Đẩy nhanh tiến độ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ

Triển khai Đề án tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và Đề án xác định hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin (Đề án 515), các cấp, ngành tỉnh Hà Nam đã có nhiều nỗ lực trong thực hiện và đạt được kết quả tích cực trong công tác thông tin, tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ.

Theo thống kê, giai đoạn 2016 - 2018, các cấp, ngành trong tỉnh đã tìm được và đưa về an táng tại quê nhà 115 hài cốt liệt sĩ. Có được kết quả trên, thời gian qua công tác tuyên truyền, vận động, thu thập, kết nối, xử lý thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ được triển khai đồng bộ từ Trung ương tới địa phương. Các cơ quan quân đội tăng cường tìm kiếm, trao đổi thông tin liệt sĩ, đồng thời phối hợp với tổ chức hội cựu chiến binh (CCB), phát huy vai trò của những CCB từng tham gia chiến đấu trên các chiến trường trong việc tập hợp, cung cấp thông tin về liệt sĩ.

Với sự phối hợp tích cực, 2 năm qua cơ quan thường trực Ban chỉ đạo 515 tỉnh đã tiếp nhận trên 6.500 thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ do các tổ chức, cá nhân gửi đến. Qua đó, từng bước tổng hợp, rà soát, hệ thống hóa để xây dựng cơ sở dữ liệu về liệt sĩ, mộ liệt sĩ, bổ sung vào danh sách quản lý, thông tin gửi đến các gia đình.

Cụ thể, 15 đơn vị quân đội đã cung cấp thông tin về 4.513 liệt sĩ, quân nhân từ trần quê Hà Nam; bộ CHQS các tỉnh, thành phố cung cấp 1.620 thông tin về mộ liệt sĩ quê Hà Nam đang an táng trong các nghĩa trang liệt sĩ trên toàn quốc; Cục Chính sách, Tổng cục Chính trị và 2 đơn vị quân đội cũng đã cung cấp thông tin về 1.028 liệt sĩ hy sinh trên địa bàn tỉnh Hà Nam trong các cuộc kháng chiến, phục vụ công tác kết luận địa bàn.

Để những thông tin liệt sĩ được xử lý hiệu quả, Bộ CHQS tỉnh thường xuyên phối hợp với Sở Lao động- Thương binh và Xã hội, các cơ quan có liên quan khai thác, tra cứu phần mềm hồ sơ liệt sĩ, phần mềm giải mã ký hiệu, phiên hiệu đơn vị trong chiến tranh do Bộ Quốc phòng cung cấp, nhằm thông báo cho thân nhân liệt sĩ biết thông tin về phần mộ liệt sĩ.

Từ cách làm này, thời gian qua, cơ quan chức năng đã tiếp nhận, giải mã, cung cấp 197 thông tin của các đơn vị quân đội tham gia chiến tranh, đồng thời cung cấp 520 thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ cho thân nhân các gia đình. Trên cơ sở nguồn tin tiếp nhận được, việc rà soát, hoàn thiện hồ sơ, danh sách liệt sĩ, kết luận địa bàn…cũng đã được cơ quan chức năng trong tỉnh quan tâm triển khai đồng loạt ở các địa phương nhằm xác định rõ số lượng hài cốt liệt sĩ cần tìm kiếm, quy tập, xác minh. Bộ CHQS tỉnh đã tiếp nhận danh sách liệt sĩ do các đơn vị trong toàn quân bàn giao về địa phương, phân tích, chuẩn hóa thông tin và chuyển giao cho các huyện, thành phố rà soát, xác minh, hoàn thiện danh sách, hồ sơ  892 liệt sĩ.

Đối với công tác lập bản đồ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ, ngay sau khi có chỉ đạo của cấp trên, tháng 5/2018, Bộ CHQS tỉnh đã triển khai làm điểm tại xã Tiên Tân (thành phố Phủ Lý), sau đó đồng loạt nhân rộng trên địa bàn toàn tỉnh. Đến nay, 100% xã, phường, thị trấn đã và đang tiến hành lập bản đồ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ tại địa bàn.

Trên cơ sở nguồn tin thu thập về liệt sĩ, thời gian qua việc tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ tại Hà Nam đã được chỉ đạo triển khai tại khu vực Núi Chùa (Thanh Tâm, Thanh Liêm). Kết quả đã phát hiện được 5 vị trí có hài cốt và nhiều di vật của liệt sĩ. Ban chỉ đạo tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ tỉnh đã tổ chức truy điệu và di chuyển hài cốt liệt sĩ về an táng tại nghĩa trang liệt sĩ xã Thanh Tâm theo đúng nghi thức.

Dù đã đạt được những kết quả tích cực trong công tác tìm kiếm, quy tập, xác định danh tính hài cốt liệt sĩ nhưng hiện nay số liệt sĩ chưa tìm được hài cốt vẫn còn rất lớn. Trong khi đó, tình trạng chưa có thông tin chính xác khiến cho việc triển khai tìm kiếm còn gặp không ít khó khăn.

Nguyên nhân được xác định là do liệt sĩ hy sinh đã lâu, nhiều đơn vị giải thể, thông tin liên quan đến liệt sĩ khi hy sinh được báo về địa phương bằng ký hiệu, phiên hiệu đơn vị nên rất khó khăn trong quá trình thẩm tra, xác định. Việc bàn giao, tiếp nhận hồ sơ liệt sĩ và những thông tin liên quan đến liệt sĩ thời kỳ kháng chiến chống Pháp còn thiếu, thông tin thất lạc do địa giới hành chính thay đổi.

Bên cạnh đó, công tác lưu trữ, quản lý sổ sách thời kỳ trước chủ yếu bằng phương pháp thủ công, nhiều tài liệu thất lạc, hư hỏng gây khó khăn cho nghiệp vụ thu thập, khai thác, kết nối dữ liệu thông tin để hoàn thiện hồ sơ, danh sách liệt sĩ.

Để việc tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ đạt kết quả tích cực hơn nữa, theo Đại tá Nguyễn Mạnh Hùng, Chính ủy Bộ CHQS tỉnh, Phó Trưởng Ban thường trực Ban chỉ đạo 515 tỉnh, thời gian tới các cấp, ngành cần tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động rà soát, hoàn thiện hồ sơ, danh sách liệt sĩ phục vụ cho nhiệm vụ lập bản đồ, sơ đồ tìm kiếm, quy tập, kết luận địa bàn theo địa giới hành chính ở cả ba cấp.

Theo thống kê, Hà Nam có trên 17 nghìn liệt sĩ hy sinh trên khắp các chiến trường nhưng hiện tại mới chỉ có trên 6 nghìn thân nhân, gia đình có được thông tin về nơi an táng liệt sĩ. Do vậy, đề nghị Ban chỉ đạo quốc gia 515 bổ sung cập nhật phần mềm quản lý hồ sơ liệt sĩ cho tỉnh. Đồng thời, khẩn trương đẩy nhanh tiến độ giải mã ký hiệu, phiên hiệu chiến trường của các đơn vị, cung cấp cho Bộ CHQS tỉnh phục vụ việc tra cứu, trích lục hồ sơ và hoàn thiện danh sách liệt sĩ của đơn vị, địa phương.

Đẩy nhanh tiến độ lấy mẫu sinh phẩm hài cốt, giám định ADN để xác định danh tính hài cốt liệt sĩ, nhất là đối với số hài cốt đã được quy tập vào nghĩa trang liệt sĩ nhưng vô danh hoặc chỉ có một phần thông tin.

Thực tế cho thấy, công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ còn gặp rất nhiều khó khăn, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ của các cấp, ngành từ Trung ương tới địa phương nhằm đẩy nhanh tiến độ tìm kiếm, quy tập hài cốt, đáp ứng mong mỏi, nguyện vọng của các thân nhân, gia đình cũng như cộng đồng xã hội.

Hương Giang

Phương Dung