Tổng kết 10 năm thực hiện tiêu chí văn hóa trong xây dựng nông thôn mới

Sáng 27/9, tại Hà Nam, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH,TT&DL) đã phối hợp với UBND tỉnh Hà Nam tổ chức hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện tiêu chí văn hóa trong xây dựng nông thôn mới.

Dự hội nghị có các đồng chí: Trịnh Thị Thủy , Thứ trưởng Bộ VH,TT&DL; Bùi Quang Cẩm, Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh; lãnh đạo Văn phòng Điều phối Nông thôn mới quốc gia; lãnh đạo Sở VH,TT&DL các tỉnh, thành phố trong cả nước; đại diện lãnh đạo các đơn vị trực thuộc Bộ VH,TT&DL, các đơn vị thành viên Ban Chỉ đạo phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” và Ban Chỉ đạo Chương trình mục tiêu xây dựng nông thôn mới của tỉnh; các đơn vị, cá nhân đạt thành tích xuất sắc trong xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2010 -  2020.

Phát biểu chào mừng hội nghị, thay mặt lãnh đạo tỉnh, đồng chí Bùi Quang Cẩm, Phó Chủ tịch UBND tỉnh đã bày tỏ niềm vui mừng khi được tiếp đón các vị đại biểu về tham dự hội nghị; đồng thời giới thiệu một số nét khái quát về Hà Nam và những thành tích nổi bật về kinh tế, văn hóa - xã hội Hà Nam đạt được thời gian qua cũng như kết quả đạt được trong quá trình thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2010 – 2020 trên địa bàn tỉnh.

Các tiêu chí về văn hóa trong xây dựng nông thôn mới của ngành văn hóa bao gồm 2 nhiệm vụ: Nâng cao chất lượng đời sống văn hóa của người dân nông thôn và thực hiện tiêu chí 06 về cơ sở vật chất văn hóa, tiêu chí 16 về văn hóa.

Theo dự thảo báo cáo của Bộ VH,TT&DL, tính đến tháng 8/2019, cả nước có 7.035 Trung tâm Văn hóa – Thể thao (VHTT) xã, đạt 78,3%, trong đó có 5.030 trung tâm đạt chuẩn theo quy định của Bộ VH,TT&DL. Đối với hoạt động thể dục thể thao (TDTT), đã có 70% số xã trong cả nước dành quỹ đất cho TDTT; tính đến nay, cả nước đã có trên 38.000 câu lạc bộ TDTT trên địa bàn cấp xã hoạt động thường xuyên. Có khoảng gần 73.000 Nhà văn hóa – Khu thể thao (NVH-KTT) thôn, trong đó có gần 48.000 khu đạt chuẩn theo quy định của Bộ VH,TT&DL. 

Các thiết chế trên đã góp phần nâng cao nhận thức của toàn xã hội về vai trò của văn hóa đối với sự tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân; tạo không gian hỗ trợ các hoạt động học tập, sinh hoạt, vui chơi giải trí, luyện tập TDTT cho người dân, nhất là khu vực nông thôn. 

Phong trào xây dựng gia đình văn hóa được chú trọng, giữ gìn các giá trị tốt đẹp của gia đình truyền thống, đồng thời tiếp thu có chọn lọc các giá trị tích cực của gia đình hiện đại. Nâng cao chất lượng xây dựng làng (thôn, ấp, bản, tổ phố) văn hóa, đến nay, cả nước có 82,3% làng, thôn, ấp  bản, tổ phố được công nhận văn hóa, trong đó, có trên 50% làng, thôn, bản, ấp văn hóa đạt chuẩn cơ sở vật chất, hạ tầng kinh tế xã hội nông thôn mới. 

Ở cấp huyện, đến nay, cả nước có 414 Trung tâm VHTT cấp huyện, đã phát huy được vai trò trong việc thực hiện các nhiệm vụ chính trị, kinh tế và văn hóa xã hội tại địa phương.

Những kết quả trên đã góp phần không nhỏ vào việc nâng cao ý thức của người dân trong tham gia hoạt động và sáng tạo văn hóa, tạo nền tảng tinh thần và sức mạnh nội sinh quan trọng trong việc xây dựng quê hương đổi mới, giàu đẹp theo đúng các tiêu chí nông thôn mới.

Đối với tỉnh Hà Nam, tính đến tháng 6/2019, toàn tỉnh có 55/91 trung tâm VHTT xã đạt chuẩn;  590/590 thôn có NVH-KTT, trong đó có 237 NVH-KTT đạt chuẩn đã đáp ứng được nhu cầu sinh hoạt văn hóa, văn nghệ, TDTT của người dân. Đến năm 2018, toàn tỉnh đã có gần 236.000 gia đình được công nhận gia đình văn hóa, đạt 89,6% tổng số hộ toàn tỉnh. Các kết quả về văn hóa trên đã góp phần đưa 91/98 xã trên toàn tỉnh đạt chuẩn nông thôn mới, 3/5 huyện đạt chuẩn nông thôn mới, thành phố Phủ Lý hoàn thành chương trình xây dựng nông thôn mới.

Trong 10 năm thực hiện tiêu chí văn hóa trong xây dựng nông thôn mới, bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn những hạn chế và bất cập trong quá trình thực hiện. Để nhận diện những bất cập cũng như nhân rộng những cách làm hay ở cơ sở, hội nghị đã dành nhiều thời gian nghe ý kiến tham luận, trao đổi của đại diện sở VH,TT&DL các địa phương, các đơn vị trực thuộc Bộ VH,TT&DL cũng như các ngành về thực hiện 2 tiêu chí 06 và 16 về văn hóa trong xây dựng nông thôn mới làm cơ sở sửa đổi, nâng cao các tiêu chí trong giai đoạn tiếp theo. 

Các tham luận của các tỉnh, thành tập trung vào cách làm sáng tạo, phù hợp vùng miền trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa, khai thác giá trị các thiết chế văn hóa, đồng thời nêu những khó khăn trong các quy định về diện tích đất cho các thiết chế văn hóa, kinh phí xây dựng NVH-KTT làng, thôn, bản, ấp, tổ phố; kinh phí mua sắm trang thiết bị nhà văn hóa bảo đảm sinh hoạt chung. 

Các đại biểu đều mong muốn Bộ VH,TT&DL cần nghiên cứu thay đổi một số tiêu chí về văn hóa sao cho phù hợp giữa các vùng miền để tạo điều kiện cho các địa phương thực hiện, hoàn thành các tiêu chí về văn hóa trong xây dựng nông thôn mới. Các tham luận của các đơn vị trực thuộc Bộ VH,TT&DL và các bộ, ban, ngành khác tập trung vào các ý kiến như khai thác du lịch khu vực nông thôn; cách thức tổ chức các hình thức học tập cộng đồng đáp ứng các yêu cầu về văn hóa; khẳng định các giá trị văn hóa trong xây dựng nông thôn mới.

Kết luận hội nghị, đồng chí Trịnh Thị Thủy, Thứ trưởng Bộ VH,TT&DL đánh giá cao sự quan tâm của các tỉnh trong việc quan tâm tuyên truyền về văn hóa, đầu tư xây dựng thiết chế văn hóa, quan tâm xây dựng nếp sống văn hóa. Đồng chí cũng đề nghị lãnh đạo các Sở VH,TT&DL tăng cường vai trò tham mưu cho cấp ủy, chính quyền các địa phương quan tâm hơn nữa đến việc chỉ đạo, triển khai các nhiệm vụ về văn hóa, xây dựng lối sống văn hóa và bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa đặc sắc của địa phương, đặc biệt quan tâm dành quỹ đất cho các thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở nhằm góp phần thực hiện tốt hơn nữa Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới. Đồng chí cũng tiếp thu các ý kiến, kiến nghị của các địa phương để trình Bộ VH,TT&DL xem xét trong thời gian sớm nhất.

Nhân dịp này, Bộ VH,TT&DL đã trao Bằng khen cho 40 tập thể và 23 cá nhân có thành tích xuất sắc trong việc thực hiện 2 tiêu chí về văn hóa trong Bộ tiêu chí quốc gia xây dựng nông thôn mới. Sở VH,TT&DL tỉnh Hà Nam và cá nhân ông Nguyễn Huy Bân, xã Chính Lý, huyện Lý Nhân đã được nhận Bằng khen của Bộ VH,TT&DL.

Chu Bình (ảnh: Trần Ích)

Chu Bình, Trần Ích