Những năm gần đây, sản xuất nông nghiệp trên vùng đất bãi ven sông của tỉnh có sự đổi thay nhanh chóng. Nổi bật là những mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao (NNƯDCNC), đạt tiêu chuẩn an toàn, VietGap… được hình thành, phát triển ngày càng nhiều, tạo nên sức sống mới và trở thành điểm nhấn trong phát triển nông nghiệp của tỉnh.
Hơn 2 năm nay, ngay chính người dân sinh sống ở khu vực đồng bãi của xã Đồng Du (Bình Lục) cũng khá bất ngờ với mô hình trồng nho trong nhà lưới của HTX Nông nghiệp công nghệ cao Đồng Du. Lần đầu tiên các giống nho hạ đen, mẫu đơn của Nhật Bản được đưa vào trồng trên vùng đất vốn bao đời chỉ có cây ngô, đậu tương và rau củ khác… Diện tích sản xuất cũng được triển khai khá lớn, lên đến hơn 2 ha. Cây nho trồng theo tiêu chuẩn VietGap, với quy trình kỹ thuật do kỹ sư làm việc cho doanh nghiệp Nhật Bản hướng dẫn. Hệ thống tưới nước cho nho được áp dụng kỹ thuật tiên tiến, nhỏ giọt tiết kiệm nước.
Được trồng đúng quy trình kỹ thuật, nho đạt chất lượng tốt, tương đương với những vùng truyền thống. Tuy mới bước sang năm thứ 2 năng suất nho đã đạt hơn 2 tấn quả/ha/vụ. Mô hình trồng nho công nghệ cao trên đất bãi Đồng Du hứa hẹn đem lại hiệu quả kinh tế cao. Những năm sau, cây nho đủ tuổi sẽ cho năng suất ổn định đạt trên 10 tấn quả/ha/vụ. Chỉ tính riêng diện tích nho hạ đen trồng chủ lực tại vườn đạt giá bán bình quân 150 nghìn đồng/kg, cho giá trị cao gấp nhiều lần trồng ngô trước đây.
Ông Nguyễn Việt Hồng, Phó Giám đốc HTX Nông nghiệp công nghệ cao Đồng Du cho biết: Thành công lớn nhất là việc đưa cây nho vào vùng đất bãi ven sông Châu vốn trước đây chỉ quen với cây trồng truyền thống. HTX tự tin tiếp tục mở rộng diện tích sản xuất nho lên trên 5 ha trong những năm tới và dự kiến sẽ liên kết mở rộng thêm diện tích sản xuất với người dân trong vùng.
Sản xuất trong nhà kính công nghệ cao tại Khu NNƯDCNC xã Nhân Khang (Lý Nhân).
Dọc vùng đất bãi ven sông Châu thuộc huyện Bình Lục, sản xuất nông nghiệp đã có thay đổi đáng kể. Sản xuất hàng hóa theo hướng tập trung, áp dụng khoa học kỹ thuật, sản xuất NNƯDCNC được mở rộng. Nổi bật, huyện Bình Lục đã xây dựng 3 khu nhà kính công nghệ cao sản xuất rau, củ, quả có diện tích 500 m2/mô hình. Tại các khu nhà kính, người dân liên kết sản xuất dưa vân lưới với Công ty cổ phần Đầu tư phát triển công nghệ cao Hà Nam (Tổng công ty Giống cây trồng Trung ương) và sản xuất các loại rau, quả đạt tiêu chuẩn an toàn cung cấp cho thị trường. Hiệu quả đem lại từ các mô hình nhà kính rất cao, gấp 3 - 5 lần so với sản xuất truyền thống.
Không chỉ có huyện Bình Lục, tại những vùng bãi ven sông của các địa phương trong tỉnh đang được các địa phương chú trọng phát triển sản xuất NNƯDCNC. Có một điểm chung của các vùng đất bãi là hình thành được những mô hình theo hướng hàng hóa tập trung, áp dụng công nghệ tiên tiến vào sản xuất. Đơn cử năm 2019, lần đầu tiên sản phẩm rau đông (bắp cải) của tỉnh được xuất khẩu gần 100 tấn sang thị trường khó tính bậc nhất thế giới – Nhật Bản. Bắp cải xuất khẩu sang Nhật Bản được trồng trên diện tích 5 ha theo tiêu chuẩn toàn cầu (GlobalGap) tại vùng bãi của HTX Nông sản an toàn Liên Hiệp (Thi Sơn – Kim Bảng). Hiện nay, HTX Nông sản an toàn Liên Hiệp vẫn đang duy trì sản xuất theo tiêu chuẩn an toàn…
Tại vùng đất bãi ven sông Châu của huyện Lý Nhân đã hình thành các khu NNƯDCNC. Nổi bật là Khu NNƯDCNC Nhân Khang của Công ty cổ phần Đầu tư phát triển công nghệ cao Hà Nam có diện tích hơn 21 ha, được đầu tư hệ thống nhà kính với diện tích lên đến 5 ha trồng dưa vân lưới và một số loại nông sản khác. Giá trị nông sản từ hệ thống nhà kính đem lại trên 2 tỷ đồng/ha/năm…
Sự phát triển của vùng bãi theo hướng NNƯDCNC không chỉ trong lĩnh vực trồng trọt mà còn được mở rộng sang cả chăn nuôi. Chăn nuôi bò sữa – đối tượng vật nuôi đòi hỏi công nghệ, kỹ thuật cao đã phát triển mạnh trên vùng bãi sông Hồng ở thị xã Duy Tiên. Dọc các xã Chuyên Ngoại, Mộc Bắc đã hình thành những khu chăn nuôi bò sữa tập trung. Chỉ tính riêng vùng đất bãi của xã Mộc Bắc hiện nay đàn bò sữa đã phát triển lên đến hơn 2.000 con, nhiều nhất tỉnh. Đa số các hộ đều nuôi từ trên 10 con bò sữa trở lên, có hộ nuôi gần 100 con. Chăn nuôi bò sữa trở thành nghề mới đem lại hiệu quả và thu nhập cao cho người dân.
Ông Tống Văn Bính, Giám đốc HTXDVNN Mộc Bắc, chủ trang trại chăn nuôi bò sữa lớn nhất trên địa bàn cho biết: Với lợi thế về khí hậu, diện tích sản xuất vùng đất bãi thực sự phát huy tối đa hiệu quả khi phát triển đàn bò sữa. Hướng chăn nuôi công nghệ cao này đang trở thành thế mạnh của sản xuất nông nghiệp trên địa bàn.
Hà Nam có lợi thế đất bãi với diện tích lên đến hơn 3.000 ha nằm dọc theo các tuyến sông Hồng, sông Đáy, sông Châu. Những vùng đất này được thiên nhiên ưu đãi, nhất là chất đất phù sa màu mỡ, khí hậu phù hợp, thích hợp cho áp dụng tiến bộ khoa học, kỹ thuật vào sản xuất. Việc xây dựng các mô hình sản xuất NNƯDCNC đã đánh thức, khơi dậy tiềm năng, thế mạnh vùng đất bãi các miền quê.
Mạnh Hùng