Giò lụa, giò chả thì vùng đất nào ở trên đất nước Việt Nam cũng có. Nhưng giò trứng thì chỉ có ở làng Nộn Khê, Ninh Bình. Với sự thơm ngon độc đáo của mình, món ăn này đã góp phần tạo ra nét đặc trưng cho nền ẩm thực đất cố đô.
Nộn Khê là một làng quê thuộc huyện Yên Mỗ, Ninh Bình. Nơi đây nổi tiếng là ngôi làng có truyền thông khoa bảng và có nhiều phong tục tập quán độc đáo như: lễ hội Báo Bản, chợ đêm cổng Đình vào ngày rằm tháng Giêng… và đặc biệt là món giò trứng nổi tiếng. Đây là món ăn truyền thống trong các dịp lễ tết của làng Nộn Khê, vì vậy nếu có dịp đến đây thăm quan, bạn sẽ vô cùng ngạc nhiên khi thấy khắp làng là hình ảnh những chiếc giò trứng được nẹp gỗ dựng sát đường, hơi khói tỏa ra nghi ngút thơm phức. Một cảnh tượng vô cùng độc đáo và tạo cho ta cảm giác thanh bình đến lạ.
Giò trứng là món ăn truyền thống ở làng Nộn Khê
Người dân nơi đây kể lại họ không biết giò trứng có từ bao giờ, chỉ biết rằng khi sinh ra đã thấy có món ăn này rồi. Đây là đặc sản không thể thiếu trong mâm cỗ các ngày lễ lớn, vì vậy hầu như giò trứng được làm quanh năm.
Nguyên liệu chính làm nên món ăn này gồm thịt lợn xay, ba chỉ, trứng gà, lá chuối, lạt buộc và các loại gia vị… Cứ mỗi lớp thịt xay người ta sẽ bỏ một lớp trứng, kèm theo vài lát thịt ba chỉ, cứ thế xếp chồng lên nhau, đan xen tầng tầng, lớp lớp. Sau đó các lớp thịt trứng này được gói gém cẩn thận bằng lá chuối rồi cho vào nồi luộc lên. Sau khi giò chín nó sẽ được vớt ra cho vào nẹp gỗ ép vuông vắn.
Những chiếc giò trứng được ép bằng khuôn gỗ để trở nên chắc chắn hơn
Cách làm món ăn này không quá khó nhưng đỏi hỏi người thợ phải kiên nhẫn và khéo léo. Họ phải kiên nhẫn và biết cách sắp xếp từng quả trứng để khi cắt ra màu trắng và vàng tươi của trứng cộng với màu của thịt trông như những bông hoa. Và để làm được như vậy, thì người ta phải dùng sợi cước mảnh để cắt đôi quả trứng theo chiều dọc. Tuyệt đối không được dùng dao cắt vì sẽ làm vỡ trứng. Sau đó, sắp trứng thành 2 lớp riêng và so le nhau. Bình quân mỗi chiếc giò sử dụng khoảng 10 - 16 quả trứng, tùy thuộc kích thước cũng như sở thích của khách hàng.
Trứng và thịt được người thợ xếp thành từng lớp đẹp mắt
Theo người dân, muốn tạo ra được chiếc giò trứng thơm ngon, đúng vị, điều quan trọng là phải chọn được thịt mông tươi, nóng dẻo khi vừa mổ, trứng thì phải luộc thật kỹ, còn thịt ba chỉ phải được ướp gia vị đầy đủ. Sau khi giò được luộc chín phải đưa đi ép vuông khoảng 4-5 tiếng để định hình.
Người ta thường dùng sợi cước mảnh để cắt trứng
Giò trứng Nộn Khê thường được ăn với hành muối, mọc luộc và chút nước mắm. Khi thưởng thức, bạn sẽ thấy hương vị béo ngậy của thịt ba chỉ, nạc xay hòa quyện cùng trứng gà thơm phức rất hấp dẫn. Nhờ sự kết hợp với trứng nên món giò quen thuộc không những ăn ngon miệng hơn mà còn giúp nó trở nên đẹp mắt khi bày lên đĩa. Giò trứng chỉ sử dụng được trong 1 tuần và phải bảo quản trong tủ lạnh. Vì vậy, khi vận chuyển món ăn này đi xa bạn phải đóng thùng, đi xe lạnh để đảm bảo chất lượng.
Giò trứng không chỉ ngon mà còn rất đẹp mắt
Được biết, trong làng, hầu như nhà nào cũng biết làm giò trứng. Thế nhưng chỉ có khoảng 3 gia đình có kỹ thuật làm giò ngon, có thẩm mỹ, đúng chuẩn vị truyền thống nhất. Vì vậy khách mua ở các hộ gia đình này rất đông. Do đó, để mua được giò trứng ngon, đúng chuẩn bạn nên đến đặt trước nhé.
Chỉ với những nguyên liệu bình dân, nhưng nhờ đôi bàn tay khéo léo, óc sáng tạo tuyệt vời mà người dân Ninh Bình đã tạo ra một món ăn đặc sắc hiếm có. Nó không chỉ làm nên nét văn hóa ẩm thực đặc trưng của làng mà còn trở thành niềm tự hào trong lòng mỗi người dân làng Nộn Khê.
Theo dulichvietnam.com.vn
Hải Phong