Giải phóng mặt bằng (GPMB) là công việc khó khăn, tiềm ẩn nảy sinh nhiều vấn đề xã hội phức tạp, do đó công tác dân vận trong GPMB luôn được coi là một bước “đi trước”, có vai trò hết sức quan trọng. Phát huy vai trò nòng cốt trong tham gia xây dựng cấp ủy, chính quyền và tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến hội viên và nhân dân, những năm qua Hội Cựu chiến binh (CCB) huyện Kim Bảng đã xây dựng, duy trì mô hình dân vận về công tác GPMB.
Giai đoạn 2015-2020, Hội CCB huyện Kim Bảng đã lựa chọn, xây dựng và triển khai thực hiện hiệu quả mô hình “CCB tuyên truyền, vận động hội viên, nhân dân thực hiện GPMB” tại thị trấn Ba Sao và các xã Đại Cương, Tượng Lĩnh. Xã Đại Cương có một phần diện tích đất nằm trong Dự án KCN Đồng Văn IV - một dự án trọng điểm của tỉnh.
Ông Lê Hồng Sơn, Chủ tịch Hội CCB xã Đại Cương cho biết: Trong quá trình tìm hiểu, nắm bắt thực tế, Hội CCB nhận thấy tâm tư của cán bộ, hội viên (CBHV), nhân dân còn nhiều vướng mắc, việc chủ động bàn giao đất, nhận đền bù GPMB gặp không ít khó khăn. Nguyên nhân chính là bởi đa số người dân trong xã sống nhờ sản xuất nông nghiệp; ngành nghề, dịch vụ chưa phát triển nên có tâm lý lo ngại sau khi thu hồi đất sẽ không kịp thời chuyển đổi nghề, đào tạo nghề cho lao động trẻ; với người trung, cao tuổi sẽ khó tìm được việc làm phù hợp... Bên cạnh đó, người dân chưa nắm rõ chủ trương, chính sách, các quy định của pháp luật về GPMB, còn có sự so sánh chênh lệch giá cả với mức đền bù tại một số khu vực lân cận thuộc thành phố Hà Nội. Mặt khác, một số công ty khi đi vào hoạt động đã làm phát sinh nhiều vấn đề (ô nhiễm môi trường, mất an ninh trật tự…), gây mất lòng tin trong nhân dân.
Hội CCB xã Đại Cương phối hợp với Ban GPMB huyện Kim Bảng tuyên truyền vận động nhân dân thôn Tùng Quan bàn giao đất cho dự án. Ảnh: Xuân Tuân
Nắm bắt chính xác những băn khoăn, lo lắng, cũng như nguyện vọng chính đáng của nhân dân, Hội CCB xã Đại Cương đã kịp thời tham mưu với Đảng ủy, UBND, MTTQ và các đơn vị có liên quan tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, phối hợp tìm hướng giải quyết, tháo gỡ những vướng mắc cho nhân dân. Bên cạnh làm tốt công tác tham mưu, Hội CCB xã Đại Cương còn chủ động tiến hành tuyên truyền, vận động, hướng dẫn CBHV, nhân dân tích cực thực hiện nghiêm chủ trương GPMB.
Theo đó, CBHV Hội CCB xã chia thành từng tổ tuyên truyền, nòng cốt là những thành viên nhiệt tình, có uy tín trong cộng đồng, có trách nhiệm với công việc, hiểu biết về chính sách, pháp luật và điều kiện tham gia thực hiện. Các tổ tuyên truyền đến từng hộ dân, gặp mặt từng cá nhân, tuyên truyền, giải thích cặn kẽ chủ trương, chính sách, pháp luật về đất đai, thu hồi đất, đền bù GPMB. Cùng với đó, phân tích thấu đáo giúp người dân hiểu về cơ hội việc làm, tầm quan trọng của dự án đối với sự phát triển chung tại địa phương cũng như cơ hội đối với mỗi hộ dân.
Cũng theo ông Lê Hồng Sơn, Chủ tịch Hội CCB xã Đại Cương, kinh nghiệm khi tiến hành mô hình dân vận trong GPMB là: Vận động “lan truyền” từ CBHV đến CBHV, từ hộ dân này sang hộ dân khác; tuyên truyền “đúng lúc, đúng chỗ, đúng thời điểm, đúng tâm lý” của từng hộ gia đình; bản thân người tuyên truyền phải gây được thiện cảm, khi giải thích chủ trương, chính sách, pháp luật phải có sức thuyết phục, kết hợp hài hòa giữa “chung và riêng”, “lý và tình”…
Sau mỗi đợt tuyên truyền cao điểm, Hội CCB xã Đại Cương đều tổ chức hội nghị rút kinh nghiệm, bàn luận, tìm ra phương pháp vận động phù hợp, hiệu quả hơn. Từ cách làm đồng bộ, kiên trì, thận trọng và hết sức linh hoạt này nên giai đoạn 2016 - 2019, toàn xã Đại Cương đã tuyên truyền, vận động ký biên bản kiểm kê diện tích và bàn giao cho dự án diện tích đất của 877/897 hộ dân (đạt tỷ lệ gần 98%); không có gia đình CBHV hội CCB trong diện phải cưỡng chế di dời. Đây là kết quả đáng ghi nhận của cấp ủy, chính quyền, MTTQ, các đoàn thể địa phương, trong đó có vai trò tiên phong, nòng cốt của tổ chức hội và đội ngũ CBHV Hội CCB xã trong công tác thông tin, tuyên truyền, vận động.
Công tác GPMB trên diện tích đất sản xuất nông nghiệp, đất ở đã gặp nhiều khó khăn, việc thực hiện GPMB trên diện tích đất vốn là nơi yên nghỉ của người đã khuất lại càng khó khăn hơn do liên quan đến yếu tố tâm linh, phong tục tập quán. Xã Tượng Lĩnh có một phần diện tích thuộc thôn Quang Thừa nằm trong quy hoạch Dự án Sân Golf 36 hố và khu phụ trợ, cũng là một dự án trọng điểm của tỉnh. Điều đáng nói là phần lớn diện tích đất nằm trong quy hoạch GPMB phục vụ dự án lại thuộc nghĩa trang nhân dân của thôn, với hơn 1.000 ngôi mộ phải di dời.
Nhận thức đầy đủ về những khó khăn sẽ gặp phải, giai đoạn đầu triển khai công tác GPMB, Chi hội CCB thôn Quang Thừa đã xây dựng kế hoạch thực hiện với tinh thần “công tác tư tưởng đi trước một bước”. Trước hết, tổ chức hội nghị công bố công khai những thông tin liên quan đến dự án; lắng nghe tâm tư, nguyện vọng và kết hợp tuyên truyền, vận động CBHV, nhân dân có phần mộ thuộc diện giải tỏa tự giác di dời tới nghĩa trang tập trung của xã.
Tuy nhiên, việc tổ chức hội nghị tập trung không đem lại kết quả khả quan. Rất nhanh chóng, Hội CCB xã Tượng Lĩnh đã tập trung chỉ đạo Chi hội thôn Quang Thừa thành lập các tổ CBHV hội CCB nòng cốt, đến từng hộ dân, làm công tác dân vận. Do gắn liền với yếu tố tâm linh, phong tục tập quán nên việc tuyên truyền, vận động cần có những biện pháp linh hoạt, “đặc thù” mới đem lại kết quả khả quan.
Theo ông Tạ Đình Hiền, Chủ tịch Hội CCB xã Tượng Lĩnh, biện pháp linh hoạt và “đặc thù” đó là: “Gặp đâu tuyên truyền đó”, “mưa dầm thấm lâu”, “CBHV hội CCB gương mẫu đi đầu”… Mỗi CBHV hội CCB làm công tác tuyên truyền, vận động đều vận dụng linh hoạt các mối quan hệ trong cộng đồng, thường xuyên hỏi thăm gặp, tâm sự với người dân. Bên cạnh chia sẻ, lan tỏa chủ trương, chính sách, pháp luật về đất đai, CBHV hội CCB còn chia sẻ những câu chuyện về phong tục, tập quán địa phương; truyền thống anh hùng trong chiến đấu chống giặc ngoại xâm của vùng đất bán sơn địa Tượng Lĩnh…, nhằm khơi dậy tình yêu, niềm tự hào và mong muốn cống hiến, xây dựng quê hương từ mỗi người dân.
Nhờ vậy, nhân dân dần dần nắm rõ chủ trương, thấu hiểu lợi ích của tập thể cũng như của mỗi cá nhân, từ đó đồng thuận và tự giác thực hiện công tác GPMB. Kết quả, đến nay thôn Quang Thừa đã vận động các hộ dân kiểm đếm, chuẩn bị di dời 989/1.200 ngôi mộ; 100% gia đình CBHV hội CCB thực hiện nghiêm việc di dời phần mộ của gia đình.
Từ những kết quả trên có thể thấy, tổ chức Hội và đội ngũ CBHV các cấp Hội CCB huyện Kim Bảng đã luôn xác định được công tác tuyên truyền, vận động CBHV, nhân dân trong thực hiện công tác GPMB là một trong những nhiệm vụ chính trị quan trọng, cần thường xuyên chú trọng thực hiện bằng những giải pháp đồng bộ, linh hoạt, phù hợp với mỗi địa bàn, lĩnh vực.
Bên cạnh đó, trong quá trình triển khai thực hiện, các cấp hội CCB từ huyện đến cơ sở đã phát huy tốt truyền thống, bản chất tốt đẹp “Bộ đội Cụ Hồ”, nêu cao tinh thần trách nhiệm và vai trò nòng cốt, tận tâm, tận lực với nhiệm vụ, với phong trào, tạo được hiệu ứng lan tỏa tích cực đối với cộng đồng. Đây sẽ là những kinh nghiệm thiết thực để thời gian tới, các cấp hội CCB Kim Bảng tiếp tục đổi mới phương pháp, lựa chọn áp dụng những cách làm linh hoạt, sáng tạo, phù hợp, cùng với các cấp ủy, chính quyền, MTTQ, các ban, ngành, đoàn thể triển khai thực hiện nhiệm vụ GPMB đạt hiệu quả cao hơn nữa.
Trần Ngọc Luận (Phó Chủ tịch Hội CCB huyện Kim Bản