Do dịch tả lợn châu Phi, một lượng lớn lợn nuôi bị chết khiến dịp cuối năm giá lợn tăng cao chưa từng thấy. Với những chính sách bình ổn của Chính phủ, hiện tại giá lợn đã giảm so với trước đó, nhưng vẫn cao gấp đôi so với cùng thời điểm này năm ngoái. Giá lợn tăng đúng thời điểm Tết cận kề đã ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống người dân.
Thịt lợn tăng giá quá cao nên lượng tiêu dùng giảm.
Thịt quá đắt, dân không dám ăn, người bán ế
Ảnh hưởng ngay lập tức và rõ nhất là những người bán thịt lợn ở chợ. Chị Hằng bán thịt ở chợ Phù Vân, thành phố Phủ Lý cho biết từ ngày thịt lợn tăng giá cao, lượng bán ra hằng ngày giảm mạnh. Trước đây mỗi buổi sáng chị bán khoảng 2 tạ thịt, giờ chỉ bán được khoảng 60-70 kg. Hàng bán rất chậm, nhiều hôm ế.
Chị Hà chuyên mổ, bán thịt lợn ở xã Thanh Nguyên, huyện Thanh Liêm trước đây mỗi ngày thường mổ và bán hết 1 con lợn, từ hôm giá lợn lên hai người chung một con cũng chật vật không bán hết. Trước cứ mời 10 người đi qua hàng thì 8 người mua thịt, giờ mời 10 chỉ có 2 người mua. Trước một lượng đáng kể khách của chị là công nhân làm trong các công ty, nhưng giờ gần như không thấy họ đến mua, trừ những người có con nhỏ thi thoảng mua một, hai lạng đổi bữa cho con. Dù chị đã giảm lượng bán xuống chỉ bằng một nửa so với trước nhưng nhiều hôm vẫn ế hàng, phải bán hạ giá chịu lỗ, cho nợ. Trước đây lợn hơi 40 nghìn đồng/kg, bán thịt 80 nghìn đồng/kg, vừa dễ bán, dễ lãi. Giờ lợn hôm cao điểm nhất lên đến 97 nghìn đồng/kg hơi, nếu như trước đây phải bán 180 nghìn đồng/kg, nhưng chị cũng như những người bán thịt chỉ dám bán đến 160 nghìn đồng, lãi ít, và rất dễ lỗ vì hay bị ế hàng. Mấy hôm nay giá lợn hơi xuống dần, hiện còn 82-83 nghìn đồng/kg hơi, giá thịt còn 120-130 nghìn đồng/kg nhưng sức mua vẫn rất chậm bởi giá này so với trước đây vẫn đắt gấp đôi.
Các hàng giò chả cũng ế khách không kém bởi giá cao. Chị Ninh, một người bán giò chả ở Phủ Lý trước đây mỗi sáng bán được khoảng 20kg giò, chả, từ hôm lợn lên bán không nổi 5kg. Chị đang tính phải chuyển nghề khác bởi với lượng bán ra như thế này công quá thấp, không đủ chi tiêu trong gia đình.
Với giá thời gian cao điểm, ba chỉ, sườn là 160 nghìn đồng/kg, sấn mông 150 nghìn đồng, và hiện tại khoảng 120-130 nghìn đồng, cao gấp đôi so với thời gian bình thường trước đó, người dân không dám, hoặc hạn chế ăn thịt lợn cũng là điều dễ hiểu. Gia đình chị Thắm làm nông nghiệp, phụ hồ ở xã Thanh Tân, huyện Thanh Liêm cả tháng nay không dám mua thịt lợn ăn, vì đắt quá, và phải thay thế bằng những thực phẩm khác như cá, đậu, tép, trứng,… Ở trong thôn chỉ những gia đình có trẻ nhỏ mới mua thịt lợn cho các cháu ăn đổi bữa, còn lại hầu hết đều chuyển qua các thực phẩm khác như cá, trứng, đậu,…Nhiều người nói vui “Giờ chỉ có đại gia mới dám ăn thịt lợn”. Những gia đình có đình đám, cỗ bàn ở địa phương cũng hạn chế đến tối đa dùng thịt lợn mà chuyển sang các loại thực phẩm khác.
Cũng theo chia sẻ của chị Thắm, không ăn thịt lợn ngày thường mọi người cũng thấy quen dần và chấp nhận, nhưng ngày Tết thì khó vì bánh chưng, cỗ cúng theo truyền thống, hầu hết phải dùng thịt lợn. Những năm trước gần Tết các gia đình trong xóm thường đụng lợn nhưng năm nay lợn đắt, không nhà nào dám làm. Các gia đình đều nuôi, hoặc mua tăng số lượng gà để ăn Tết, đặt mua cá, nhưng chắc chắn vẫn phải cắt giảm chi tiêu các khoản khác để dành tiền mua giò và thịt lợn.
Nhiều thực phẩm lên giá theo thịt lợn
Không biết có phải vì do thịt lợn đắt người dân đổ sang ăn những thực phẩm khác, hay do “té nước theo mưa” mà giá nhiều loại thực phẩm khác cũng tăng đáng kể. Điển hình là thịt gà. Chị Thảo, một người chuyên bán gà ở Phủ Lý cho biết giá gà hơi lên 10-15 nghìn đồng/kg. Cụ thể gà ngon từ 100 nghìn đồng/kg hơi lên 110-115 nghìn đồng/kg, loại vừa từ 70 lên 80 nghìn đồng/kg, 80 nghìn lên 90 nghìn đồng/kg. Gà công nghiệp cũng từ 45 nghìn đồng/kg hơi lên 55 nghìn đồng/kg hơi. Riêng vịt, ngan về cơ bản không lên giá. Theo chị Thảo số lượng gà chị bán ra so với trước đây có tăng nhưng không nhiều. Nhiều người thấy giá gà lên lại chuyển qua ăn các thực phẩm khác, hạn chế mua gà.
Giá một loại thực phẩm rất bình dân là đậu phụ cũng có sự nhích giá. Đậu tương hạt mua tại đại lý trước 11-12 nghìn đồng/kg, giờ lên 14.500 đồng/kg, nên người làm đậu phụ phải bán nhích lên một chút hoặc làm miếng nhỏ đi thì mới có lãi. Giá thịt bò cũng tăng từ 220 nghìn đồng lên 240 nghìn đồng/kg.
Chính phủ đang có những giải pháp quyết liệt để bình ổn giá thịt lợn ở thời điểm Tết cận kề. Giá thịt lợn hiện đã giảm tới 10-15 nghìn đồng/kg hơi so với thời gian cao điểm. Hy vọng với sự quyết liệt này, giá thịt lợn và các loại thực phẩm sẽ hạ hơn nữa và ổn định trong dịp Tết.
Yên Chính
Đỗ Hồng