Toàn tỉnh hiện có 497 bếp ăn tập thể (BATT) trong các khu, cụm công nghiệp, trường học. Những năm qua, dù chưa xảy ra vụ ngộ độc thực phẩm nào tại các bếp ăn, song việc kiểm soát và ngăn ngừa ngộ độc thực phẩm xảy ra luôn là vấn đề cấp thiết được các cơ quan quản lý nhà nước đặc biệt lưu tâm.
Lãnh đạo Liên đoàn Lao động tỉnh kiểm tra chất lượng bữa ăn ca của công nhân tại Công ty TNHH NMS Việt Nam, KCN Đồng Văn, Duy Tiên.
Mô hình “Kiểm soát an toàn thực phẩm (ATTP) đối với BATT” tại các trường mầm non trên địa bàn thành phố Phủ Lý do Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) tỉnh thực hiện năm 2018 là một trong những thành công ban đầu của việc kiểm soát BATT trong trường học.
Qua công tác điều tra của Chi cục, phần lớn các trường chưa xây dựng được quy trình quản lý đối với BATT và kế hoạch triển khai các hoạt động bảo đảm ATTP ngay từ đầu năm dẫn đến việc quản lý và tổ chức thực hiện chưa khoa học.
Tại các điểm trường lẻ, bếp ăn chưa được bố trí theo nguyên tắc một chiều, thiếu hệ thống che chắn côn trùng, thùng rác thiếu nắp đậy. Một số nhà trường chưa thực hiện ký hợp đồng với các nhà cung cấp thực phẩm hoặc có ký hợp đồng nhưng nội dung chưa quy định rõ trách nhiệm của nhà cung cấp về nguồn gốc, chất lượng thực phẩm và trách nhiệm khi xảy ra ngộ độc thực phẩm. Hoạt động lưu mẫu, sơ chế, chế biến thực phẩm, vệ sinh trang thiết bị, dụng cụ tại một số BATT chưa đúng quy định…
Sau khi đánh giá thực trạng, Chi cục đã triển khai các hoạt động can thiệp như phổ biến các quy định về ATTP, tuyên truyền, hướng dẫn việc áp dụng các quy trình quản lý ATTP vào BATT trong nhà trường; hỗ trợ 230 hộp găng tay sử dụng 1 lần và khẩu trang y tế, 92 quyển sổ kiểm thực 3 bước và 115 hộp lưu mẫu thức ăn cho các nhà trường.
Dưới sự hướng dẫn tận tình, sát sao của Chi cục ATVSTP tỉnh, 100% các trường mầm non trên địa bàn thành phố đã có sổ kiểm thực 3 bước và thực hiện việc ghi sổ đầy đủ; lưu mẫu thức ăn theo đúng quy định. Nhân viên chế biến thực phẩm có kiến thức và thực hành tốt các quy định bảo đảm ATTP, mang trang phục bảo hộ lao động đầy đủ. Tỷ lệ các trường thiết kế, tổ chức bếp ăn theo nguyên tắc một chiều tăng lên 93,7% sau khi áp dụng mô hình, chỉ còn 6,3% số bếp ăn chưa đạt do nhà trường còn khó khăn về cơ sở vật chất. Tỷ lệ người quản lý, nhân viên y tế, người trực tiếp chế biến thực phẩm hiểu biết các yêu cầu về thực hành bảo đảm ATTP; các triệu chứng chính của ngộ độc thực phẩm; sử dụng đồ chứa đựng, dụng cụ riêng chế biến thực phẩm sống và chín; thực hành bảo quản thực phẩm sau khi nấu chín; thực hành loại bỏ hóa chất bảo vệ thực vật trong rau xanh đã tăng từ 30-60% (trước khi can thiệp) lên 95-100%.
Phó Chi cục trưởng Chi cục ATVSTP tỉnh Trần Quốc Trịnh cho biết: Việc áp dụng mô hình “Kiểm soát ATTP đối với BATT” trong trường học là hết sức cần thiết hướng đến mục tiêu nâng cao nhận thức, thực hành đúng về ATTP của cán bộ quản lý, người tham gia chế biến thực phẩm trong nhà trường. Đồng thời, giúp ban chỉ đạo y tế học đường các nhà trường dễ dàng kiểm tra, giám sát việc chấp hành các quy định về ATTP đối với nhân viên y tế, người quản lý, người trực tiếp chế biến, kiểm thực 3 bước và sơ chế thực phẩm an toàn.
Với nhiều lợi ích thiết thực giúp chủ động phòng ngừa ngộ độc thực phẩm và các bệnh truyền qua thực phẩm, năm học 2019-2020, Chi cục ATVSTP tỉnh tiếp tục phối hợp với Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Lý Nhân và Duy Tiên triển khai mô hình “Kiểm soát ATTP đối với BATT” tại tất cả các trường mầm non và một số trường tiểu học có tổ chức ăn bán trú trên địa bàn.
Cùng với kiểm soát BATT trong nhà trường, Chi cục ATVSTP tỉnh còn thường xuyên chú trọng vấn đề ATTP trong các BATT tại doanh nghiệp bởi đây là nơi có hàng chục nghìn lao động sử dụng thức ăn mỗi ngày.
Chi cục ATVSTP tỉnh đang quản lý 145 BATT trong doanh nghiệp, trong đó 100% bếp ăn thuộc diện phải cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện bảo đảm ATTP đều đã được cấp. Tùy vào điều kiện thực tế, các doanh nghiệp có thể lựa chọn tự tổ chức nấu ăn, thuê đơn vị chuyên làm dịch vụ nấu ăn về nấu tại bếp ăn của công ty, lựa chọn đơn vị cung cấp suất ăn công nghiệp…
Qua các đợt kiểm tra, cơ bản các doanh nghiệp đã chấp hành đúng quy định của pháp luật về ATTP cũng như khám sức khỏe định kỳ, xác nhận kiến thức ATTP cho người quản lý và người trực tiếp tiếp xúc với thực phẩm; ký hợp đồng trách nhiệm với người cung cấp thực phẩm, ghi chép sổ lưu mẫu thức ăn, lưu mẫu thức ăn bảo đảm theo quy định. Tuy nhiên, bên cạnh đó một số cơ sở trong quá trình hoạt động vẫn còn vi phạm các điều kiện về ATTP như: Sử dụng bếp ăn không được thiết kế và tổ chức theo nguyên tắc một chiều; chưa bảo đảm các điều kiện vệ sinh môi trường, ghi chép sổ lưu mẫu thức ăn chưa đầy đủ thông tin theo hướng dẫn…
Để tăng cường tính hiệu quả, bền vững trong công tác quản lý, bảo đảm ATTP tại các BATT, Chi cục ATVSTP tỉnh sẽ tiếp tục phối hợp đẩy mạnh công tác quản lý, kiểm tra, giám sát, kiên quyết xử lý các cơ sở vi phạm để mỗi đơn vị nêu cao trách nhiệm trong bảo đảm bữa ăn an toàn cho học sinh, người lao động. Đa dạng hóa hình thức tuyên truyền nâng cao nhận thức, hướng dẫn các doanh nghiệp, nhà trường tổ chức BATT theo đúng quy định về ATVSTP. Đặc biệt, mong muốn người đứng đầu mỗi doanh nghiệp, nhà trường phải có nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của việc kiểm soát ATTP tại BATT, không chỉ vì sức khỏe của học sinh, người lao động mà còn khẳng định uy tín, vị thế của đơn vị.
Lê Yến
Hải Yến