Đất có biết buồn không? Tôi nghĩ chắc là có. Đợt mưa cuối tháng mười vừa qua, khi nước rút đi, tôi chỉ thấy một màu thê lương trên đồng ruộng quê mình. Những cây ngô với bắp đang ngậm râu, cải bắp vất vả, tốn kém lắm lá mới bắt đầu cuộn, ruộng quất chăm cả năm quả đang rờ rỡ chờ Tết,... tất cả đã phủ một màu xám xịt của bùn.
Bà ca cẩm một mình: Nước mắt của giời đấy. Ông giời chỉ rỏ vài giọt nước mắt thôi, khóc một lúc thôi, thì nhân gian vui. Nhưng ông khóc ầm ầm đến hàng tuần như thế thì nhân gian khổ là đúng rồi.
Mẹ ban đầu không khóc được. Mẹ thức trắng đêm nằm nghe mưa đổ xuống mái nhà, chốc chốc lại dậy bật điện nhìn qua cửa sổ trắng một trời nước. Ngày nước rút đi, nhìn cánh đồng tan hoang xơ xác, khuôn mặt mẹ sắt lại. Vừa cùng mẹ nhổ những cây quất đầy bùn rửa xuống những vũng nước còn sót lại, tôi nhìn thấy mẹ khóc. Mẹ khóc to, khóc như bị ai đánh, khóc như bị oan. Những giọt nước mắt thi nhau rơi xuống đôi tay đầy bùn làm bùn loãng ra, chảy xuống mặt ruộng.
Cũng sau vụ lụt ấy, Hiên khăn gói ra đi. Hiên nói tôi đừng chờ đợi Hiên, có lẽ Hiên sẽ không về nữa đâu. Hiên nói Hiên vẫn yêu tôi, Hiên sẽ chẳng yêu ai nữa, nhưng Hiên không thể ở lại. Tôi chẳng thể cản được.
Những cánh ruộng ngô đã xanh trở lại. Mất quất, mẹ xoay ra cúc, vẫn vàng rực rỡ. Những đám cải mướt xanh. Mẹ rộn ràng, lúc nhổ cải, lúc bẻ cúc mang ra chợ bán. Nhìn ruộng ngô đang lên ngang lưng với những chiếc lá vươn dài, những thân cây mập mạp, khuôn mặt mẹ rạng rỡ. Mẹ tính ruộng ngô này sẽ cho một món kha khá sau Tết. Khi ấy nhà nhà thừa mứa thịt thà, người người khát, háo những gì thanh mát. Ngô non luộc bán lúc đó thì hấp dẫn phải biết, đắt hàng phải biết.
Ảnh minh họa.
Còn tôi, suốt ngày cứ quanh quẩn bên vườn quất vừa trải qua cơn đại hồng thủy. Mẹ nói bỏ đi, nhiều người khuyên bỏ đi, bị ngập nước làm cho chột rồi, khó vực dậy lắm, làm cây mới còn nhanh hơn. Nhưng tôi vẫn bám lấy vườn quất.
Đất có buồn không? Tôi nghĩ là có. Ở đó từ nghìn đời, nâu như thế từ nghìn đời, trải qua bao nhiêu trận lụt, bao nhiêu trận bão, trận hạn. Thấm vào bên trong biết bao cây quả mơn mởn chưa kịp thu hái, bao công sức chưa kịp đền báo, bao giọt nước mắt, mồ hôi, nỗi buồn, đất không buồn sao được. Nhưng những nỗi buồn thấm xuống, dường như càng làm cho đất mạnh mẽ hơn. Sau mỗi đợt thiên tai, những cánh đồng luôn xanh trở lại.
Tôi tìm nhiều người có kinh nghiệm về trồng quất để hỏi, tôi tìm sách, tìm trên mạng cách hồi phục cây. Tôi rửa từng gốc cây, bỏ hết lá, quả còn sót lại, rồi làm đất tơi xốp, sạch sẽ đặt cây xuống. Những ngón tay tôi vun từng đám đất mịn vào từng gốc quất. Tôi tưới phân, tôi phun thuốc. Tôi dựng cả lều ở ruộng quất, kéo điện ra. Tôi ngắm quất mỗi lúc, nâng niu từng lá, từng cành. Tôi ăn với quất và ngủ cùng quất. Không hiểu sao tôi cứ tin rằng mình chăm quất từng ly từng tý, nâng niu chúng, ở đây với chúng, chúng sẽ cảm nhận được niềm mong mỏi, sự ấm áp từ trái tim mình mà có thêm sức mạnh phục hồi.
Hiên đi rồi, trái tim tôi trĩu buồn, nhưng tôi không tuyệt vọng. Tôi vẫn tin đất không bạc với chúng tôi. Tôi muốn dốc hết mình vào vườn quất, để chúng có thể hồi sinh. Tôi muốn dốc hết sự chân thành, tình yêu, niềm mong muốn tha thiết về một bến bờ hạnh phúc, về những điều tốt đẹp. Để tôi có thể gọi điện mà nói với Hiên rằng, em về đi, về mà nhìn vườn quất, chúng xanh trở lại rồi. Tôi chỉ muốn nói với Hiên rằng, chẳng có gì là không thể, nếu ta có nhau.
Yên Chính
Đỗ Hồng, Hải Phong