Tiếp tục tạo chuyển biến trong công tác dân số

Thời gian qua, việc triển khai thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW, ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới, các văn bản về công tác dân số và phát triển, công tác dân số trên địa bàn tỉnh tiếp tục có những chuyển biến tích cực. Để làm rõ hơn những kết quả đạt được của công tác dân số trong 6 tháng đầu năm và các hoạt động hưởng ứng Ngày Dân số thế giới 11/7 năm 2023 trên địa bàn tỉnh, phóng viên (P.V) Báo Hà Nam đã có cuộc trao đổi với bà Tạ Thị Hoa, Chi cục trưởng Chi cục Dân số-Kế hoạch hóa gia đình (KHHGĐ) tỉnh.

P.V: Tiếp nối kết quả đã đạt được trong những năm trước và năm 2022, được biết 6 tháng đầu năm 2023 ngành dân số tỉnh tiếp tục thực hiện tốt công tác tham mưu, tổ chức các hoạt động về công tác dân số, bà có thể cho biết cụ thể hơn về những hoạt động này?

Bà Tạ Thị Hoa: 6 tháng đầu năm các đơn vị trong ngành dân số tỉnh đã tích cực tham mưu với cấp ủy, chính quyền các cấp ban hành nhiều văn bản chỉ đạo triển khai các hoạt động về công tác dân số và phát triển. Công tác truyền thông được đẩy mạnh, triển khai tuyên truyền trên Báo Hà Nam, Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh, đài phát thanh các huyện, thị xã, thành phố và trên hệ thống đài truyền thanh các xã, phường, thị trấn. Công tác thu thập, rà soát và cập nhật thông tin về dân số-KHHGĐ tại địa bàn theo từng hộ dân cư cũng được đẩy mạnh. Hệ thống quản lý dữ liệu dân cư điện tử bảo đảm thông suốt từ tỉnh đến huyện, thị xã, thành phố.

Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh đã ban hành kế hoạch tổ chức các hoạt động truyền thông, giáo dục về dân số và phát triển năm 2023; kế hoạch hướng dẫn tổ chức các hoạt động truyền thông hưởng ứng Ngày Thalassemia (bệnh tan máu bẩm sinh) thế giới 8/5; Ngày Dân số thế giới 11/7; các hoạt động trước, trong và sau Tết Nguyên đán Quý Mão;... Cùng với đó, tham mưu Sở Y tế tham mưu UBND tỉnh trình HĐND tỉnh ban hành nghị quyết về việc hỗ trợ thù lao cho cộng tác viên dân số thôn, xóm, tổ dân phố trên địa bàn tỉnh Hà Nam năm 2021. Trình UBND tỉnh đề nghị HĐND tỉnh ban hành nghị quyết quy định một số chính sách khen thưởng, hỗ trợ đối với tập thể, cá nhân thực hiện tốt công tác dân số trên địa bàn tỉnh... Đề nghị Sở Y tế phối hợp với Sở Nội vụ trình UBND tỉnh phê duyệt chủ trương chuyển ngạch viên chức cho cán bộ dân số xã, phường, thị trấn trong tỉnh. Qua đó tạo động lực làm việc, cống hiến cho đội ngũ cán bộ dân số, nhất là cán bộ dân số cơ sở.

Các trung tâm y tế đã tham mưu với UBND, ban chỉ đạo công tác dân số và phát triển các huyện, thị xã, thành phố ban hành: Kế hoạch thực hiện công tác dân số và phát triển; kế hoạch thực hiện các mô hình, đề án nâng cao chất lượng dân số; giám sát công tác dân số và phát triển; tổ chức các hoạt động truyền thông nhân các sự kiện về dân số... Chỉ đạo cấp xã cùng với việc xây dựng kế hoạch hoạt động về công tác dân số và phát triển đẩy mạnh tiếp thị xã hội phương tiện tránh thai, hàng hóa sức khỏe sinh sản. Đẩy mạnh truyền thông, tư vấn cung cấp các phương tiện tránh thai và hàng hóa sức khỏe sinh sản cho đối tượng có nhu cầu sử dụng tại địa phương...

P.V: Công tác truyền thông chuyển đổi hành vi có ý nghĩa quan trọng trong công tác dân số, xin bà cho biết về công tác này trong 6 tháng qua?

Bà Tạ Thị Hoa: Công tác truyền thông, giáo dục về dân số và phát triển được duy trì, tăng cường tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng. Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh đã phối hợp với Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh tổ chức các hoạt động tuyên truyền công tác dân số trên sóng phát thanh toàn tỉnh. 6 tháng đầu năm, toàn tỉnh đã kẻ vẽ và làm mới được 145 băng zôn, panô, khẩu hiệu; truyền thanh, phát thanh 5.570 lượt; xây dựng 2 phóng sự, 1 chuyên mục và nhiều tin, bài phản ánh hoạt động công tác dân số và phát triển.

Chi cục Dân số-KHHGĐ tỉnh cũng vừa tổ chức hội nghị nói chuyện chuyên đề cung cấp thông tin cho đối tượng trong độ tuổi sinh đẻ về phòng, tránh viêm nhiễm đường sinh sản, dự phòng ung thư vú, ung thư cổ tử cung và dự phòng vô sinh tại 7 xã của huyện Lý Nhân.

6 tháng đầu năm đã vận động được 20.831 người thực hiện biện pháp tránh thai, trong đó một số biện pháp tranh thai được nhiều người dân sử dụng đạt tỷ lệ cao. Chi cục Dân số-KHHGĐ tỉnh đã tiếp nhận và cấp phương tiện tránh thai miễn phí cho trung tâm y tế các huyện, thị xã, thành phố: 4.800 vỉ thuốc Ideal, 4.800 vỉ Naphalevo.

Kết quả thực hiện các chỉ tiêu về dân số - KHHGĐ, tổng số trẻ em sinh ra 6 tháng đầu năm là 4.004 trẻ, so với cùng kỳ năm 2022 tăng 128 trẻ (số trẻ sinh ra 6 tháng đầu năm 2022 là 3.876 trẻ). Trong đó số trẻ trai là 2.142 trẻ, số trẻ gái là 1.862 trẻ.

P.V: Tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên còn cao, theo bà nguyên nhân do đâu và giải pháp cho vấn đề này là thế nào?

Bà Tạ Thị Hoa: 6 tháng đầu năm, số trẻ sinh ra là con thứ 3 trở lên là 818 trẻ, bằng 20,4%, tăng 0,2% so với cùng kỳ năm 2022. Nguyên nhân do một bộ phận cán bộ, đảng viên và nhân dân chưa hiểu đúng về chính sách dân số trong tình hình mới, cho rằng đã được sinh nhiều con, trong khi đó chính sách khuyến khích sinh chỉ được áp dụng với một số vùng trong cả nước có mức sinh thấp, không có Hà Nam. Một số đảng viên lợi dụng việc các chế tài xử lý được giảm nhẹ để vi phạm chính sách dân số, sinh con thứ 3 trở lên. Bên cạnh đó, kinh phí đầu tư cho công tác dân số và phát triển còn hạn chế nên khó khăn trong triển khai các hoạt động.

Để hạn chế tình trạng này, 6 tháng cuối năm, Hà Nam tiếp tục triển khai hiệu quả Nghị quyết số 21-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới; các văn bản của tỉnh về thực hiện Nghị quyết số 21. Chú trọng tuyên truyền thông điệp “mỗi cặp vợ chồng nên sinh 2 con”.

P.V: Chủ đề Ngày Dân số thế giới 11/7 năm 2023 là: “Phát huy sức mạnh của bình đẳng giới: Nâng cao tiếng nói của phụ nữ và trẻ em gái để giải phóng tiềm năng vô hạn của thế giới chúng ta”. Hưởng ứng chủ đề này, Hà Nam đã tổ chức những hoạt động gì, thưa bà?

Bà Tạ Thị Hoa: Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh đã xây dựng kế hoạch hướng dẫn trung tâm y tế các huyện, thị xã, thành phố tổ chức các hoạt động truyền thông hưởng ứng Ngày Dân số thế giới 11/7. Chủ đề Ngày Dân số thế giới 11/7 năm 2023 được tuyên truyền rộng rãi, trong đó tập trung tuyên truyền phổ biến chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, những định hướng công tác dân số và phát triển trong thời gian tới, các chương trình của Chính phủ về công tác dân số và phát triển đến năm 2030... Tăng cường tuyên truyền về Luật Hôn nhân gia đình, Luật Bình đẳng giới. Tuyên truyền nâng cao vai trò, vị thế của phụ nữ và trẻ em gái, bảo đảm việc cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản/kế hoạch hóa gia đình cho phụ nữ, trẻ em gái; tuyên truyền về tác hại của phá thai, tập trung tuyên truyền về giảm thiểu tình trạng mang thai ngoài ý muốn và phá thai ở tuổi vị thành niên, thành niên.

Cùng với đó, đẩy mạnh truyền thông, giáo dục nâng cao nhận thức, chuyển đổi hành vi về bình đẳng giới, không lựa chọn giới tính thai nhi, nêu cao vai trò, vị trí của phụ nữ trong gia đình và xã hội. Truyền thông tạo dư luận xã hội phê phán các hành vi lựa chọn giới tính thai nhi và ủng hộ người phát hiện các hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực này. Tăng cường giáo dục về kỹ năng sống hiệu quả, giáo dục giới tính toàn diện chú trọng bình đẳng giới để trẻ em gái được an toàn và phát triển đầy đủ cả về thể chất và trí tuệ.

Tuyên truyền, vận động nam, nữ thanh niên thực hiện tư vấn và khám sức khỏe trước khi kết hôn, trước hết là các đối tượng có nguy cơ cao. Nâng cao nhận thức của người dân về tác hại, hệ lụy của việc tảo hôn, kết hôn cận huyết thống; thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật về cấm tảo hôn, kết hôn cận huyết thống... Đẩy mạnh truyền thông về dân số và phát triển thông qua các loại hình truyền thông trên internet, mạng xã hội.

Các hoạt động nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể về vai trò, tầm quan trọng của công tác dân số và phát triển đối với sự phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh. Tăng cường sự tham gia đồng bộ, tích cực, trách nhiệm của các cấp, ngành và nhân dân. Đẩy mạnh các hoạt động vận động, truyền thông, giáo dục về dân số và phát triển góp phần đạt các chỉ tiêu kế hoạch năm 2023. Qua đó nhằm đưa mức sinh dần về mức sinh thay thế; thực hiện cuộc vận động mỗi cặp vợ chồng nên sinh đủ hai con để nuôi dạy cho tốt; giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh; chú trọng giải quyết toàn diện, đồng bộ các vấn đề về quy mô, cơ cấu, phân bố, đặc biệt là chất lượng dân số.

P.V: Xin trân trọng cảm ơn bà!

Đỗ Hồng