Phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã trong giai đoạn mới

Sau 20 năm thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TW ngày 18/3/2002, Hội nghị lần thứ 5, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể (KTTT) (Nghị quyết số 13), khu vực KTTT tại Hà Nam đã có những chuyển biến tích cực nhưng vẫn chưa đạt mức phát triển như mục tiêu, kỳ vọng.

Theo đó, Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 16/6/2022, Hội nghị lần thứ 5, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XIII về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả KTTT trong giai đoạn mới (Nghị quyết số 20) đã đặt ra yêu cầu: Phát triển nhanh, mạnh mẽ hơn nữa khu vực KTTT, hợp tác xã (HTX), đóng góp xứng đáng cho quá trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong giai đoạn tới, cùng với kinh tế nhà nước trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân.

Theo đánh giá của Liên minh HTX tỉnh, sau 20 năm thực hiện Nghị quyết số 13, lĩnh vực KTTT, nòng cốt là HTX trên địa bàn tỉnh có sự phát triển cả về quy mô, số lượng, chất lượng hoạt động. Toàn tỉnh hiện có 12 quỹ tín dụng nhân dân và 282 HTX đang hoạt động, thu hút trên 178.500 thành viên tham gia. Doanh thu bình quân của mỗi HTX ước đạt trên 2,2 tỷ đồng/năm. Lợi nhuận bình quân của một HTX ước đạt 192 triệu đồng/năm. Nhiều HTX đã có sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất và tham gia sản xuất, kinh doanh theo chuỗi giá trị sản phẩm, tạo việc làm và thu nhập thường xuyên cho người lao động. Tuy nhiên, khu vực KTTT đến nay vẫn chưa đạt mức phát triển như mục tiêu đề ra. Tăng trưởng của khu vực KTTT chưa ổn định, số lượng HTX yếu kém có giảm nhưng chậm. Đây cũng là thực trạng chung trong khu vực KTTT tại nhiều địa phương trong cả nước.

Vì vậy, để khu vực KTTT, HTX phát triển đúng hướng, đóng góp xứng đáng cho quá trình phát triển kinh tế - xã hội, Hội nghị lần thứ 5, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XIII đã ban hành Nghị quyết số 20 về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả KTTT trong giai đoạn mới, với mục tiêu đến năm 2030, phát triển KTTT phải thật sự là thành phần quan trọng trong nền kinh tế đất nước với nhiều mô hình liên kết, hướng tới thu hút được người nông dân, hộ kinh tế cá thể, cá nhân và nhiều tổ chức tham gia phát triển. Trên cơ sở đó, nghị quyết đã đề ra các nhóm nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu, trong đó yêu cầu cần nhận thức đúng, đầy đủ về bản chất, vị trí, vai trò và tầm quan trọng của KTTT trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Bên cạnh đó, tiếp tục đổi mới, hoàn thiện cơ chế, chính sách khuyến khích, hỗ trợ phát triển KTTT, như: chính sách phát triển nguồn nhân lực, đất đai, tài chính, tín dụng, khoa học - công nghệ…

Để sớm đưa Nghị quyết số 20 vào cuộc sống, tỉnh Hà Nam đặt mục tiêu đến năm 2030 thành lập mới được 5 liên hiệp HTX, 150  HTX và 300 tổ hợp tác; có khoảng 80-90 HTX ứng dụng công nghệ cao, mở rộng dịch vụ, liên kết sản xuất sản phẩm nông nghiệp theo chuỗi giá trị; 20 HTX có sản phẩm OCOP đạt từ 4 sao trở lên. Trong giai đoạn 2030-2045, toàn tỉnh tiếp tục phát triển mới 5 liên hiệp HTX và khoảng 200 HTX; 50% số HTX hoạt động tham gia liên kết theo chuỗi giá trị và 40% HTX ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất.

Để đạt mục tiêu đề ra, tỉnh Hà Nam đã và đang quán triệt, đẩy mạnh tuyên truyền về Nghị quyết số 20, Luật HTX năm 2012, các cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển HTX; kiện toàn tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về KTTT bảo đảm số lượng và chất lượng; đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ đảm nhiệm công tác quản lý nhà nước về KTTT, HTX; rà soát, đánh giá, phân loại HTX, từ đó có giải pháp hỗ trợ các HTX có điều kiện đổi mới, phát triển; quan tâm hướng dẫn, hỗ trợ xây dựng mô hình HTX kiểu mới, ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất; quan tâm đầu tư, xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất cho các HTX, gắn sản xuất với chuỗi giá trị; nâng cao hiệu quả công tác xúc tiến thương mại cho sản phẩm khu vực KTTT, HTX; hỗ trợ một số HTX có sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP tham gia các hội chợ, triển lãm và định hướng xuất khẩu; phát huy vai trò, trách nhiệm của Liên minh HTX tỉnh, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh, các tổ chức chính trị - xã hội trong tuyên truyền, vận động, phát triển KTTT, HTX.

Cụ thể, với vai trò nòng cốt trong phát triển KTTT, HTX, từ đầu năm 2022 đến nay, Liên minh HTX tỉnh đã tư vấn, hỗ trợ thành lập mới 11 HTX kiểu mới; tư vấn, hỗ trợ 2 HTX xây dựng mô hình ứng dụng công nghệ cao, gắn sản xuất với chuỗi giá trị và hướng dẫn các HTX này hoàn thiện quy trình đăng ký sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP; hỗ trợ 11 HTX tham gia hội chợ xúc tiến thương mại tại các tỉnh, thành trên cả nước. Cùng với đó, tổ chức 8 lớp bồi dưỡng nghiệp vụ chuyên môn cho trên 800 lượt cán bộ quản lý của các HTX…

Bà Trần Thị Thanh Hà, Giám đốc HTX Sống để yêu thương, xã Thanh Sơn (Kim Bảng) cho biết: HTX sản xuất, kinh doanh các sản phẩm trà thảo mộc, thuốc nam, điều trị các bệnh về xương khớp nên cần nguồn vốn khá lớn để đầu tư mua sắm máy móc, trang thiết bị, mở rộng nhà xưởng phục vụ sản xuất, trưng bày sản phẩm. Được sự quan tâm của Liên minh HTX tỉnh, mới đây, HTX đã được vay gần 300 triệu đồng từ nguồn vốn Quỹ phát triển HTX của tỉnh. Với số tiền này, HTX đã đầu tư mua máy sấy lạnh để nâng cao năng suất, bảo đảm tính dược liệu của sản phẩm. HTX cũng đã được hỗ trợ tham gia các hội nghị kết nối cung – cầu, quảng bá, bán hàng tại các hội chợ trong và ngoài tỉnh. Nhờ đó, sản phẩm của HTX ngày càng được người tiêu dùng cả nước biết đến và tin tưởng sử dụng. Được Liên minh HTX tỉnh và các sở, ngành hướng dẫn, hỗ trợ, HTX hiện đang hoàn thiện thủ tục đăng ký đạt tiêu chuẩn OCOP với sản phẩm trà bát vị hồng đào và 4 dược liệu dùng để hỗ trợ điều trị bệnh ung thư.

Từ thực tiễn cho thấy, những năm gần đây, trong các nghị quyết, chỉ thị kết luận của Đảng, Nhà nước đều đánh giá hệ thống liên minh HTX từ Trung ương đến địa phương giữ vai trò nòng cốt trong phát triển KTTT, HTX và là cơ quan đại diện bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho các thành viên HTX. Xác định rõ điều đó, ông Đỗ Xuân Trường, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh khẳng định: Trong thời gian tới, Liên minh HTX tỉnh sẽ tiếp tục thực hiện có hiệu quả vai trò nòng cốt trong việc vận động, tuyên truyền thành lập mới các HTX; tổ chức đào tạo, tập huấn, hỗ trợ nâng cao năng lực quản trị cho đội ngũ cán bộ HTX; tăng cường hỗ trợ các HTX tham gia xúc tiến thương mại, quảng bá, tiêu thụ sản phẩm và thực hiện chuyển đổi số để nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh, phù hợp với xu hướng phát triển.

Nguyễn Oanh