Cải cách thể chế là một trong sáu nội dung trọng tâm của công tác cải cách hành chính (CCHC). Xác định tầm quan trọng đó, thời gian qua, những văn bản trái luật, chồng chéo, không còn phù hợp với thực tiễn đã được phát hiện, xử lý, khắc phục kịp thời, qua đó nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý, điều hành của bộ máy hành chính nhà nước từ tỉnh đến cơ sở.
Cán bộ Phòng Xây dựng và Kiểm tra VBQPPL (Sở Tư pháp) thẩm định Dự thảo VBQPPL của các sở, ngành.
Một trong những khâu then chốt quyết định của công tác cải cách thể chế là hoạt động xây dựng, thẩm định chất lượng văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL). Với vai trò "người gác cổng" về mặt pháp lý, những năm qua, Sở Tư pháp phối hợp với các sở, ban, ngành, UBND huyện, thành phố làm tốt các khâu trong quy trình xây dựng, thẩm định, ban hành, triển khai những quy định của pháp luật vào cuộc sống.
Theo ông Nguyễn Công Hanh, Trưởng phòng Xây dựng và Kiểm tra VBQPPL, Sở Tư pháp, để tạo sự chủ động trong công tác ban hành VBQPPL, hằng năm Sở Tư pháp phối hợp với Văn phòng UBND tỉnh, các sở, ngành tham mưu với HĐND, UBND tỉnh ban hành chương trình xây dựng nghị quyết của HĐND và danh mục VBQPPL do UBND tỉnh ban hành. Cùng với đó, thường xuyên bổ sung kịp thời các văn bản cấp trên giao hoặc theo yêu cầu quản lý của địa phương.
Nhờ chủ động trong công tác xây dựng, cụ thể hoá trình tự ban hành VBQPPL nên việc tuân thủ quy trình ban hành VBQPPL của tỉnh ngày càng được hoàn thiện từ khâu xây dựng dự thảo đề cương; lấy ý kiến góp ý, ý kiến thẩm định của cơ quan tư pháp trước khi trình cấp có thẩm quyền ban hành. Đặc biệt, Luật Ban hành VBQPPL năm 2015 ra đời đã tạo hành lang pháp lý cho công tác xây dựng, thẩm định VBQPPL đi vào nền nếp.
Để bảo đảm tính thống nhất, minh bạch, hoàn thiện của hệ thống VBQPPL, phục vụ hoạt động quản lý, điều hành xã hội bằng pháp luật ở địa phương, công tác kiểm tra, tự kiểm tra, rà soát, hệ thống hóa VBQPPL cũng được quan tâm chú trọng. Hằng năm, UBND tỉnh có kế hoạch rà soát, hệ thống hóa VBQPPL, xác định rõ trách nhiệm của từng sở, ban, ngành, UBND huyện, thành phố.
Qua rà soát VBQPPL do HĐND, UBND tỉnh ban hành từ năm 2017 đến nay, ngành tư pháp đã kiến nghị sửa đổi, bổ sung, thay thế, bãi bỏ nhiều văn bản có nội dung mâu thuẫn, chồng chéo, trái pháp luật, không còn phù hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội, góp phần nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước trong thực hiện nhiệm vụ chính trị của địa phương.
Sau mỗi đợt tiến hành rà soát, ngoài tham mưu với UBND tỉnh ban hành quyết định công bố danh mục VBQPPL hết hiệu lực thi hành, cần bổ sung, thay thế, ngành tư pháp còn cập nhật, tích hợp các VBQPPL của HĐND, UBND tỉnh vào cơ sở dữ liệu văn bản pháp luật quốc gia, làm cơ sở để các cơ quan, ban, ngành tham khảo, nghiên cứu, áp dụng vào thực tiễn, góp phần minh bạch hóa cơ chế, chính sách, loại bỏ nhiều thủ tục rườm rà, rút ngắn thời gian giải quyết TTHC, bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
Trong cải cách thể chế, công tác theo dõi thi hành pháp luật (THPL) được xác định là nhiệm vụ hết sức quan trọng, chuyển từ giai đoạn xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật sang tổ chức thi hành pháp luật.
Để bảo đảm công tác này đi vào thực chất, UBND tỉnh chỉ đạo các cấp, ngành tập trung đánh giá tình hình thi hành quy định pháp luật trong phạm vi quản lý của địa phương, đơn vị, chú trọng những lĩnh vực liên quan trực tiếp đến người dân, doanh nghiệp như: hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp, an toàn thực phẩm, giao thông đường bộ, vi phạm hành chính…
Qua hoạt động theo dõi THPL cho thấy: khi thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn, cơ quan nhà nước và người có thẩm quyền đã tuân thủ đúng quy định pháp luật, nêu cao tinh thần trách nhiệm trong giải quyết TTHC cho tổ chức, cá nhân.
Việc ban hành văn bản quy định chi tiết cơ bản bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ với các quy định của pháp luật hiện hành, phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội, trình độ dân trí, truyền thống văn hóa, phong tục tập quán địa phương cũng như các điều kiện thực tế về: tổ chức bộ máy, nguồn nhân lực, tài chính… để tổ chức thực hiện.
Lê Mai
Lê Mai