Ngày 13/1, Hạ viện Mỹ đã bắt đầu thảo luận về thủ tục pháp lý để luận tội Tổng thống đương nhiệm Donald Trump sau vụ bạo loạn xảy ra tại trụ sở Quốc hội hồi tuần trước.
Tổng thống Mỹ Donald Trump tại một sự kiện ở Washington, DC ngày 13/11/2020. Ảnh: AFP/TTXVN
Dự kiến, trước tiên, các nghị sĩ tại Hạ viện sẽ tiến hành bỏ phiếu để thiết lập các quy tắc cho cuộc tranh luận. Nếu được thông qua, đây sẽ là tiền đề cho cuộc bỏ phiếu ngay sau đó để luận tội Tổng thống Trump với cáo buộc ông chủ Nhà Trắng kích động bạo loạn chống chính phủ.
Cuộc bỏ phiếu này dự kiến sẽ diễn ra vào 15h chiều 13/1 theo giờ Mỹ (tức 3 giờ sáng 14/1 theo giờ Việt Nam), qua đó chính thức khởi động tiến trình luận tội.
Tổng thống Trump đang đứng trước nguy cơ trở thành tổng thống đầu tiên trong lịch sử Mỹ bị luận tội hai lần trong một nhiệm kỳ. Đảng Dân chủ cáo buộc Tổng thống Trump kích động biểu tình khi ngày 6/1 kêu gọi những người ủng hộ ông tiến về phía Đồi Capitol trong khi lưỡng viện Mỹ tổ chức phiên họp chung kiểm đếm phiếu bầu của đại cử tri. Những người biểu tình quá khích được cho là ủng hộ Tổng thống Trump đã xông vào tòa nhà Quốc hội nhằm ngăn chặn việc xác nhận chiến thắng của ông Joe Biden.
Phe Dân chủ tại Hạ viện đã yêu cầu Phó Tổng thống Mike Pence viện dẫn Tu chính án thứ 25 để phế truất Tổng thống Trump, nếu không họ sẽ tiến hành bỏ phiếu về việc luận tội ông chủ Nhà Trắng. Tuy nhiên, ông Pence đã từ chối yêu cầu này bất chấp sức ép từ phe Dân chủ.
Trong khi đó, Tổng thống Trump đã gọi kế hoạch luận tội của phe Dân chủ tại Hạ viện là phần tiếp theo của "cuộc săn phù thủy lớn nhất trong lịch sử chính trị". Ông Trump cũng khẳng định bài phát biểu của ông trước hàng nghìn người ủng hộ vào tuần trước, khuyến khích họ tuần hành tới trụ sở Quốc hội, là "hoàn toàn phù hợp" và không liên quan tới vụ bạo loạn xảy ra sau đó.
Giới quan sát nhận định với việc đang chiếm đa số tại Hạ viện, phe Dân chủ sẽ không mấy khó khăn thông qua điều khoản luận tội Tổng thống Trump và đẩy tiến trình tới Thượng viện, nơi có quyền kết tội hay tha bổng.
Hiện tại, Thượng viện đang trong thời gian nghỉ và chỉ nhóm họp trở lại vào ngày 19/1 tới, tức chỉ một ngày trước lễ nhậm chức của Tổng thống đắc cử Biden. Khi đó, Thượng viện sẽ yêu cầu lãnh đạo Hạ viện trình bày những điều khoản xem xét bãi nhiệm Tổng thống Trump ngay trong ngày này. Tiếp đến, Thượng viện phải xúc tiến quá trình xem xét các điều khoản luận tội sau khi được lãnh đạo Hạ viện nêu lên, bắt đầu từ 13 giờ ngày tiếp theo (tức ngày 20/1).
Do đó, phiên xem xét bãi nhiệm Tổng thống Donald Trump ở Thượng viện sẽ chỉ bắt đầu một giờ sau khi Tổng thống đắc cử Joe Biden tuyên thệ nhậm chức vào 12 giờ ngày 20/1. Rắc rối lớn hơn bắt đầu từ đây, bởi khi đó ông Trump đã trở thành cựu tổng thống. Điều này dẫn tới câu hỏi liệu một cựu tổng thống có bị luận tội và xét xử hay không.
Đó là còn chưa kể để kết tội ông Trump, cần phải có ít nhất 2/3 phiếu thuận tại Thượng viện, tức khoảng 67 thượng nghị sĩ đồng ý. Đảng Dân chủ hiện chỉ có 48 ghế do hai thượng nghị sĩ đắc cử ở Georgia chưa tuyên thệ. Điều này đồng nghĩa nếu muốn kết tội Tổng thống Trump, họ phải tìm kiếm thêm sự ủng hộ của ít nhất 17 thượng nghị sĩ Cộng hòa.
Phương Oanh