Sáng 6/1, Quốc hội tiếp tục ngày làm việc thứ hai của kỳ họp bất thường lần thứ nhất, thảo luận ở tổ Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 8 luật: Luật Đầu tư công, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, Luật Đầu tư, Luật Đấu thầu, Luật Điện lực, Luật Doanh nghiệp, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt và Luật Thi hành án dân sự. Đoàn ĐBQH tỉnh tham gia thảo luận tổ tại điểm cầu Hà Nam.
Đoàn ĐBQH tỉnh tham gia thảo luận tổ tại điểm cầu Hà Nam sáng 6/1.
Đây là lần đầu tiên Quốc hội xem xét, thông qua 1 dự án luật sửa đổi, bổ sung một số điều của nhiều luật, đáp ứng yêu cầu thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước về xây dựng, hoàn thiện pháp luật nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho hoạt động sản xuất, kinh doanh và đời sống xã hội, nhất là trong điều kiện vừa phòng, chống dịch Covid-19, vừa phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội; đồng thời, đáp ứng yêu cầu phát sinh từ thực tiễn liên quan tới hoạt động đầu tư, kinh doanh, quản trị doanh nghiệp; công tác bảo vệ an ninh mạng; thi hành án dân sự; thực hiện chính sách xã hội hóa đầu tư vào hệ thống truyền tải điện quốc gia; khuyến khích đầu tư sản xuất và sử dụng phương tiện giao thông thân thiện với môi trường.
Mục tiêu xây dựng dự án luật này nhằm tháo gỡ kịp thời những khó khăn, vướng mắc về thể chế, pháp luật, khơi thông và phát huy nguồn lực cho phát triển kinh tế - xã hội trong bối cảnh phòng, chống dịch bệnh COVID-19; đơn giản hóa thủ tục đầu tư, kinh doanh, tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp.
Quan điểm chỉ đạo xây dựng dự án Luật: sửa đổi, bổ sung những vấn đề cấp bách, đã rõ, được thực tế kiểm nghiệm, có sự đồng thuận cao để khắc phục những khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn; tăng cường phân quyền đồng thời bảo đảm sự kiểm soát chặt chẽ nguồn lực của đất nước. Phạm vi, bố cục của dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số quy định của 08 luật: Luật Đầu tư công, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, Luật Đầu tư, Luật Đấu thầu, Luật Điện lực, Luật Doanh nghiệp, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt và Luật Thi hành án dân sự. Dự thảo Luật gồm 10 điều, trong đó: 08 điều sửa đổi, bổ sung một số quy định của 08 luật hiện hành, 01 điều quy định về điều khoản chuyển tiếp và 01 điều quy định về hiệu lực thi hành.
Thảo luận về dự án Luật này, Đoàn ĐBQH tỉnh tán thành việc cần thiết sửa đổi 8 luật cũng như nội dung sửa đổi, bổ sung trong dự án luật. Đại biểu cũng nêu những khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn hiện nay, đồng thời kỳ vọng dự án luật sau khi được hoàn thiện và có hiệu lực thi hành sẽ phát huy hiệu quả để giải quyết những vướng mắc hiện nay.
Đại biểu Trần Thị Hiền tham gia thảo luận Tổ tại điểm cầu Hà Nam.
Đại biểu Trần Thị Hiền nêu ý kiến: việc sửa đổi lần này đối với 8 dự án Luật là cần thiết, nhưng thực tế còn khá nhiều vướng mắc của nhiều luật có liên quan khác chứ không chỉ 8 luật và rõ ràng cần có rà soát tổng thể hơn. Tuy nhiên, với quan điểm gỡ khó được cái nào thì tốt cái đó, nhất là nhằm để thúc đẩy phát triển kinh tế trong bối cảnh khó khăn vô cùng do COVID-19 như hiện nay. Với góc độ là người làm thực tiễn, đại biểu Trần Thị Hiền cho biết: liên quan đến hoạt động đầu tư, đầu tư công tại Việt Nam là một loạt các quy định pháp luật, thủ tục giữa khoảng 30 luật với sự quản lý nhà nước có liên quan đến 10 bộ khác nhau. Bởi vậy có thể nói chằng chịt về thủ tục, móc xích, liên quan đến nhau trong rất nhiều khía cạnh và còn chồng chéo, mâu thuẫn, chưa thống nhất, chưa phù hợp với thực tiễn, gây khó khăn, cản trở các hoạt động đầu tư, sản xuất kinh doanh và lĩnh vực quy hoạch, quản lý tài sản công, ngân sách nhà nước, thuế, phí, lệ phí, xây dựng,... Bên cạnh đó, còn một loạt các văn bản dưới luật nhằm quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành các Luật kể trên cũng còn khá nhiều bất cập và cần được sửa đổi, điều chỉnh…
Về một số vấn đề cụ thể, các ĐBQH tỉnh đã cho ý kiến vào các dự án Luật. Về Luật Đầu tư công, đại biểu đề nghị bổ sung thêm đối với dự án nhóm A của địa phương sử dụng nguồn vốn ODA, vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài thì nên đề nghị chuyển thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư cho Hội đồng Nhân dân cấp tỉnh để bảo đảm tính thống nhất với các dự án sử dụng vốn ngân sách nhà nước.
Về Luật Đầu tư, tán thành với Dự thảo đang trình Quốc hội cho ý kiến, nhưng vấn đề vướng mắc lại không chỉ ở những điểm, khoản điều đang sửa mà còn một số vấn đề khác cần quan tâm nhưng chưa được đề cập sửa đổi: Giữa Luật Đất đai và Luật Đầu tư chưa có quy định thống nhất trong việc quyết định chủ trương thực hiện dự án (đối với dự án ngoài ngân sách) với kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện. Tại điểm a khoản 3 điều 33 Luật Đầu tư 2020 quy định: “Nội dung thẩm định đề nghị chấp thuận chủ trương đầu tư bao gồm: a) Đánh giá sự phù hợp của dự án đầu tư với quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh, quy hoạch đô thị và quy hoạch đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt (nếu có); b) Đánh giá nhu cầu sử dụng đất;”. Tại khoản b khoản 4 điều 33 quy định: “Nội dung thẩm định đề nghị chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời với chấp thuận nhà đầu tư bao gồm:...b) Khả năng đáp ứng điều kiện giao đất, cho thuê đất đối với trường hợp giao đất, cho thuê đất không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư; khả năng đáp ứng điều kiện chuyển mục đích sử dụng đất đối với dự án có yêu cầu chuyển mục đích sử dụng đất”. Việc xác định dự án cần có trong kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện được phê duyệt mới quyết định chủ trương đầu tư. Quy định này không rõ quyết định chủ trương đầu tư trước sau đó mới phê duyệt hồ sơ dự án vào kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện, hay dự án phải có trong kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện do UBND tỉnh phê duyệt thì mới được chấp thuận chủ trương đầu tư. Có thể phải tính đến phương án trong khi chưa sửa đổi Luật Đất đai 2013, quy hoạch tỉnh chưa được phê duyệt, thì bổ sung quy định của Luật Đầu tư 2020 để đối với dự án chưa có trong kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện thì vẫn được chấp thuận chủ trương đầu tư sau đó cập nhật bổ sung vào kế hoạch sử dụng đất của cấp huyện thì có thể sẽ hợp lý hơn hay không? Vướng mắc về thủ tục đầu tư liên quan khoản 4 điều 29 Luật Đầu tư quy định và điều 62 (Thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng) và điều 63 (Căn cứ thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng) của Luật Đất đai 2013 và Luật Đấu thầu – vấn đề này đề nghị sớm khẩn trương sửa đổi Luật Đất đai mới có thể tháo gỡ được khó khăn, vướng mắc, không thống nhất hiện nay.
Về Luật Điện lực, đại biểu tán thành với quan điểm của Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường về việc cần sửa đổi toàn diện dự án Luật này mới đáp ứng được với tình hình mới, còn việc sửa đổi riêng khoản 2 Điều 4 như dự thảo có thể nói cần thận trọng về quan điểm xã hội hóa trong hoạt động truyền tải điện khi chưa có đánh giá tác động đầy đủ và kỹ lưỡng thì khó có cơ sở vững chắc để quyết định khi chưa lường hết các rủi ro.
Về Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt, đại biểu tán thành việc khuyến khích sử dụng năng lượng sạch, xanh, sử dụng hàng hóa thân thiện với môi trường, nhưng có đại biểu chưa thật đồng tình về việc sửa đổi luật tại thời điểm này và chỉ để nhằm khuyến khích sản xuất xe ô tô điện chạy pin, bởi lẽ đây là vấn đề cần được xem xét mở rộng hơn đối với một số mặt hàng khác như thuốc lá, rượu, bia, đồ uống có cồn... nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng lâu dài. Hơn nữa, qua quá trình khuyến khích sửu dụng điện năng lượng mặt trời thời gian qua cũng cho thấy có nhiều vấn đề cần được đánh giá đầy đủ để khuyến khích có điều kiện chứ không tràn lan, pin nào cũng được hưởng thuế suất ưu đãi sau này xử lý hệ lụy rác thải từ pin của xe ô tô cũng không đơn giản.
Chiều nay, QH tiếp tục thảo luận ở tổ về chủ trương đầu tư dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc- Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025; dự thảo nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Cần Thơ./.
Thu Thảo