Vườn bưởi Diễn của anh Chu Mạnh Hùng, xã Trác Văn (thị xã Duy Tiên) có 50 gốc đều đã 18 năm tuổi, cho chất lượng quả ngon. Hiện nay, vườn bưởi có khoảng 3.000 quả và đều đã chín vàng. Do phải thu hoạch sớm hơn một tháng so với những năm trước nên giá bán giảm, bình quân 20.000 đồng/quả bán tại vườn, giảm 10 nghìn đồng/quả so với năm trước.
Anh Hùng cho biết: Những năm trước, vườn bưởi Diễn của gia đình cho thu hoạch vào đầu tháng 12 âm lịch, khách hàng đều phải đặt trước mới có. Năm nay, bưởi thu hoạch cách xa Tết, khách hàng chỉ mua số lượng ít về ăn. Với mức độ bưởi chín như hiện nay, khoảng 10 – 15 ngày nữa khách không mua hết, gia đình cũng phải thu hoạch xuống bán dần không thể để lâu trên cây được. Dự tính thu nhập từ vườn bưởi Diễn năm nay chỉ bằng khoảng 60% so với năm trước.
Vườn bưởi Diễn tại xã Chính Lý (Lý Nhân) bắt đầu cho thu hoạch.
Còn vườn bưởi rộng hơn 2 ha của bác Nguyễn Thị Phúc ở xã Chính Lý (Lý Nhân) có 500 gốc bưởi các loại. Trong đó, ngoài giống bưởi đỏ chủ lực, vườn có hơn 100 gốc bưởi Diễn cho khoảng 7.000 quả đã bắt đầu chín. Bác Phúc đang bán bưởi đỏ với giá bình quân 7 – 8 nghìn đồng/quả. Được biết, những cây bưởi Diễn của bác Phúc đều trên 10 năm tuổi cho chất lượng quả ngon. Như năm 2019, bưởi thu hoạch vào dịp Tết Nguyên đán, giá bán buôn bình quân đạt 15 – 17 nghìn đồng/quả. Tuy nhiên năm nay, khả năng giá bưởi Diễn chỉ đạt 50% giá trị.
Theo bác Phúc, vườn bưởi Diễn tuy bắt đầu chín, muộn hơn các vườn khác, nhưng cũng sớm so với năm ngoái ít nhất 20 ngày đến 1 tháng. Như vậy, khách đến mua về dùng và làm quà biếu sẽ rất ít, mà chủ yếu chỉ bán buôn cho thương lái. Như vậy, khả năng giá bán sẽ còn giảm hơn so với dự tính hiện nay bằng bưởi đỏ. Chưa khi nào, giá bưởi Diễn của cây hơn 10 năm tuổi lại xuống thấp như năm nay.
Thực tế, bưởi Diễn năm nay chín sớm hơn bình quân hằng năm khoảng gần một tháng. Nhiều vườn bưởi Diễn đã thu hoạch và bán ra thị trường từ giữa tháng 11 (khoảng đầu tháng 10 âm lịch). Chị Ngô Thị Giang, đại lý chuyên tiêu thụ bưởi Diễn trên địa bàn thành phố Phủ Lý cho biết: Tôi buôn bưởi Diễn gần 10 năm, thường nhập về hơn 30 nghìn quả, tập trung bán trong dịp Tết Nguyên đán. Năm nay bưởi chín sớm, các nhà vườn quen đều đã gọi về thu hoạch. Như vậy sẽ phải bảo quản rất tốt mới có thể giữ được mẫu mã đẹp để bán vào dịp Tết Nguyên đán Tân Sửu tới. Về giá bán bưởi Diễn năm nay của đại lý cũng giảm theo giá chung khoảng 40% so với năm trước.
Qua tìm hiểu được biết, bưởi Diễn năm nay chín sớm do thời tiết nắng nóng, nền nhiệt độ trung bình cao, năm nay nhuận 2 tháng 4 bưởi Diễn chín sớm hơn so với thời điểm Tết Nguyên đán, trùng thời điểm với một số loại bưởi khác dẫn đến giá bưởi Diễn giảm hơn những năm trước. Ngoài ra, hiện nay bưởi Diễn được mở rộng diện tích, cho sản phẩm nhiều cũng tác động đến giá bán.
Theo ông Nguyễn Hải Nam, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt – Bảo vệ thực vật (Sở NN & PTNT), cây bưởi Diễn năm nay chín sớm do chịu tác động rất nhiều từ thay đổi của thời tiết, khí hậu. Do đặc thù cây có múi có thể thu hoạch chậm lại để gần hơn với thời điểm Tết Nguyên đán. Tuy nhiên, người dân cần cân nhắc thời điểm thu hoạch phù hợp giúp tiếp tục chăm dưỡng cây cho vụ sản xuất mới đạt hiệu quả hơn.
Trên địa bàn tỉnh ta hiện có hàng trăm ha trồng bưởi Diễn, đã có những vùng trồng tập trung như: Phường Châu Giang, xã Trác Văn (thị xã Duy Tiên); các xã Chân Lý, Nhân Chính, Nhân Nghĩa (Lý Nhân) và phường Thanh Tuyền (thành phố Phủ Lý)… Sản lượng nhiều, quả chín sớm, giá bán giảm đã tác động không nhỏ đến giá trị sản xuất và thu nhập của người trồng bưởi. Vấn đề chính hiện nay là người dân lựa thời điểm thu hoạch cũng như cách bảo quản phù hợp để duy trì sản phẩm cung cấp ra thị trường từ nay đến gần Tết Nguyên đán Tân Sửu 2021 để có thể nâng cao giá trị thu nhập.
Mạnh Hùng