Theo thống kê của Hội Cựu TNXP tỉnh, đến nay toàn tỉnh có trên 5 nghìn cựu TNXP trong diện được hưởng chế độ, chính sách người có công. Trong đó, có 3.174 trường hợp đã được giải quyết chế độ trợ cấp một lần và hằng tháng. Tuy vậy, toàn tỉnh vẫn còn hơn 2.000 cựu TNXP chưa được hưởng các chế độ, chính sách, cần sự quan tâm giải quyết của các cấp, ngành chức năng.
Hội Cựu TNXP tỉnh bàn giao nhà tình nghĩa cho cựu TNXP tại xã Xuân Khê, Lý Nhân. Ảnh tư liệu
Thời gian qua, việc giải quyết chế độ, chính sách đối với cựu TNXP tại địa phương đã đạt những kết quả khích lệ. Với vai trò là nhân chứng lịch sử, các cấp hội cựu TNXP đã phối hợp với cơ quan chức năng giải quyết nhiều tồn đọng hồ sơ theo Quyết định 104, 40, 62 của Thủ tướng Chính phủ, cũng như đề xuất, giải quyết và xử lý các trường hợp vướng mắc, nhằm giúp cơ quan chức năng, chính quyền địa phương tìm kiếm, thu thập thông tin bổ sung vào hồ sơ TNXP, từ đó góp phần giải quyết chính sách cho cựu TNXP.
Với tình cảm và trách nhiệm trước đồng đội, các cấp hội đã thông qua các ban liên lạc truyền thống để tìm đồng đội và tìm hiểu về cuộc sống của cựu TNXP đã hoàn thành nhiệm vụ trong kháng chiến mà chưa được hưởng chế độ, chính sách. Theo đó, đến nay toàn tỉnh đã có 3.174 cựu TNXP đã được giải quyết chế độ, chính sách theo quy định, trong đó 3.156 trường hợp được hưởng trợ cấp 1 lần, 28 trường hợp được hưởng trợ cấp hằng tháng. Các cấp hội cựu TNXP còn chủ động phối hợp với ngành lao động thương binh và xã hội, ngành nội vụ xác minh những trường hợp đang hưởng chế độ diện TNXP có đơn thư khiếu nại, tố cáo cũng như việc thường xuyên tiếp đón tại các cơ quan chức năng về xác minh những trường hợp cựu TNXP quê Hà Nam đang hưởng chế độ tại tỉnh ngoài.
Ngoài ra, hội còn chủ động phối hợp với các cấp, ngành giải quyết chế độ bảo hiểm y tế, mai táng phí, chế độ chất độc da cam; phối hợp với các tổ chức, cá nhân thực hiện chính sách hỗ trợ xây dựng, sửa chữa nhà ở cho đối tượng TNXP có hoàn cảnh khó khăn; thăm, tặng quà nhân dịp lễ, Tết, ngày truyền thống; cho hội viên vay vốn quỹ xóa đói giảm nghèo. Thống kê cho thấy, từ năm 2015-2017, các cấp hội cựu TNXP trong tỉnh đã hỗ trợ xây mới, sửa chữa được 186 nhà tình nghĩa, tặng 1.100 suất quà cho đối tượng cựu TNXP với số tiền trên 8 tỷ đồng. Bên cạnh đó, phối hợp với các nhà hảo tâm, tổ chức, cá nhân nhận chăm sóc, nuôi dưỡng thường xuyên trên 30 đối tượng với mức từ 500-1.500.000 đồng/tháng/đối tượng. Những việc làm đó phần nào giúp cựu TNXP vơi bớt khó khăn, vươn lên trong cuộc sống.
Tuy nhiên, thực tế hiện nay toàn tỉnh còn tồn đọng 2.180 hồ sơ cựu TNXP chưa được hưởng chế độ chính sách, trong đó có 1.589 cựu TNXP tham gia chiến tranh biên giới phía Bắc và 591 cựu TNXP tham gia chiến tranh biên giới Tây Nguyên, Gia Lai - Kon Tum được thực hiện theo Quyết định 62 của Thủ tướng Chính phủ. Nguyên nhân chính là do đặc thù lực lượng cựu TNXP sau khi hoàn thành nhiệm vụ, đơn vị giải thể, không có cơ quan, đơn vị nào tiếp nhận bàn giao, quản lý hồ sơ, danh sách, giấy tờ liên quan, do đó phần lớn cựu TNXP bị mất giấy tờ gốc. Thời gian cựu TNXP về quê hương đã quá lâu không còn giấy tờ gốc, nhiều cựu TNXP chuyển đến nơi khác sinh sống, nhiều người đi làm ăn xa nên việc xác minh chứng nhận ở nhiều cấp, nhiều địa phương gặp khó khăn. Theo Quyết định 62 của Thủ tướng Chính phủ quy định thực hiện theo quy trình 3 bước. Bước 1: quy định thực hiện với những đối tượng có hồ sơ gốc, giấy hoàn thành nhiệm vụ TNXP, lý lịch Đảng, lý lịch chính quyền, giấy khen, kỷ niệm chương; bước 2: danh sách đồng đội tham gia TNXP; bước 3: không có giấy tờ.
Để giải quyết vấn đề này, theo ông Trần Huy Hải, Phó Chủ tịch Hội Cựu TNXP tỉnh, Sở Lao động, Thương binh và Xã hội cần nghiên cứu xây dựng các văn bản sớm đề nghị với UBND tỉnh giải quyết chế độ, chính sách cho cựu TNXP từng tham gia chiến tranh biên giới phía Bắc khi không có giấy tờ gốc theo Quyết định 62 của Thủ tướng Chính phủ. Cùng đó, đề nghị Sở Nội vụ tham mưu với UBND tỉnh nghiên cứu công nhận phù hiệu TNXP Tây Nguyên, Gia Lai - Kon Tum, từ đó sớm có chính sách giải quyết cho cựu TNXP.
Giải quyết chế độ, chính sách cho cựu TNXP là thể hiện sự tri ân với những hy sinh, mất mát, những cống hiến của họ. Cùng với nỗ lực của các cấp hội cựu TNXP trong tỉnh rất cần sự vào cuộc tích cực của ngành chức năng tham mưu với tỉnh có các biện pháp giải quyết tồn đọng chính sách để cựu TNXP được hưởng quyền lợi theo quy định của Nhà nước. Đặc biệt, quá trình giải quyết chế độ cần sự vận dụng linh hoạt trong việc áp dụng xử lý các văn bản, giấy tờ liên quan, qua đó giải quyết quyền lợi chính đáng của cựu TNXP.
Trần Ích