Bên cạnh mục tiêu nâng cao chất lượng giáo dục đại trà, thực hiện tốt những yêu cầu đổi mới giáo dục, những năm qua, công tác tuyển chọn, bồi dưỡng học sinh có năng khiếu các môn văn hóa tham dự các kỳ thi học sinh giỏi (HSG) đã được các trường trung học không chuyên trên địa bàn tỉnh quan tâm.
Ghi nhận thực tế cho thấy, với nhiều kết quả thi HSG đáng phấn khởi, các trường trung học không chuyên đã có những đóng góp tích cực cho sự nghiệp giáo dục của tỉnh nhà nói chung, với công tác bồi dưỡng HSG nói riêng, từng bước bắt kịp sự phát triển chung.
Đã nhiều năm học qua, tập thể Ban giám hiệu Trường THPT C Kim Bảng luôn xác định rõ tầm quan trọng của công tác bồi dưỡng HSG chính là một trong những hoạt động góp phần tích cực để nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường.
Thông qua việc được tham gia các lớp bồi dưỡng HSG, học sinh sẽ được lĩnh hội hệ thống kiến thức chuyên sâu, phát huy tối đa khả năng và tư duy của bản thân trong những môn học có ưu thế. Đồng thời, giúp giáo viên có điều kiện nâng cao trình độ chuyên môn, rèn luyện kỹ năng sư phạm.
Thực hiện công tác này, trong từng năm học, Trường THPT C Kim Bảng đã quán triệt đầy đủ hệ thống văn bản, chính sách liên quan tới bồi dưỡng HSG cho giáo viên, đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền nâng cao nhận thức cho cả giáo viên, học sinh và các bậc phụ huynh trong việc tham gia công tác bồi dưỡng HSG.
Quan điểm của nhà trường trong công tác bồi dưỡng HSG là: Muốn có trò giỏi trước hết phải có thầy giỏi. Theo đó, trước khi thành lập các đội tuyển, nhà trường đã chỉ đạo các tổ nhóm chuyên môn lựa chọn, đề xuất nhân sự phụ trách các đội tuyển. Trong đó, có tính đến việc bồi dưỡng, giúp đỡ giáo viên kế cận, bảo đảm mọi giáo viên ở các tổ chuyên môn đều có thể đảm trách công tác lãnh đội HSG.
Thông qua quá trình giảng dạy trên lớp, các giáo viên phải làm tốt việc phát hiện học sinh có năng khiếu, có thế mạnh các môn văn hóa ngay từ năm lớp 10 để lựa chọn thành lập đội tuyển.
Cũng như các trường thuộc khối chuyên, việc bồi dưỡng HSG tại trường THPT không chuyên được thực hiện liên tục và kế thừa trong 3 năm liên tục. Trong thời gian này, ngoài việc tập trung hướng các em học tập chuyên sâu, các giáo viên lãnh đội còn chủ động tổ chức hàng loạt các đợt kiểm tra sàng lọc để bổ sung học sinh mới thay thế cho các học sinh không đạt yêu cầu bồi dưỡng HSG…
Với cách làm bài bản, nhân tố chủ đạo là giáo viên lãnh đội đã phát huy tốt vai trò, trách nhiệm, đóng góp không nhỏ vào thành tích bồi dưỡng HSG của nhà trường. Chỉ tính riêng năm học 2016-2017, các đội tuyển HSG của Trường THPT C Kim Bảng đã gặt hái được nhiều kết quả đáng khích lệ với 54 giải, trong đó có 3 giải Nhất, 9 giải Nhì, 23 giải Ba và 19 giải Khuyến khích.
Thông qua các giờ học, giáo viên trong các trường THPT không chuyên cần phải làm tốt công tác phát hiện học sinh có năng khiếu để lựa chọn bồi dưỡng.
Ở các trường THPT không chuyên khác trong tỉnh, công tác bồi dưỡng HSG cũng được nhìn nhận một cách đúng đắn về giá trị thực tế. Tại đây, đội ngũ giáo viên dạy giỏi được phân công nhiệm vụ lãnh đội, phụ trách các đội tuyển đã xác định tốt các mục tiêu, tự xây dựng kế hoạch bồi dưỡng phù hợp với điều kiện nhà trường, năng lực học sinh.
Trong thời gian đầu mới thành lập đội tuyển, nhiều giáo viên chia sẻ không nên ép học sinh "vào guồng" quá sớm dễ gây áp lực mà chỉ cần giúp học sinh nắm thật chắc kiến thức cơ bản, hình thành được kỹ năng, phương pháp học tập đúng đắn, từng bước làm quen và bắt nhịp với yêu cầu nâng cao dần của chương trình bồi dưỡng.
Với những yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay, công tác bồi dưỡng HSG cũng có thêm nhiều nhiệm vụ nặng nề hơn về chất lượng. Trên cơ sở tự đổi mới, các nhà trường đã chủ động thay đổi phương thức và nội dung đào tạo HSG từ học cái gì sang học như thế nào và học để làm gì, triển khai các hoạt động dạy học tích cực, rèn luyện cho học sinh tính năng động, sáng tạo, thay đổi hình thức bồi dưỡng từ truyền đạt sang tổ chức cho học sinh làm chuyên đề, luyện đề.
Các giáo viên cũng phải bám sát các yêu cầu đó, có sự chủ động điều chỉnh cách dạy và hướng dẫn cho học sinh cách tự học, tự bồi dưỡng, phổ biến cho học sinh những chuyên đề, tài liệu nghiên cứu cần thiết. Đặc biệt, giáo viên phải làm tốt được việc dạy học theo hướng phân hóa học sinh, từ đó cung cấp hệ thống bài tập và những yêu cầu kiến thức theo đúng năng lực, khả năng tư duy, sự sáng tạo và phát huy sự chủ động trong học tập của từng học sinh.
Được biết, trong 3 năm học từ 2014-2015 đến 2016-2017, các trường THPT trên địa bàn tỉnh đã có 2.896 giải HSG cấp tỉnh.
Để công tác này tiếp tục đáp ứng được yêu cầu dạy và học trong giai đoạn mới, ngoài việc phát hiện, bồi dưỡng HSG ngay từ đầu cấp, các nhà trường cũng cần có động thái tích cực trong việc động viên, khuyến khích giáo viên tham gia phát hiện nguồn HSG và chủ động xây dựng chương trình bồi dưỡng dài hạn để học sinh có khả năng đạt thành tích cao khi tham gia các kỳ thi chọn HSG.
Đồng thời, có cơ chế hỗ trợ về tu sửa, nâng cấp, đầu tư cơ sở hạ tầng và kinh phí dành cho đội ngũ làm công tác bồi dưỡng HSG trong các trường THPT không chuyên.
T.T.Hà
Thanh Hà