Khai thác nhãn hiệu sản phẩm gà Móng

Gà Móng là sản vật quý của người dân xã Tiên Phong (Duy Tiên). Vì vậy, đối với người dân xã Tiên Phong, chăn nuôi gà Móng không chỉ nhằm mục đích phát triển kinh tế, mà còn để quảng bá nhãn hiệu và bảo tồn giống gà Móng quý hiếm.

Tháng 4/2016, gà Móng được cấp chứng nhận nhãn hiệu sản phẩm tập thể. Đây là lợi thế để người dân Tiên Phong đẩy mạnh phát triển chăn nuôi giống gà quý hiếm này. Tuy nhiên, kể từ khi gà Móng có nhãn hiệu sản phẩm, Tiên Phong vẫn chưa khai thác hiệu quả lợi thế này.

Theo ông Trần Xuân Xưởng, người dân thôn An Mông I, xã Tiên Phong, gà Móng được cấp chứng nhận nhãn hiệu tập thể chính là sự bảo hộ cần thiết và quan trọng, hỗ trợ  người dân giữ gìn giống gà quý hiếm. Gà Móng là sản vật quý lâu đời của địa phương. Nhưng, một vài năm trở lại đây bắt đầu xuất hiện tình trạng gà Móng giống được trà trộn với các loại gà khác để bán con giống ra thị trường. Sự nhập nhằng này làm cho gà Móng mất uy tín về chất lượng.

Kể từ khi gà Móng có nhãn hiệu sản phẩm, ông Xưởng bớt lo hơn nhiều. Ông Xưởng chăm chút hơn về kỹ thuật chăn nuôi. Ông chuyển hẳn sang chăn nuôi gà Móng theo phương pháp an toàn sinh học, mục đích bảo đảm vệ sinh môi trường và nâng cao sản lượng và chất lượng gà Móng. Khu vườn nhà ông Xưởng rộng hơn 1.000 m2, có thể nuôi với quy mô 500 con. Vườn có nhiều loại cây tán rộng thích hợp cho nuôi gà thả vườn.

Theo ông Xưởng, gà Móng phải nuôi thả vườn ăn mới ngon. Gà Móng có nhiều ưu điểm vượt trội so với các loại gà khác, đặc biệt là ưu điểm về chất lượng thịt. Thịt gà thơm, ngon, ít mỡ, da giòn. Gà Móng có trọng lượng lớn, thích nghi tốt với sự thay đổi thời tiết. Gà Móng cần thời gian sinh trưởng từ 7-8 tháng để đạt trọng lượng tối đa và cho thịt thơm, ngon. Con trống có thể đạt trọng lượng đến 4 kg, con mái đạt trọng lượng 3 kg.

Gà Móng trưởng thành da đỏ, mào sít, chân vảy sừng, vóc dáng to, thô. Chăn nuôi gà Móng từ khi còn nhỏ, ông Xưởng hiểu ngọn ngành phương thức và kỹ thuật nuôi giống gà này. Nhưng, ông không thể mở rộng quy mô tổng đàn bởi còn quá nhiều khó khăn, đặc biệt khâu tiêu thụ sản phẩm không ổn định. Hiện, gia đình ông Xưởng chỉ duy trì quy mô nuôi 200 con, trong đó, phần lớn là gà sinh sản và gà hậu bị, gà thịt chỉ chiếm tỷ lệ nhỏ.

Không chỉ gia đình ông Xưởng, nhiều hộ nuôi gà Móng ở Tiên Phong cũng tập trung nuôi gà Móng giống. Hiện, tổng đàn gà Móng sinh sản ở Tiên Phong có khoảng hơn 20.000 con. Nhiều người dân cho biết, gà Móng giống khi xuất ra thị trường khó chứng nhận được nguồn gốc, vì nhiều đặc điểm nhận dạng không rõ ràng so với các loại gà khác. Chỉ có sản phẩm gà thịt, dễ dàng chứng minh được nguồn gốc sản phẩm. Sản xuất gà thịt đem lại giá trị kinh tế khá. Nếu nuôi quy mô 500 con/hộ, trừ tiền con giống và thức ăn, người chăn nuôi có thể thu về ít nhất 90 triệu
đồng/năm.

Gà Móng đã có nhãn hiệu sản phẩm, người dân Tiên Phong cũng hiểu rõ giá trị của nhãn hiệu sản phẩm, nhưng vì sao Tiên Phong vẫn chưa phát huy được giá trị nhãn hiệu sản phẩm gà Móng?

Ông Trần Quốc Thắng, Phó Chủ tịch UBND xã Tiên Phong cho rằng, đây chính là hạn chế trong việc khai thác nhãn hiệu sản phẩm gà Móng hiện nay. Hầu hết các hộ gia đình ở Tiên Phong đều nuôi gà Móng. Nhưng chỉ có vài hộ nuôi quy mô lớn (vài nghìn con), đại đa số hộ chăn nuôi quy mô nhỏ (vài chục con). Chăn nuôi quy mô nhỏ không mang lại hiệu quả kinh tế cao. Để khai thác tốt nhãn hiệu gà Móng, người dân Tiên Phong cần phải thay đổi phương thức chăn nuôi và phân phối sản phẩm.

Nhiều hộ chăn nuôi gà Móng ở Tiên Phong mong muốn thay đổi phương thức sản xuất, chăn nuôi khi gà Móng đã có nhãn hiệu. Nhưng, người chăn nuôi lại không biết phải bắt đầu từ đâu, khi mà khả năng quảng bá sản phẩm, tiếp cận thị trường và phân phối sản phẩm của các hộ chăn nuôi còn nhiều hạn chế. Sau hơn một năm kể từ khi gà Móng có nhãn hiệu tập thể, phương thức chăn nuôi gà Móng của nhiều hộ dân vẫn chưa có sự thay đổi nào đáng kể. Tiên Phong thiếu hẳn khâu liên kết sản xuất để nâng cao khả năng cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường. Người dân chỉ làm tốt việc giữ gìn giống gà Móng gốc, không để bị lai tạp.

Chính quyền xã Tiên Phong nhận thấy rõ những hạn chế này. Xã tích cực phối hợp với các cơ quan chức năng, cơ quan chuyên môn thực hiện các dự án bảo tồn giống gà Móng gốc. Đồng thời, khuyến khích hộ dân tiếp tục đầu tư phát triển chăn nuôi, mở rộng quy mô tổng đàn. Hiệp hội Chăn nuôi và kinh doanh gà Móng Tiên Phong tăng cường công tác hỗ trợ kỹ thuật sản xuất cho người dân. Ông Trần Quốc Thắng cho biết thêm: Hiện nay, khu giết mổ gà Móng tập trung đang được xây dựng tại trang trại của hộ gia đình ông Nguyễn Văn Thắm. Đây là trang trại nuôi gà Móng tập trung quy mô lớn nhất xã. Gà Móng được giết mổ tập trung, bảo đảm an toàn thực phẩm sẽ tạo ra giá trị gia tăng cao hơn khi chưa qua chế biến. Đây  cũng là giải pháp để sản phẩm gà Móng tham gia dễ dàng hơn vào chuỗi liên kết.

Người dân xã Tiên Phong rất phấn khởi khi dự án xây dựng khu giết mổ gà Móng tập trung được triển khai xây dựng. Tuy nhiên, người dân cho rằng, bấy nhiêu là chưa đủ để khai thác và phát huy giá trị của nhãn hiệu gà Móng. Người dân mong muốn được chính quyền địa phương chắp nối liên kết với doanh nghiệp để đưa sản phẩm gà Móng vào chuỗi phân phối tới các cửa hàng, siêu thị;  được tạo điều kiện thành lập tổ hợp tác hoặc HTX chuyên về chăn nuôi gà Móng, nhằm thuận lợi hơn trong liên kết sản xuất, kiểm soát về chất lượng, dịch bệnh và hỗ trợ khâu quảng bá, phân phối sản phẩm.

Gà Móng là một trong số ít nông sản ở tỉnh ta được đăng ký, bảo hộ về mặt sở hữu trí tuệ. Đây là lợi thế để người dân đầu tư phát triển, nâng cao giá trị gia tăng của sản phẩm. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, sẽ khó phát huy được giá trị của nhãn hiệu sản phẩm nếu không có sự quan tâm, hỗ trợ của cơ quan quản lý, đặc biệt là chính quyền cơ sở.

Bích Huệ

Bích Huệ