Chú trọng giám sát việc thực hiện Luật Xử lý vi phạm hành chính, thời gian qua, HĐND, các Ban của HĐND thị xã Duy Tiên đã tổ chức nhiều cuộc giám sát về nội dung này nhằm đánh giá tình hình thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính ở địa phương, phát hiện những hạn chế, vướng mắc trong thực hiện để đề xuất, kiến nghị giải pháp khắc phục kịp thời, góp phần bảo đảm việc tuân thủ pháp luật trên địa bàn.
Mới đây nhất, Ban Pháp chế HĐND thị xã đã tiến hành giám sát trực tiếp việc thực hiện Luật Xử lý vi phạm hành chính trên các lĩnh vực đất đai, bảo vệ môi trường, quốc phòng, an ninh trật tự và an toàn xã hội tại các phường: Đồng Văn, Tiên Nội, Bạch Thượng, Châu Giang. Đồng thời giám sát qua báo cáo đối với các xã: Mộc Bắc, Trác Văn. Qua giám sát cho thấy, trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, các phường, xã đã phát huy được sự vào cuộc tích cực của hệ thống chính trị địa phương trong việc tổ chức thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trên địa bàn, đặc biệt là vai trò lãnh đạo của cấp ủy, quản lý điều hành của chính quyền, sự giám sát của HĐND, Ủy ban MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội.
Ban Pháp chế HĐND thị xã Duy Tiên giám sát việc thực hiện Luật Xử lý vi phạm hành chính tại phường Tiên Nội.
UBND các phường, xã hằng năm đã ban hành kế hoạch thực hiện công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính; tăng cường kiểm tra, xử lý các trường hợp vi phạm hành chính trên các lĩnh vực; chỉ đạo tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính trên các lĩnh vực cho cán bộ, công chức và nhân dân. Phát hiện kịp thời các tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm pháp luật để xử lý theo quy định của pháp luật. Việc xử lý vi phạm hành chính của Chủ tịch UBND các phường, xã trên các lĩnh vực cơ bản đúng theo quy định pháp luật. Các đơn vị được giám sát đã thực hiện tương đối nghiêm túc việc thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính và các văn bản hướng dẫn thi hành.
Tuy nhiên, thông qua giám sát và tiếp cận thực tế các hồ sơ xử lý vi phạm hành chính cũng cho thấy hiện vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế trong thực thi pháp luật về xử lý vi phạm hành chính ở các địa phương. Trên địa bàn các xã còn nhiều trường hợp vi phạm hành chính đã xảy ra nhưng chưa được xử lý kịp thời, nhất là trong lĩnh vực đất đai, môi trường. Cùng với đó, công tác kiểm tra, giám sát, đôn đốc, nhắc nhở thực hiện các quyết định xử lý vi phạm hành chính chưa được một số địa phương quan tâm thực hiện. Tình trạng ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính nhưng chưa được thi hành do cá nhân vi phạm không tự giác chấp hành, cố ý trây ỳ, trốn tránh thi hành quyết định; UBND xã, phường chưa quyết liệt đề ra biện pháp giải quyết dứt điểm.
Trong theo dõi thống kê, lập hồ sơ vi phạm hành chính, việc quản lý hồ sơ xử phạt vi phạm hành chính chưa bảo đảm đúng quy định (biên bản lưu hồ sơ nhưng chưa đóng dấu của chính quyền địa phương; hầu hết các hồ sơ xử phạt thiếu phiếu giao biên bản vi phạm hành chính và biên bản giao quyết định xử phạt vi phạm hành chính cho người bị xử phạt. Về trình tự, thủ tục lập biên bản và ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính, còn một số biên bản, quyết định xử phạt không theo mẫu ban hành kèm theo Nghị định 97/2017/NĐ-CP ngày 18/8/2017 của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 81/2013/NĐ-CP. Một số quyết định xử phạt hành chính thiếu căn cứ pháp lý ban hành văn bản. Việc quyết định mức phạt tiền do vi phạm chưa đúng với quy định (cao hơn mức trung bình của khung hình phạt khi không có tình tiết tăng nặng và thấp hơn mức trung bình của khung hình phạt khi không có tình tiết giảm nhẹ). Có địa phương ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính quá thời hạn; một số quyết định xử phạt vi phạm hành chính còn sai về thể thức văn bản, quyết định lấy số không theo thứ tự thời gian, còn chèn số quyết định. Trong giao biên bản vi phạm hành chính và giao quyết định xử phạt vi phạm hành chính cho người bị xử phạt, hồ sơ xử phạt chưa thể hiện việc giao biên bản vi phạm hành chính theo quy định.
Nguyên nhân của những hạn chế, tồn tại nói trên cũng được chỉ rõ thông qua giám sát. Trong đó, nguyên nhân chủ yếu được xác định là do trình độ, năng lực nghiệp vụ chuyên môn của một số cán bộ, công chức được giao trách nhiệm xử lý vi phạm hành chính còn hạn chế, chưa làm hết chức trách, nhiệm vụ được giao. Nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật của một bộ phận nhân dân còn hạn chế. Việc phối hợp giữa các ngành có lúc, có việc chưa kịp thời, hiệu quả chưa cao. Cơ quan, đơn vị có trách nhiệm chưa thực sự kiên quyết áp dụng biện pháp cưỡng chế thi hành các quyết định xử phạt vi phạm hành chính. Công tác chỉ đạo của UBND các địa phương chưa sâu sát, sự phối hợp giữa các bộ phận chuyên môn của UBND xã chưa chặt chẽ, còn để xảy ra nhiều sai sót trong việc tham mưu ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính.
Trên cơ sở chỉ rõ nguyên nhân của những hạn chế, Đoàn giám sát của Ban Pháp chế HĐND thị xã đã đưa ra đề xuất, kiến nghị để thực hiện nghiêm Luật Xử lý vi phạm hành chính ở địa phương trong thời gian tới. Trong đó, đề nghị UBND thị xã tiếp tục chỉ đạo các cơ quan chuyên môn của thị xã phối hợp chặt chẽ với UBND các xã, phường trong việc hướng dẫn chuyên môn, nghiệp vụ để thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ quản lý công tác thi hành pháp luật xử lý vi phạm hành chính tại địa phương và các nghị định quy định về xử phạt vi phạm hành chính trên các lĩnh vực, đặc biệt là lĩnh vực đất đai, bảo vệ môi trường, quốc phòng, an ninh trật tự.
Chỉ đạo UBND các xã, phường rà soát lại toàn bộ hồ sơ xử phạt vi phạm hành chính chưa được thi hành triệt để; đôn đốc giải quyết dứt điểm các quyết định xử phạt hành chính chưa được chấp hành hoặc có chấp hành nhưng còn dở dang, nhằm nâng cao hiệu lực các quyết định xử phạt vi phạm hành chính đã được chỉ ra qua giám sát. Chỉ đạo các cơ quan chuyên môn liên quan, UBND các xã, phường hằng năm xây dựng kế hoạch kiểm tra, giám sát việc tuân thủ quy định pháp luật trong xử lý vi phạm hành chính; tăng cường tổ chức tập huấn kiến thức pháp luật cho cán bộ, công chức được giao nhiệm vụ kiểm tra xử lý vi phạm hành chính.
Tăng cường phối hợp, trao đổi trong quá trình lập hồ sơ xử lý vi phạm hành chính; các hành vi vi phạm hành chính mức xử phạt vượt thẩm quyền thì Chủ tịch UBND thị xã xử phạt theo quy định của pháp luật. Chỉ đạo UBND các xã, phường phân công cán bộ, công chức tư pháp - hộ tịch kiểm tra, rà soát hồ sơ xử phạt vi phạm hành chính trước khi ban hành quyết định xử phạt.
Đối với các xã, phường được giám sát, tiếp tục tăng cường tuyên truyền phổ biến Luật Xử lý vi phạm hành chính và các văn bản liên quan nhằm nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành trong nhân dân. Thực hiện nghiêm túc, triệt để các quyết định xử phạt vi phạm hành chính đã được ban hành; xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm hành chính mới phát sinh, tạo công bằng trong thực hiện Luật Xử lý vi phạm hành chính.
Rà soát, bổ sung, hoàn thiện hệ thống hồ sơ, sổ sách theo đúng quy trình, bảo đảm chặt chẽ, đầy đủ. Phát huy vai trò của nhân dân trong việc phát hiện những hành vi vi phạm hành chính của cá nhân, tổ chức trên địa bàn. Đồng thời có kế hoạch khắc phục những tồn tại, hạn chế và có giải pháp nâng cao chất lượng công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính. HĐND, các Ban của HĐND xã, phường tiếp tục nâng cao vai trò giám sát trong công tác thực hiện tại địa phương theo đúng quy định.
Đức Anh