Đưa nông sản lên "chợ điện tử"

Chợ điện tử (bán hàng qua mạng) đã và đang được nhiều tổ chức, cá nhân thực hiện với quy mô ngày càng lớn, phong phú về chủng loại sản phẩm. Tại Hà Nam, nông sản được đưa lên "chợ điện tử" tuy đã có nhưng mức độ còn hạn chế.

Nói đến thương mại điện tử trong tiêu thụ nông sản của tỉnh thời gian qua, không thể không nhắc đến đặc sản cá kho Nhân Hậu, xã Hòa Hậu (Lý Nhân). Hiện nay, người tiêu dùng muốn tìm hiểu, đặt mua cá kho Nhân Hậu chỉ cần vào Google gõ từ khóa "Cá kho Nhân Hậu" sẽ cho hàng trăm kết quả, như: Đặc sản cá kho Nhân Hậu Hà Nam, cá kho Nhân Hậu - đặc sản quê hương, cá kho làng Vũ Đại Hà Nam… Đây đều là những thông tin, trang web được các hộ sản xuất đăng ký và lập nên để bán sản phẩm cá kho Nhân Hậu qua mạng.

Tìm hiểu tại làng nghề truyền thống cá kho Nhân Hậu được biết, nghề kho cá thực sự phát triển chỉ 5 - 7 năm trở lại đây. Số hộ làm nghề kinh doanh cá kho theo phương pháp truyền thống của làng lên đến cả trăm hộ. Để quảng bá sản phẩm và mở rộng thị trường, các hộ kho cá và kể cả những đại lý buôn cá kho Nhân Hậu chủ động tiếp cận với thương mại điện tử. Các hình thức bán hàng qua mạng ở đây khá đa dạng, thông qua trang mạng xã hội (facebook, zalo), xây dựng trang web cá nhân… cung cấp hàng trực tiếp cho khách có nhu cầu.

Qua thương mại điện tử, sản phẩm cá kho Nhân Hậu có bước phát triển mới về thị trường, tiêu thụ rộng rãi khắp các tỉnh, thành phố trong cả nước, kể cả gửi ra nước ngoài… Do làm tốt khâu thị trường, mỗi năm làng nghề Nhân Hậu sản xuất bình quân khoảng 40.000 nồi cá kho các loại, năm cao đạt trên 50.000 nồi. Hiện cá kho Nhân Hậu được khách hàng đặt mua quanh năm, nhưng nhiều nhất vẫn là dịp Tết Nguyên đán, chiếm 70 - 80% sản lượng. Ông Trần Xuân Thực, Chủ tịch Hiệp hội sản xuất và kinh doanh cá kho Nhân Hậu đánh giá: Qua thương mại điện tử nâng tầm cá kho Nhân Hậu. Hiện nay, đặc sản cá kho của làng đã trở thành hàng hóa, đem lại thu nhập cao cho nhiều hộ gia đình…

Cùng với cá kho Nhân Hậu, một số sản phẩm nông nghiệp khác của tỉnh cũng đang được chào bán trên các trang mạng, nhất là mạng xã hội. Những sản phẩm được chào bán đều được giới thiệu sản xuất theo tiêu chuẩn an toàn, gồm: trái cây, rau, củ, quả, thực phẩm. Các địa chỉ bán hàng trên mạng chủ yếu hướng đến lượng khách hàng là những người quen biết đã kết bạn qua mạng xã hội, được bảo đảm chất lượng sản phẩm bằng uy tín cá nhân. Có thể kể đến các cửa hàng kết hợp cả bán trực tiếp và bán qua mạng xã hội facebook, zalo như: Cửa hàng giới thiệu sản phẩm của Trung tâm Khuyến nông tỉnh, cửa hàng của HTX nông sản hữu cơ Phù Vân…

Điển hình như cửa hàng bán thực phẩm sạch Green Food số 116 đường Trường Chinh, thành phố Phủ Lý, ngoài bán hàng tại chỗ đã xây dựng trang web riêng. Trang web Green Food của cửa hàng giới thiệu đủ các nhóm hàng nông sản, từ rau -  củ - quả, thịt tươi sống đến hàng đông lạnh, hàng khô… Các sản phẩm này đều được sản xuất theo tiêu chuẩn an toàn đã được cơ quan chức năng chứng nhận. Theo chị Đào Thị Thúy Ngà, chủ cửa hàng 116 đường Trường Chinh, bán hàng qua mạng là một kênh tiêu thụ quan trọng mà cửa hàng đang hướng đến. Tới đây, cửa hàng thuê người quản trị mạng vận hành trang web và có đội ngũ nhân viên đảm nhiệm giao hàng đến tận nhà theo nhu cầu của khách mua trên địa bàn thành phố Phủ Lý. Mua sản phẩm của cửa hàng qua mạng, người nội trợ không mất thời gian đi lại mà vẫn mua được sản phẩm ưng ý, được giao, nhận hàng, thanh toán tại nhà tuy giá sản phẩm có cao hơn.

Được biết, thời gian qua, ngành NN & PTNT đặc biệt quan tâm đến vấn đề đầu ra cho sản phẩm nông nghiệp, trong đó có tính đến giải pháp đưa lên "chợ điện tử". Chi cục Quản lý chất lượng nông, lâm sản và thủy sản (Sở NN & PTNT) với chức năng quản lý, chứng nhận sản phẩm an toàn đã quan tâm nhiều hơn đến thương mại điện tử cho nông sản của tỉnh. Tại hội chợ thương mại điện tử năm 2016 do Trung tâm xúc tiến thương mại (Bộ NN & PTNT) tổ chức, đơn vị đã tham gia ký cam kết chất lượng sản phẩm nông nghiệp của tỉnh đưa lên "chợ điện tử". Bước đầu đã đưa sản phẩm chuối ngự Đại Hoàng lên chợ thương mại điện tử được cả nước biết đến. Trong năm 2017 này, dự kiến đơn vị tiếp tục lựa chọn đưa thêm 2 sản phẩm nông nghiệp của tỉnh lên chợ thương mại điện tử của Bộ NN & PTNT. Ông Trương Quốc Hưng, Chi cục trưởng Chi cục Quản lý chất lượng nông, lâm sản, thủy sản cho biết: Thương mại điện tử là xu hướng tất yếu, cập nhật nhanh thông tin, giới thiệu và cung cấp sản phẩm đến người tiêu dùng. Khi sản phẩm tham gia chợ thương mại điện tử được Bộ NN & PTNT bảo trợ có sự cam kết chất lượng sẽ nâng cao giá trị theo đúng giá trị sản phẩm sản xuất hữu cơ, an toàn…

Thực tế, không ít khách hàng coi thương mại điện tử là kênh chính để mua sản phẩm nông nghiệp phục vụ sinh hoạt gia đình. Tuy nhiên, phần lớn hình thức bán hàng nông sản qua mạng trên địa bàn tỉnh thời gian qua vẫn chủ yếu mang tính tự phát của mỗi cơ sở sản xuất, cửa hàng bán sản phẩm. Có điều, ai cũng có thể đăng và bán sản phẩm qua mạng và đều  giới thiệu được sản xuất đạt tiêu chuẩn an toàn, nhưng hiện chưa có bất kỳ đơn vị quản lý nhà nước nào trong tỉnh kiểm tra, giám sát về chất lượng sản phẩm bán qua mạng điện tử. Một số khách hàng thường mua sản phẩm nông nghiệp qua mạng khi được hỏi đều có chung suy nghĩ: Chỉ mua hàng qua mạng khi biết đầy đủ tên, địa chỉ người bán, cảm thấy yên tâm hơn so với mua sản phẩm cùng loại ngoài chợ.

Thương mại điện tử đã và đang là công cụ quan trọng để kết nối giữa người sản xuất và người tiêu dùng. Tuy nhiên, để hình thức bán hàng mới và tiện lợi này thực sự đem lại hiệu quả, rất cần các cơ quan quản lý nhà nước có các biện pháp thanh, kiểm tra, tránh việc lợi dụng thương mại điện tử bán hàng không bảo đảm chất lượng, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Mạnh Hùng