Với quan điểm giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm non chính là yếu tố quan trọng giúp trẻ làm quen từng bước, tiến tới hòa nhập nhanh với cuộc sống, việc dạy kỹ năng sống cho trẻ trong các trường mầm non đang nhận được nhiều sự quan tâm của cả nhà trường và gia đình, góp phần thay đổi đáng kể về cả tư duy, nhận thức của người trong cuộc về phương pháp nuôi dạy trẻ hiện nay.
Thực hiện giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm non, trong số khá nhiều các kỹ năng cần thiết, hầu hết các nhà trường đều tập trung triển khai dạy một số nhóm kỹ năng cơ bản như: kỹ năng vận động, kỹ năng giao tiếp, kỹ năng tự phục vụ, kỹ năng tự bảo vệ bản thân… Hầu hết giáo viên mầm non khi thực hiện nhiệm vụ giáo dục kỹ năng sống cho trẻ đều khẳng định, đây là một trong những hoạt động giáo dục cần thiết, bởi qua đó trẻ sẽ dần hình thành được những thói quen tích cực, có cơ hội phát triển nhân cách đầy đủ và đúng hướng. Tùy theo mục đích của từng nhóm kỹ năng, giáo viên phải bảo đảm xây dựng được các bài dạy với nội dung cụ thể, tỉ mỉ, hướng dẫn trẻ thực hành các kỹ năng một cách thuần thục.
Tùy theo độ tuổi, trẻ mầm non sẽ được tiếp xúc và làm quen với nhiều kỹ năng sống, từng bước hình thành nhân cách đầy đủ, đúng hướng.
Đơn cử như kỹ năng dạy trẻ 4-5 tuổi biết tự mặc quần áo, trước hết giáo viên phải xác định khối kiến thức cần cung cấp cho trẻ là: dạy trẻ tự mặc quần áo, biết phân biệt quần áo theo mùa, phân biệt quần áo theo giới tính, không mặc quần áo bị ướt và bẩn, rèn kỹ năng quan sát và ghi nhớ có chủ đích cho trẻ về việc làm thế nào để tự mặc được quần áo…
Nhiều giáo viên đã thể hiện rất tốt năng lực và sự sáng tạo cao trong việc tự thiết kế nội dung bài giảng, kiểm tra kiến thức của trẻ về nội dung bài giảng bằng cách đưa ra các câu đố thơ, câu hỏi có nội dung ngắn gọn, dễ hiểu, khuyến khích trẻ trả lời. Tới hoạt động vào bài, giáo viên có sự chuẩn bị trước về các loại quần áo theo mùa, mặc thử cho trẻ và hướng dẫn trẻ tự mặc thử.
Trong quá trình đó, giáo viên vẫn có thể đưa ra các câu hỏi về từng loại quần áo, thời điểm sử dụng từng loại, nhắc nhở trẻ giữ gìn vệ sinh quần áo và không được mặc quần áo ướt bẩn... Bên cạnh việc cho từng trẻ tự mặc quần áo, giáo viên có thể cho các tổ tự chọn và thi mặc quần áo xem tổ nào mặc đúng và nhanh. Chỉ cần qua vài lần hướng dẫn, rất nhanh sau đó nhiều trẻ đã tự mặc được quần áo, không cần sự hỗ trợ, làm thay của bố mẹ, cô giáo như trước…
Cũng với phương pháp đó, việc dạy các kỹ năng tự tin, mạnh dạn chỗ đông người, dạy trẻ biết lễ phép, dạy kỹ năng bảo vệ môi trường, biết phân biệt và không chơi, nghịch các đồ vật có thể gây nguy hiểm đã trang bị được cho trẻ sự hiểu biết cần thiết, đồng thời hướng dẫn trẻ cách thức ứng dụng sự hiểu biết đó vào thực tế. Qua đó, tạo cho trẻ một môi trường học tập tích cực, trẻ được tham gia cùng giáo viên trong mọi hoạt động giáo dục dựa trên nhu cầu, sự hứng thú cũng như khả năng của trẻ.
Chia sẻ về phương pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm non, cô giáo Trần Thanh Nhàn, Trường Mầm non Nhân Khang (Lý Nhân) cho biết: Việc dạy kỹ năng sống cho trẻ không cứng nhắc, bó hẹp trong một khuôn mẫu mà được thực hiện thông qua rất nhiều các hoạt động như: vui chơi, sinh hoạt hằng ngày, nghe kể chuyện, xem phim và các hoạt động sáng tạo khác. Ở tất cả các hoạt động, giáo viên là người xây dựng chương trình, hướng dẫn trẻ nhập cuộc và nhất thiết phải để trẻ tự trải nghiệm bằng việc biết áp dụng những điều cô giáo dạy vào từng nội dung bài học. Có như vậy trẻ mới linh hoạt, phát huy được sự sáng tạo cá nhân và biết học hỏi, đoàn kết với các bạn, làm tốt các yêu cầu mà cô giáo yêu cầu. Việc dạy kỹ năng sống cho trẻ cũng phụ thuộc khá nhiều vào cách phân chia các bài học theo từng giai đoạn, bảo đảm sự tiếp nhận kiến thức của trẻ phải đúng theo độ tuổi…
Nhận thức được sự cần thiết của việc dạy kỹ năng sống cho trẻ mầm non, bên cạnh sự chủ động trong triển khai thực hiện, các trường mầm non trên địa bàn tỉnh còn phối hợp chặt chẽ với cha mẹ học sinh trong việc hợp tác cùng nhà trường tổ chức nhiều hoạt động chính khóa và ngoại khóa một cách hiệu quả. Điều này không chỉ tạo thêm cho các nhà trường, đội ngũ giáo viên cơ hội đổi mới phương pháp nuôi dạy trẻ mà còn giúp trẻ tự ứng xử tốt với các tình huống gặp phải. Tuy vẫn còn một số hạn chế, tồn tại cần khắc phục, song việc dạy kỹ năng sống cho trẻ đã trở thành một nội dung giáo dục quan trọng được các trường mầm non triển khai thực hiện trong từng năm học.
Thanh Hà
Thanh Hà