Quê hương núi Đọi sông Châu

Những nữ doanh nhân trẻ truyền cảm hứng khởi nghiệp cho phụ nữ hiện đại

Trong quá trình hội nhập và phát triển hiện nay xuất hiện ngày càng nhiều nữ doanh nhân, những người đang nỗ lực vượt qua rào cản về định kiến giới để khẳng định vai trò là một trong những nguồn lực tích cực góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội ở địa phương. Và không ít những câu chuyện về hành trình sáng tạo doanh nghiệp, kinh nghiệm vượt khó của nhiều nữ doanh nhân trẻ thành đạt đã và đang truyền cảm hứng khởi nghiệp cho đông đảo chị em phụ nữ hiện đại.

Thời điểm này, các cấp, ngành, địa phương trong cả nước đã và đang có nhiều hoạt động chuẩn bị hướng tới Kỷ niệm 70 năm Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ (7/5/1954-7/5/2024). Chuẩn bị cho những hoạt động tại lễ kỷ niệm, từ ngày mùng 6 Tết Nguyên đán Giáp Thìn vừa qua, đoàn cán bộ, chiến sĩ (CBCS) lực lượng vũ trang (LLVT) tỉnh Hà Nam đã chia tay gia đình, người thân, tạm biệt đơn vị lên đường thực hiện một nhiệm vụ đặc biệt: luyện tập chuẩn bị phục vụ lễ diễu binh, diễu hành sẽ được tổ chức tại thành phố Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên vào đầu tháng 5 tới.

Gần 30 năm gắn bó và có nhiều dấu ấn với nghệ thuật chèo, nhưng bất cứ ai tiếp xúc với nghệ sĩ Bích Việt đều nhận thấy chị là người giản dị, chân thành. Chị bảo: “Mình lớn lên rồi chọn chèo như một định mệnh, gắn bó với Hà Nam cũng là một cái duyên. Mong muốn duy nhất của mình là được theo đuổi niềm đam mê nghệ thuật”.

Đã thành lệ, năm nào cũng vậy vào ngày mùng 10 tháng Giêng làng Nội Kiếu, xã Đức Lý, huyện Lý Nhân lại tưng bừng mở hội. Hội làng tổ chức vào những ngày đầu Xuân mới, dù công việc đồng áng thời điểm này rất bận nhưng người dân thôn Nội Kiếu vẫn tranh thủ thời gian tham dự lễ hội, vào đình lễ Thánh cầu may, cầu an, cầu phúc cầu mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt...

Trong số những thanh niên trúng tuyển nghĩa vụ quân sự (NVQS) năm 2024 của Kim Bảng, chúng tôi rất ấn tượng bởi có một nữ cử nhân đã viết đơn tình nguyện nhập ngũ. Đó là Nguyễn Thị Như Ý, ở thôn Nhật Tựu, xã Nhật Tựu. Thầm ngưỡng mộ tinh thần tình nguyện của Nguyễn Thị Như Ý, chúng tôi đã có dịp gặp gỡ, trò chuyện và nhận thấy trong em luôn có một tình yêu đặc biệt với màu xanh áo lính. Xuất phát từ tình yêu đó, em đã viết đơn tình nguyện lên đường nhập ngũ, gia nhập môi trường quân đội - một môi trường có tính kỷ luật rất cao.

Quần thể danh thắng Tam Chúc nằm trên địa phận thị trấn Ba Sao, huyện Kim Bảng. Cách đây trên 10.000 năm vùng đất này đã có người Việt cổ đến cư trú và khai phá. Các di chỉ, hiện vật mang những nét đặc trưng của văn hóa Hòa Bình, văn hoá Đông Sơn và các hiện vật thời kỳ Đông Hán, Tuỳ - Đường sang Lý - Trần được tìm thấy trên vùng đất này đã chứng tỏ điều đó. Vùng đất này còn gắn với các các vị thần, Phật, quân vương như Đinh Tiên Hoàng, Lý Quốc Sư, Trần Nhân Tông cùng những lễ hội độc đáo. Mang trong mình nhiều lớp trầm tích về lịch sử, văn hóa, từ những xóm núi heo hút xưa, Ba Sao đã trở thành thị trấn và đang ngày càng vươn mình phát triển, đặc biệt với thế mạnh du lịch khi nơi đây hiện hữu ngôi chùa kỳ vĩ, công trình thế kỷ của văn hóa tâm linh Phật giáo Việt Nam và thế giới cùng các ngôi cổ tự có từ ngàn năm thờ Phật và những người có công với dân với nước.

Nhắc đến Liễu Đôi, Liêm Túc đất vật nổi tiếng một vùng xưa nay, tôi cứ nhớ mãi lời tâm sự của một nhà nghiên cứu nguyên là cán bộ Sở Văn hóa-Thông tin thời còn tỉnh hợp nhất Hà Nam Ninh, rằng: Bao năm từ Nam Định về dự hội Liễu Đôi(*) vẫn cứ phải dắt xe đạp trên chiếc cầu làm bằng thanh ray đường sắt (có tên cầu Đen) bắc qua con sông nhỏ nối La Sơn (Bình Lục) sang Liêm Túc (Thanh Liêm). Lại nữa, khi có chương trình hỗ trợ phát triển giáo dục, nước sạch nông thôn (của Tổ chức viện trợ phi chính phủ Plan), Liêm Túc là một trong những xã nghèo được ưu tiên hỗ trợ xây trường, khoan giếng khai thác nước ngầm phục vụ sinh hoạt…

Năm cũ đã qua, chúng ta đón năm Giáp Thìn 2024 trong niềm hân hoan chào xuân mới cùng niềm vui khi đất nước vượt qua gian khó, duy trì sự phát triển ổn định, thể hiện mạnh mẽ khát vọng hóa Rồng.

Bước sang năm mới Giáp Thìn 2024, với những kết quả quan trọng đã đạt được trong năm 2023 - năm giữa nhiệm kỳ thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XX, nghị quyết đại hội đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2020-2025; với mục tiêu hoàn thành và hoàn thành vượt mức các mục tiêu, chỉ tiêu mà Nghị quyết Đại hội đã đề ra, Đảng bộ, chính quyền, quân và dân tỉnh Hà Nam đoàn kết, chung sức, đồng lòng, đổi mới, sáng tạo vượt qua khó khăn, thách thức, quyết tâm nỗ lực vươn lên xây dựng quê hương Hà Nam ngày càng giàu đẹp, văn minh.

Về xã Xuân Khê (Lý Nhân) hỏi nghệ nhân - doanh nhân Trương Minh Ngọc, sinh năm 1971 hầu như ai cũng biết. Biết anh không chỉ là người lam lũ từ tấm bé, hay lam hay làm, mà bởi anh là một người đam mê nghề làm nhà gỗ cổ góp phần lưu giữ văn hóa truyền thống nhà cổ cha ông để lại từ hàng trăm năm trước. Anh và bạn nghề đã thực hiện nhiều công trình nhà cổ ở khắp vùng gần xa trên toàn quốc. Các công trình từ nhà dân đến đền, đình, chùa là những tác phẩm nghệ thuật phỏng theo tích cổ, được chạm khắc tinh vi với đường nét kênh bong mềm mại, uyển chuyển, thể hiện rõ tâm nguyện lưu giữ được hồn quê.

Trải qua bao biến cố thăng trầm của lịch sử, nghề làm trống và sản phẩm trống Đọi Tam (Đọi Sơn, Duy Tiên) vẫn luôn giữ một vai trò quan trọng trong đời sống xã hội. Trống linh thiêng trong các lễ hội truyền thống; tưng bừng trong ngày hội khao quân, rộn ràng, bay bổng trong đời sống nghệ thuật dân gian; lưu giữ và gợi nhớ bao ký ức học trò mỗi khi tiếng trống trường ngân vang trong lễ khai giảng năm học mới... Nói, nghề làm trống và sản phẩm trống luôn có một giá trị lịch sử, văn hóa và nghệ thuật nhất định trong lịch sử dân tộc nước nhà, là vậy.

Ngày Tết, đối với gia đình Việt luôn có mâm ngũ quả dâng cúng đặt trên bàn thờ tổ tiên, trong đó nải chuối là trung tâm. Với danh xưng “Chuối tiến Vua” từ xa xưa, năm 2012 lại được Trung tâm Sách Kỷ lục Việt Nam công bố nằm trong top 50 loại trái cây đặc sản Việt Nam, chuối Ngự Đại Hoàng (Hòa Hậu, Lý Nhân) không chỉ là món quà quý ngày thường, mà còn là lựa chọn hàng đầu cho các gia đình mua về dâng cúng tổ tiên dịp Tết.

Tuổi đời còn rất trẻ nhưng luôn kiên trì vượt khó, dám nghĩ, dám làm, nhanh nhạy nắm bắt cơ hội trong kinh doanh, phát triển kinh tế trên mảnh đất quê hương. Với niềm đam mê và sự cố gắng, nỗ lực, nhiều thanh niên sớm trở thành những ông chủ trẻ, lan truyền đam mê cho những người trẻ khác trên bước đường khởi nghiệp đầy thách thức ở mảnh đất đồng chiêm Hà Nam.

Cách đây 555 năm (1469 - 2024), vào năm Quang Thuận thứ 10 đời Vua Lê Thánh Tông (1442 - 1497), triều đình nhà Lê, sau khi định bản đồ, đổi đạo thành 12 thừa tuyên, đất Duy Tiên, Hà Nam thời đó thuộc Thừa Tuyên Thiên Trường.

“Đời cách mạng từ khi tôi đã hiểu/Dấn thân vô là phải chịu tù đầy/Là gươm kề tận cổ, súng kề tai/ Là thân sống chỉ coi còn một nửa/ Bao khổ ấy, thôi cần chi nói nữa/ Bạn đời ơi! Ta đã hiểu nhau rồi.” – Bài thơ “Trăng trối” của nhà thơ Tố Hữu. Khi chúng tôi hỏi chuyện về những năm tháng từng sống, hoạt động, đấu tranh... trong nhà lao Phú Quốc cựu chiến binh (CCB) Nguyễn Bá Quyền, phường Hai Bà Trưng, thành phố Phủ Lý chậm chãi đọc những câu thơ trên như lời khẳng định, trong bất cứ hoàn cảnh nào, bản lĩnh và khí tiết của người chiến sĩ cộng sản cũng luôn kiên định, vững vàng; sẵn sàng hy sinh vì sự nghiệp cách mạng, vì nước, vì dân.

Giữa tháng 11 năm 2023 tôi bất ngờ nhận được cuộc gọi điện thoại từ Nghệ nhân Ưu tú Nguyễn Đình Lâu – người đã dành nhiều thời gian, công sức và tâm huyết để nghiên cứu, sưu tầm các điệu hát Trống quân cổ ở xã Liêm Thuận, huyện Thanh Liêm. Qua điện thoại, bác Lâu phấn khởi thông báo cho tôi tin vui: Hát Trống quân Liêm Thuận đã được công nhận là “Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia”. Tôi chúc mừng bác Lâu và chúc mừng người dân Liêm Thuận. Được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia chính là nền tảng và động lực quan trọng để hát Trống quân Liêm Thuận được bảo tồn, phát huy trong giai đoạn mới. Đặc biệt, là người dành nhiều thời gian, công sức và tâm huyết để nghiên cứu, sưu tầm, phổ biến các điệu hát Trống quân nghệ nhân Ưu tú Nguyễn Đình Lâu giờ đã hoàn toàn yên tâm: Hát Trống quân Liêm Thuận sẽ được các thế hệ giữ gìn và tiếp nối tới mai sau.

Cách trụ sở UBND xã Nguyên Lý (Lý Nhân) chưa đầy 2km, con đường về làng Chều được điểm xuyết bởi những phên tre mầu nâu nhạt, xếp đều tăm tắp ven đường. Cảm nhận được hương vị thơm giòn và ấm áp qua những phên bánh được nắng; lắng nghe những câu chuyện đời, chuyện nghề của người dân làng Chều, tôi mới thấy hết được tình yêu, sự trăn trở của những người dân nơi đây với nghề tráng bánh đa nem - cái nghề “cha truyền con nối” đã gắn bó với người dân làng Chều hơn 700 năm qua. Trải qua bao thăng trầm nhưng người dân làng Chều vẫn tận tâm, vì sự sống còn của làng nghề. “Nghề không phụ người”,  ngày càng phát triển và đem lại cuộc sống khấm khá cho người dân làng Chều.

Nằm ẩn mình giữa không gian yên bình, xanh mát, trong lành trên núi Phương Nhi (xã Yên Lợi, huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định), với kiến trúc mang biểu tượng chiếc bút, trang giấy hướng lên trời cao và bài thơ “Tự trào” nổi tiếng khắc trên tấm bia, mộ nhà thơ Nguyễn Khuyến không chỉ là nơi tưởng nhớ ông - một nhà thơ lớn, một nhân cách lớn, mà còn là điểm đến cho du khách và người hâm mộ văn chương có cơ hội trải nghiệm không khí thanh bình, hòa mình vào không gian tưởng niệm văn hóa độc đáo.

Về các miền quê hôm nay, cảm nhận rõ nét nhất sự đổi thay bắt đầu từ những con đường. Thay thế những con đường đất lầy lội, nhỏ hẹp, tối đen khi đêm về xưa kia, đường quê giờ rộng rãi, phẳng nhẵn, sáng ánh điện đêm, hoa nở bốn mùa… Khi hỏi chuyện, các cụ cao niên trong làng đều cười rạng rỡ bày tỏ: Làng quê nay khác xưa nhiều lắm, phải nói là “một trời một vực”. Đặc biệt là đường làng, ngõ xóm. Đây là những con đường ý Đảng hợp lòng dân; những con đường Nhà nước và nhân dân cùng làm; những con đường của sự đoàn kết, chung sức đồng lòng của cả cộng đồng dân cư trong suốt quá trình xây dựng và làm mới quê hương.

Tình yêu cháy bỏng với nghệ thuật chèo đã thôi thúc ông Nguyễn Hồng Chinh, Chủ nhiệm Câu lạc bộ (CLB) hát Chèo thôn Phúc Hạ 1, xã Hợp Lý (Lý Nhân) dành nhiều thời gian, tâm huyết để tập luyện, truyền lửa đam mê cho các thế hệ trẻ. Qua đó, góp phần bảo tồn, phát huy giá trị của loại hình nghệ thuật chèo của quê hương.

BÁO HÀ NAM ĐIỆN TỬ

Giấy phép xuất bản số 68/GP-BTTTT do Bộ Thông tin - Truyền thông cấp ngày 16/2/2017

Địa chỉ: Đình Tràng, phường Lam Hạ, thành phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam

Tổng Biên tập: Nguyễn Duy Tuấn

Điện thoại: (0226) 3852.773 - 3853.342 | Fax: (0226)3853.342

Email: baohanam.dientu@gmail.com

Cấm sao chép dưới mọi hình thức nếu không có sự chấp thuận bằng văn bản.