Những năm trước đây, các trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên (GDNN - GDTX) phải đối mặt với rất nhiều khó khăn về cơ sở vật chất khi vẫn thiếu phòng học, phòng chức năng và phòng học nghề; hệ thống trang thiết bị dạy học còn thiếu và ít được bổ sung, thay mới, làm ảnh hưởng lớn tới chất lượng công tác dạy nghề cũng như thu hút học viên học nghề… Thực trạng này diễn ra khá phổ biến trong thời gian dài ở các trung tâm GDNN-GDTX trên địa bàn tỉnh kéo theo đối tượng cần tuyển vào các trung tâm không có nhiều tin tưởng vào chất lượng đào tạo ở đây.
Hiện tại, để nâng cao chất lượng đào tạo, gây dựng uy tín và thu hút đông người học, các trung tâm GDNN - GDTX đã nỗ lực tự đổi mới, tự chuyển mình, thực hiện đa dạng hóa các hình thức đào tạo tập trung theo hình thức liên kết, thay đổi nội dung, phương pháp đào tạo các nghề; tham mưu phát triển đội ngũ giáo viên từng bước đủ số lượng, tăng cường chất lượng, góp phần hướng tới hiệu quả, chất lượng đào tạo.
Chia sẻ về vấn đề này, ông Nguyễn Xuân Thủy, Giám đốc Trung tâm GDNN - GDTX huyện Thanh Liêm cho biết: Trên thực tế, các trung tâm GDNN-GDTX hiện nay đã có sự khởi sắc đáng kể trong mọi hoạt động, được tự chủ một phần về cơ chế, giúp cho các trung tâm tự tin hơn trong việc tìm hướng đi một cách phù hợp nhất với khả năng và điều kiện thực tế. Từ định hướng hoạt động phù hợp đó, các trung tâm không phát triển lệch quá về GDTX và coi nhẹ mảng GDNN hoặc ngược lại, mà phải coi trọng phát triển song hành cả hai mảng, bảo đảm chất lượng, tạo lòng tin cho các đối tượng người học và có nhu cầu học. Trong đó, chủ động, linh hoạt việc nắm bắt nhu cầu học tập văn hóa, học nghề của người dân để đổi mới việc dạy học, xem xét lựa chọn và đưa các nghề đáp ứng đúng, trúng nhu cầu người học.
Một buổi thực hành tin học tại Trung tâm GDTX - Hướng nghiệp tỉnh.
Vận hành hoạt động trong quy luật chung, thời gian qua, Trung tâm GDTX - Hướng nghiệp tỉnh đã luôn chủ động xây dựng, triển khai kế hoạch phát triển giáo dục, bảo đảm về cả số lượng và chất lượng, gắn các hoạt động của đơn vị với việc đa dạng các hình thức đào tạo. Đối với việc thực hiện chương trình giáo dục, để thu hút học viên và góp phần tích cực cho công tác phân luồng học sinh, hằng năm, Trung tâm thực hiện tốt công tác tư vấn hướng nghiệp và tuyển sinh; tăng cường liên kết với các trường trung cấp chuyên nghiệp, cao đẳng để đào tạo nghề song song với đào tạo văn hóa cho học viên.
Mặc dù việc thực hiện các chương trình giáo dục văn hóa của Trung tâm vẫn còn gặp nhiều khó khăn do đội ngũ giáo viên còn thiếu cả về số lượng và không cân đối về chủng loại; cơ sở vật chất của trung tâm cũng đang bị xuống cấp, thiếu đồng bộ, nhưng trên cơ sở chủ động về kế hoạch giáo dục, trung tâm đã quyết tâm đổi mới đồng bộ phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá theo định hướng phát triển năng lực của người học.
Công tác quản lý được đổi mới theo hướng tăng cường nền nếp, kỷ cương; chú trọng hiệu quả hoạt động dạy học và giáo dục; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, dạy học và bồi dưỡng giáo viên; sớm thực hiện việc giao quyền cho các phòng, nhóm chuyên môn và giáo viên chủ động thực hiện chương trình giáo dục phù hợp với đối tượng học viên, bảo đảm chất lượng, hiệu quả.
Ông Đinh Thanh Khương, Giám đốc trung tâm cho biết: Mục tiêu được trung tâm hướng tới và triển khai tốt qua các năm học chính là tổ chức thực hiện tốt Chương trình GDTX cấp THPT tại trung tâm và các cơ sở giáo dục liên kết; phối hợp với các trường THCS tổ chức thực hiện Chương trình GDTX cấp THCS phù hợp với điều kiện thực tế; đa dạng hóa các hoạt động học tập và các hình thức học tập tại trung tâm. Phối hợp với các cơ sở giáo dục đại học thực hiện quản lý và tổ chức tốt các lớp liên kết đào tạo trình độ đại học, mở thêm lớp liên kết trình độ trung cấp, cao đẳng, đại học và các chương trình bồi dưỡng ngắn hạn, các lớp ngoại ngữ... đáp ứng nhu cầu học tập suốt đời của nhân dân trên địa bàn tỉnh một cách thiết thực, hiệu quả. Bên cạnh việc đa dạng hóa các hoạt động giáo dục, đơn vị còn tăng cường tuyên truyền, phổ biến để nâng cao nhận thức cho người dân và toàn xã hội về lợi ích, vai trò, tầm quan trọng của học tập thường xuyên, học tập suốt đời, xây dựng xã hội học tập để thu hút người đến học tại Trung tâm.
Được biết, trong hoạt động liên kết, Trung tâm GDTX- Hướng nghiệp tỉnh đã tập trung tổ chức và nâng cao chất lượng dạy văn hóa kết hợp với dạy nghề cho học viên GDTX cấp THPT tại trung tâm; dần mở rộng phạm vi liên kết với các cơ sở giáo dục, thực hiện ngày càng đa dạng các hình thức đào tạo, mở các lớp đào tạo ngắn hạn và cấp chứng chỉ đáp ứng nhu cầu người học về các nghề, như: Điện dân dụng, kỹ thuật máy lạnh, sửa chữa và lắp ráp máy tính, dạy tiếng Trung Quốc thương mại, công nghệ thông tin, nấu ăn… đáp ứng ngày càng cao nhu cầu của người học, góp phần thực hiện các mục tiêu về đa dạng hóa ngành, nghề đào tạo.
Bên cạnh nhiệm vụ dạy văn hóa cho học viên, những năm qua, Trung tâm GDNN-GDTX huyện Lý Nhân còn làm tốt công tác dạy nghề, không ngừng nỗ lực khắc phục khó khăn, tạo điều kiện để học viên được học nghề với điều kiện tốt nhất. Qua đó, đã từng bước nâng cao chất lượng dạy nghề, tạo hướng mở cho “đầu ra” của học viên .
Để thực hiện tốt các mục tiêu dạy nghề theo từng năm học, trung tâm đã đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức về giáo dục hướng nghiệp và định hướng phân luồng học sinh phổ thông; đổi mới nội dung và phương pháp, hình thức giáo dục hướng nghiệp. Đồng thời, tăng cường cơ sở vật chất và trang thiết bị dạy học gắn với giáo dục hướng nghiệp trong giáo dục phổ thông; đẩy mạnh hoạt động liên kết đào tạo nghề. Khi hoàn thành công tác tuyển sinh các năm học, trung tâm đã tiến hành cho học sinh trúng tuyển thực hiện đăng ký học các nghề theo danh mục các nghề đơn vị đang tổ chức đào tạo, phù hợp với nhu cầu, nguyện vọng của học sinh. Các nghề được lựa chọn đào tạo trong trung tâm vừa bảo đảm sự đa dạng, vừa đáp ứng cao với yêu cầu thị trường lao động, như: điện lạnh, điện công nghiệp, công nghệ ô tô, may công nghiệp, chăm sóc sắc đẹp, chế biến món ăn...
Sau thời gian tham gia học tập, học viên đã trang bị được cho bản thân những kiến thức và kỹ năng ở các ngành nghề mình theo học, trở thành những người lao động tự tin, vững tay nghề trong các môi trường. Kết quả theo dõi học sinh sau khi tốt nghiệp của trung tâm cho thấy, đã có một bộ phận học sinh tiếp tục theo học nâng cao hoặc học các chuyên ngành tương tự các nghề đã học, một số khác tham gia làm nghề và nâng cao tay nghề trong các cơ sở, một số học sinh có điều kiện đã tự mở các dịch vụ hành nghề đã học và một số ít tham gia xuất khẩu lao động.
Công tác tổ chức, quản lý và đào tạo ở các trung tâm GDNN - GDTX được gắn với phương pháp, chương trình giảng dạy theo phương châm “lý thuyết đi đôi với thực hành”, thích ứng nhanh với sự thay đổi của thị trường lao động, giúp các học sinh dễ hiểu, dễ áp dụng những kiến thức, kỹ năng vào thực tế để tìm kiếm việc làm; đồng thời tạo ra sự đa dạng ngành nghề để học viên có nhiều sự lựa chọn và có cơ hội tiếp cận những ngành học phù hợp với đam mê, sở trường và nhu cầu của xã hội.
Thanh Hà