viên giao hàng của Viettel Post Hà Nam cho biết: Do nhiều khách hàng có công việc đặc thù, không thể nhận hàng vào khung giờ hành chính nên thường hẹn tranh thủ lấy hàng lúc giờ nghỉ trưa. Vì vậy, mùa đông cũng như mùa hè, hầu như nhân viên giao hàng chúng tôi không có giờ nghỉ trưa. Mỗi ngày tôi đều làm việc từ đầu giờ sáng đến khoảng 2 giờ chiều mới nghỉ để ăn vội bữa trưa và chuẩn bị hàng hóa đi giao vào buổi chiều. Chính vì thế mà trong những ngày nắng gay gắt đầu hè này, trong khi người dân hạn chế ra đường thì chúng tôi càng bận rộn hơn, một phần nguyên nhân là do thời tiết nắng nóng, người dân ngại đi mua sắm tại các cửa hàng, siêu thị, cộng với nhu cầu mua sắm phục vụ du lịch hè tăng cao khiến gia tăng nhanh chóng số đơn hàng đặt mua online. Mỗi khi ra đường, tôi phải trang bị đầy đủ quần áo dày chống nắng, tất tay, khẩu trang, mũ... để hạn chế tiếp xúc với cái nắng.
Với những người làm nghề thợ xây, phụ hồ thì chuyện dầm mưa dãi nắng đã rất quen thuộc. Thế nhưng, những đợt nắng nóng đầu hè này đang khiến họ thêm phần vất vả. Kéo nhanh chiếc xe rùa để chở cát, đá dưới cái nắng ban trưa tại một công trình xây dựng nhà ở dân dụng ở phường Châu Sơn, thành phố Phủ Lý, bà Lại Thị Nga, quê ở xã La Sơn (huyện Bình Lục) chia sẻ: Thời tiết khắc nghiệt ngay từ những ngày đầu hè khiến công việc phụ hồ của tôi vất vả hơn rất nhiều. Để chống nóng, tôi phải uống nhiều nước, đội khăn dày trên đầu và liên tục thấm ướt khăn mặt để lau mồ hôi ở mặt và cổ. Công việc tuy vất vả, cực nhọc nhưng đối với nghề xây dựng, mùa nắng lại được xem là mùa làm ăn vì không phải gián đoạn công việc do thời tiết như mùa đông. Vì vậy, tôi rất chú ý giữ gìn sức khỏe, áp dụng các biện pháp tránh nóng nhằm duy trì thường xuyên công việc để có thu nhập trang trải cuộc sống, lo cho con ăn học.
Cũng như những bác làm nghề bán hàng rong vỉa hè, nhân viên giao hàng, người làm nghề thợ xây, phụ hồ..., các đợt nắng nóng gay gắt đầu hè năm nay cũng đã gây ra nhiều khó khăn, làm đảo lộn cuộc sống của những người làm nghề chở xe ôm, công nhân vệ sinh môi trường, thợ sơn, người buôn bán phế liệu… Vì cuộc sống mưu sinh, hằng ngày, thậm chí ngay cả trong khung giờ nắng nóng đỉnh điểm nhất họ vẫn phải “gồng mình” ngoài trời để mưu sinh, vì cuộc sống của bản thân và gia đình.
Theo dự báo, trong những ngày tới, nắng nóng sẽ tiếp tục với việc xuất hiện nhiều ngày nắng nóng và nắng nóng gay gắt trong tháng 5. Mới bước vào đầu mùa hè nên người lao động ngoài trời sẽ còn cả chuỗi ngày dài phải “chống chọi” với nắng nóng. Khi phải làm việc nhiều giờ liên tục ngoài trời trong thời tiết nắng nóng có thể gây ra tình trạng mất nước, kiệt sức, đột quỵ do sốc nhiệt.
Vì vậy, các chuyên gia y tế khuyến cáo người dân, nhất là những người lao động ngoài trời khi ra đường nên mặc áo chống nắng, mang theo kính bảo hộ, uống đủ nước, bố trí thời gian làm việc hợp lý, hạn chế ra ngoài trong thời gian từ 11 giờ đến 13 giờ là thời điểm nhiệt độ cao nhất trong ngày để phòng tránh các tác hại của tia cực tím, đề phòng bị sốc nhiệt và đảm bảo hiệu quả công việc.
Nguyễn Oanh