Những năm gần đây, tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế (BHYT) trên địa bàn tỉnh tăng nhanh. Tính đến tháng 6/2018, toàn tỉnh có 696.801 người tham gia BHYT, đạt tỷ lệ bao phủ 86,5% dân số. Điều này cho thấy, nhu cầu sử dụng các dịch vụ y tế và chăm sóc sức khỏe của người dân ngày càng cao, nhất là chăm sóc sức khỏe ban đầu.
Y tế cơ sở (YTCS) là tuyến y tế ban đầu trong hệ thống chăm sóc sức khỏe cho nhân dân. Đây là tuyến y tế gần dân, sát dân nhất, giúp cho việc chăm sóc sức khỏe, KCB của người dân được thuận tiện, đỡ tốn kém, đặc biệt là KCB theo nguyên lý y học gia đình, bảo đảm cho mọi người dân được chăm sóc sức khỏe cơ bản với chi phí thấp nhất và hiệu quả nhất.
Cấp thuốc BHYT cho người dân xã Đồng Lý (Lý Nhân).
Tuy nhiên, thực tế hiện nay chất lượng KCB tuyến YTCS nhìn chung vẫn còn nhiều hạn chế, bất cập nên người dân không tin tưởng lựa chọn đây làm nơi KCB ban đầu.
Hạn chế về chất lượng, thiếu cán bộ y tế, cơ sở hạ tầng, trang thiết bị chưa đáp ứng, các dịch vụ chuyên môn trong KCB còn thiếu, nguồn kinh phí từ quỹ BHYT cho TYT chưa bảo đảm; chi trả BHYT còn thấp, danh mục thuốc, danh mục kỹ thuật ít… Thêm vào đó, việc thông tuyến KCB BHYT tạo điều kiện cho người có thẻ BHYT được lựa chọn cơ sở KCB tốt hơn để được hưởng các dịch vụ tốt hơn.
Quỹ KCB BHYT giao cho TYT thấp, không quá 20% quỹ KCB BHYT ngoại trú dẫn đến một số loại bệnh TYT xã có khả năng điều trị, cấp thuốc nhưng phải chuyển tuyến gây nên tình trạng quá tải ở tuyến trên, tốn kém chi phí và không thuận lợi cho người bệnh, nhất là người cao tuổi mắc bệnh không lây nhiễm.
Xác định tuyến YTCS có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tăng diện bao phủ BHYT toàn dân, thời gian qua, hai ngành BHXH và y tế đã tăng cường phối hợp thực hiện cải cách thủ tục hành chính trong KCB; giải quyết kịp thời những tồn tại, vướng mắc trong thực hiện chế độ, chính sách BHYT cho người tham gia BHYT.
Trên địa bàn tỉnh có 121 cơ sở y tế thực hiện KCB BHYT từ TYT xã đến Bệnh viện Đa khoa tỉnh, trong đó 101 TYT xã KCB BHYT ban đầu. Việc mở rộng cơ sở KCB BHYT, nhất là việc tổ chức KCB BHYT tại tuyến xã đã tạo điều kiện thuận lợi cho người tham gia BHYT trong việc tiếp cận và sử dụng các dịch vụ y tế ngay từ cơ sở. Mạng lưới YTCS không ngừng được củng cố, hoàn thiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế… Đến nay, toàn tỉnh có 98/116 trạm y tế đạt Bộ tiêu chí quốc gia về y tế, dự kiến năm 2018 có thêm 8 đơn vị đạt chuẩn; 91/116 trạm y tế có bác sĩ.
Quyền lợi BHYT của người dân ngày càng được bảo đảm, giúp người dân thấy được sự thiết thực của BHYT đối với an sinh của bản thân, gia đình và xã hội. Điều này được thể hiện qua số lượt KCB BHYT liên tục tăng qua các năm, tương ứng với đó là số chi phí KCB được chi từ Quỹ BHYT. Ước tính đến hết 30/6/2018, BHXH tỉnh đã thanh toán chi phí KCB BHYT số tiền là 376,9 tỷ đồng, trong đó KCB tại cơ sở là 204,9 tỷ đồng, đa tuyến đi là 172 tỷ đồng, chiếm 62% quỹ BHYT được sử dụng và bằng 137,4% so với cùng kỳ năm 2017.
Nhằm tăng cường công tác KCB BHYT tại tuyến YTCS, Bộ Y tế vừa ban hành Thông tư số 39/2017/TT-BYT quy định gói dịch vụ y tế cơ bản cho tuyến YTCS bao gồm 78 dịch vụ kỹ thuật KCB và 241 thuốc. Đồng thời, đề nghị bãi bỏ quy định khống chế tỷ lệ 20% quỹ KCB ngoại trú cho tuyến xã, từ đó, nâng mức chi trả KCB BHYT tại tuyến xã, tăng cơ hội tiếp cận dịch vụ y tế của người có thẻ BHYT ngay tại cơ sở.
Về phía tỉnh, tiếp tục tăng cường quản lý, điều trị các bệnh mạn tính tại TYT xã, tập trung chủ yếu vào tăng huyết áp, đái tháo đường với việc thực hiện hồ sơ quản lý sức khoẻ giúp giảm gánh nặng bệnh tật cho tuyến trên, giảm chi phí KCB, chi phí xã hội nói chung và BHYT nói riêng. Đầu tư xây dựng, cải tạo cơ sở hạ tầng, trang thiết bị của TYT xã theo mô hình chuẩn đáp ứng được đầy đủ chức năng, các nhiệm vụ của TYT xã.
Tiếp tục hoàn thiện bộ máy tổ chức và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực y tế, tiến tới 100% TYT có bác sĩ. BHXH tỉnh cũng chủ động phối hợp với Sở Y tế, các cơ sở KCB trên địa bàn thực hiện tốt chính sách BHYT, bảo đảm quyền lợi cho người có thẻ BHYT khi đi KCB. Tham mưu với UBND tỉnh ban hành văn bản giao dự toán chi KCB từ quỹ BHYT hằng năm.
Bám sát cơ sở, cập nhật kịp thời, đầy đủ dữ liệu KCB BHYT lên Hệ thống thông tin giám định BHYT để kịp thời kiểm soát tốc độ gia tăng chi phí KCB BHYT và thực hiện các biện pháp nhằm hạn chế tình trạng lạm dụng, trục lợi quỹ KCB BHYT. Thực hiện kiểm tra, rà soát các cơ sở KCB đủ điều kiện để ký hợp đồng KCB BHYT; phân quỹ, cấp ứng, thẩm định quyết toán kinh phí KCB BHYT theo quy định, bảo đảm kinh phí phục vụ đối tượng có thẻ BHYT khi đi KCB. Phối hợp các sở, ngành liên quan thẩm định kế hoạch đấu thầu mua thuốc, hóa chất, vật tư y tế hằng năm…
Hoàng Hải
Hải Yến