Những năm qua, thôn Phương Thượng, xã Lê Hồ (Kim Bảng) là một trong những đơn vị tiêu biểu về phong trào hát chèo, hát dân ca của huyện, tỉnh.
Về thăm Câu lạc bộ (CLB) hát chèo thôn Phương Thượng đúng vào dịp các thành viên đang gấp rút luyện tập tiểu phẩm "Tờ đơn rút lại", chuẩn bị đại diện cho huyện tham gia Liên hoan sân khấu không chuyên tỉnh Hà Nam năm 2018 chúng tôi được chứng kiến một không gian nghệ thuật sôi động.
Ông Hoàng Hởi, Phó Chủ nhiệm CLB hát chèo thôn Phương Thượng là người đã nhiều năm gắn bó và có công xây dựng, gìn giữ chiếu chèo thôn Phương Thượng. Tuy đã ngoài bảy mươi nhưng lúc nào ông cũng đau đáu làm sao sáng tác được những làn điệu mới, những kịch bản hay cho chiếu chèo. Ông vừa viết kịch, vừa kiêm đạo diễn và diễn viên.
CLB văn hóa văn nghệ thôn Phương Thượng, xã Lê Hồ (Kim Bảng) tập luyện các tiết mục trước khi biểu diễn.
Chia sẻ về tiểu phẩm "Tờ đơn rút lại" đang được các thành viên trong CLB luyện tập, ông Hoàng Hởi cho biết: Chủ đề hội diễn sân khấu không chuyên năm 2018 phản ánh về tính tích cực của người dân hưởng ứng phong trào xây dựng nông thôn mới (NTM). Vì vậy, tôi đã viết tiểu phẩm "Tờ đơn rút lại". Tiểu phẩm phản ánh quyền, trách nhiệm của người dân khi tham gia thực hiện Luật Hợp tác xã (HTX) sửa đổi.
Khi tiểu phẩm được công diễn góp phần giúp người dân hiểu rõ được quyền, trách nhiệm của mình khi là thành viên của HTX cùng nhau đóng góp xây dựng NTM ở cơ sở. Cô Hoàng Thị Bích Nhạn, người đã gắn bó với CLB từ lúc mới 15 tuổi, nay cũng được hơn 30 năm, chia sẻ: Tất cả các thành viên CLB đều là những người yêu văn hóa, văn nghệ nên cứ ra sân tập là cháy hết mình.
Mặc dù công việc nhà nông bận rộn, nhưng mỗi khi có dịp công diễn chúng tôi tập hợp nhau lại, tranh thủ luyện tập và cùng mong muốn có một buổi diễn thành công. Còn anh Hoàng Minh Phúc, một thành viên khác thì chia sẻ: Hằng năm, các thành viên trong CLB tập rất nhiều thể loại, đặc biệt là chèo. Hầu hết các vở chèo ở đây đều "tự biên tự diễn". Tham gia CLB không chỉ được thỏa mãn niềm đam mê ca hát và còn được gặp gỡ, giao lưu với bạn bè nên ai nấy đều rất nhiệt tình.
Khi hỏi về nguồn gốc của chiếu chèo làng Phương Thượng, các bậc cao niên trong làng cũng không nhớ rõ. Theo cuốn thần phả đình làng có ghi những năm 1945-1946 bắt đầu được manh nha bởi các cụ Nguyễn Thị Đai, Nguyễn Hữu Phiếm, Nguyễn Văn Học… Cho đến những năm 1951-1980, nổi lên một loạt thế hệ mới gồm các nghệ sĩ "cây nhà lá vườn" như: Tạ Văn Phát, Tô Văn Dũng, Tạ Văn Hiệp, Nguyễn Triệu Khải…, rồi gần đây là Nguyễn Thị Kim Sao, Hoàng Thị Bích Nhạn, Tạ Thị Sáu, Hoàng Hởi, Hoàng Minh Phúc, Lê Công Thanh…
CLB văn hóa văn nghệ thôn Phương Thượng hiện có 15 thành viên. Ngoài việc duy trì sinh hoạt vào ngày 15 âm lịch hằng tháng, mỗi khi có sự kiện được các ngành, cấp ủy, chính quyền địa phương đề nghị, các thành viên trong CLB lại chuẩn bị kịch bản, luyện tập để công diễn. Nhiều năm qua, ngoài việc phục vụ các sự kiện chính trị của xã như: hội làng, các sự kiện nhân ngày lễ, ngày kỷ niệm của xã, CLB còn đại diện cho một số ngành của tỉnh, huyện đi công diễn.
Tại các Liên hoan sân khấu chèo không chuyên các tỉnh Bắc Bộ và duyên hải miền Trung; Hội thi Nhà nông đua tài (Hội Nông dân tỉnh); Liên hoan sân khấu chèo các làng văn hóa… CLB đều đạt giải cao và để lại nhiều ấn tượng đẹp trong lòng khán giả yêu chèo. Được biết, để khuyến khích các thành viên tham gia CLB, ngoài việc hỗ trợ về đạo cụ, trang phục biểu diễn, xã Lê Hồ còn hỗ trợ 200kg thóc/năm/1 thành viên CLB; thường xuyên tạo điều kiện để CLB được tham gia các hoạt động, chương trình biểu diễn tại xã nhân dịp lễ, Tết, ngày kỷ niệm...
Bí thư Chi bộ thôn Phương Thượng Hoàng Đình Văn cho biết: Phong trào văn hóa, văn nghệ chính là món ăn tinh thần không thể thiếu với bà con nhân dân. Việc duy trì loại hình CLB không những tạo sức sống cho phong trào mà còn thực hiện giữ gìn, bảo tồn giá trị văn hóa truyền thống, góp phần thực hiện tốt việc xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở.
Trần Ích
Trần Ích