Trong những năm qua, để phát huy tiềm năng và lợi thế cùng với đổi mới đột phá trong cải cách hành chính, xúc tiến đầu tư, Hà Nam đã xây dựng 6 Khu nông nghiệp công nghệ cao với diện tích hơn 600 ha; đến nay đã thu hút được các doanh nghiệp nông nghiệp công nghệ cao đầu tư vào sản xuất.
Hà Nam là tỉnh thuộc khu vực Đồng bằng sông Hồng, phía Bắc tiếp giáp với Hà Nội, phía Đông giáp với tỉnh Hưng Yên và Thái Bình, phía Nam giáp tỉnh Ninh Bình, phía Đông Nam giáp tỉnh Nam Định và phía Tây giáp tỉnh Hòa Bình, là cửa ngõ của Thủ đô.
Hà Nam không chỉ là một địa phương thành công trong thu hút đầu tư phát triển công nghiệp, chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa - hiện đại hóa, mà còn là tỉnh có nhiều điều kiện thuận lợi cho phát triển sản xuất nông nghiệp hàng hóa chất lượng cao, với khí hậu và thổ nhưỡng được thiên nhiên ưu đãi.
Từ xa xưa các sản phẩm chuối ngự Đại Hoàng (đặc sản tiến Vua đã lọt tốp 50 loại hoa quả ngon nhất Việt Nam), cá kho niêu Nhân Hậu, gà móng Tiên Phong, bánh đa làng Chều, rượu Vọc Vũ Bản... đã đi vào tiềm thức của người Việt bởi hương vị độc đáo, chất lượng vượt trội, trở thành thương hiệu sản phẩm nổi tiếng Hà Nam.
Quan điểm phát triển nông nghiệp được tỉnh Hà Nam xác định trong Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX, Nghị quyết số 05-NQ/TU của Tỉnh ủy về đẩy mạnh công nghiệp hóa nông nghiệp, tạo đột phá phát triển nhanh, bền vững nông nghiệp, nông thôn tỉnh Hà Nam giai đoạn 2016-2025, định hướng đến 2035 được cụ thể hóa trong Quy hoạch phát triển nông nghiệp của Hà Nam gắn với quy hoạch phát triển nông nghiệp của cả nước, của vùng Đồng bằng sông Hồng, phù hợp với quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội; phát triển nông nghiệp bền vững, theo hướng nâng cao giá trị gia tăng, bảo đảm chất lượng, an toàn và hiệu quả, trên cơ sở khai thác thế mạnh điều kiện tự nhiên của từng vùng.
Đồng chí Trương Minh Hiến, Ủy viên BTV Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh giới thiệu mô hình sản xuất NNƯDCNC tại huyện Lý Nhân với lãnh đạo tỉnh Hậu Giang. Ảnh: P.V
Theo đó, huyện Lý Nhân và Bình Lục được xác định là 2 huyện trọng điểm về phát triển nông nghiệp của Hà Nam, tập trung phát triển một số sản phẩm chủ lực (lúa hàng hóa, rau, củ, quả chất lượng cao, bò thịt, lợn, gia cầm…).
Huyện Duy Tiên và Thanh Liêm phát triển theo hướng nông nghiệp ven đô các khu công nghiệp, phát triển nông nghiệp kết hợp với bảo quản, chế biến nông sản... Thành phố Phủ Lý phát triển nông nghiệp đô thị với các sản phẩm rau, củ, nấm, cây ăn quả, hoa cây cảnh... Kim Bảng phát triển nông nghiệp kết hợp với du lịch, phát triển nông nghiệp xanh, nông nghiệp sinh thái phục vụ du lịch.
Phấn đấu giai đoạn 2016 - 2020, sản xuất nông nghiệp đạt tốc độ tăng trưởng bình quân 3,3%/năm và 4%/năm trong giai đoạn 2021-2025, ổn định tốc độ tăng trưởng bình quân 3,5% trong giai đoạn 2025-2035.
Trong những năm qua, để phát huy tiềm năng và lợi thế cùng với đổi mới đột phá trong cải cách hành chính, xúc tiến đầu tư, Hà Nam đã xây dựng 6 Khu nông nghiệp công nghệ cao với diện tích hơn 600 ha; đến nay đã thu hút được các doanh nghiệp nông nghiệp công nghệ cao đầu tư vào sản xuất.
Nhờ thực hiện tốt chủ trương tích tụ ruộng đất, dồn điền đổi thửa, người sản xuất đã có điều kiện thuận lợi để canh tác tập trung, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật trong sản xuất, hạn chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, không sử dụng hóa chất độc hại, thực hiện quy trình chăm sóc, thu hái sạch và an toàn theo quy trình VietGAP, tạo ra sản phẩm sạch, an toàn cung ứng cho thị trường.
Số liệu thống kê cho thấy: Giai đoạn 2015 - 2017, sản lượng lương thực cung cấp cho thị trường bình quân là 434.802,6 tấn/năm; tổng sản lượng thịt lợn hơi xuất chuồng trung bình đạt 87.823 tấn/năm; tổng sản lượng thủy sản trung bình đạt 22.367 tấn/năm. Sản phẩm nông sản chế biến bao gồm đồ hộp dưa bao tử, cà chua, thịt lợn,... ước đạt 5.800 tấn/năm. Tổng giá trị sản phẩm cung ứng cho thị trường trung bình đạt 7.667 tỷ đồng.
Chăm sóc dưa vân lưới tại Công ty cổ phần đầu tư và phát triển nông nghiệp công nghệ cao Hà Nam tại xã Nhân Khang (Lý Nhân). Ảnh: Lương Thế
Tuy nhiên, sản phẩm nông nghiệp chất lượng cao chưa nhiều, chưa đa dạng về chủng loại mẫu mã, vẫn mang tính mùa vụ: lúc thiếu hụt, lúc lại dư thừa; quy hoạch nhiều khi bị phá vỡ do công tác dự báo, phát triển thị trường còn hạn chế và chưa có chế tài đủ mạnh; kết nối sản xuất tiêu thụ còn lỏng lẻo, giá trị kinh tế còn thấp, đầu ra không ổn định, chưa tương xứng với tiềm năng, chưa đáp ứng được kỳ vọng của người sản xuất. Vì vậy, để nâng cao giá trị gia tăng sản phẩm, tạo liên kết cung ứng chặt chẽ, có đầu ra ổn định cho sản phẩm nông nghiệp, tỉnh Hà Nam xác định trong thời gian tới tiếp tục thực hiện đồng bộ ba nhóm giải pháp sau đây:
Thứ nhất, phát triển mạnh sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao theo quy hoạch gắn với nâng cao chất lượng hàng hóa đạt tiêu chuẩn nông sản an toàn, nông sản sạch: Tiếp tục đổi mới xây dựng các cơ chế, chính sách theo hướng khuyến khích doanh nghiệp đầu tư công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp gắn với xây dựng, nhân rộng mô hình "liên kết 4 nhà" (nhà nông, nhà nước, nhà khoa học, nhà doanh nghiệp), hình thành các chuỗi sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm thông qua hợp đồng cung ứng. Tiếp tục xây dựng mô hình cánh đồng lớn, mô hình tích tụ ruộng đất gắn với liên kết với các doanh nghiệp nông nghiệp để tiêu thụ sản phẩm, hướng tới xuất khẩu.
Tiếp tục xây dựng, phát triển các làng nghề sản xuất, chế biến nông sản, tập trung hỗ trợ người dân, doanh nghiệp xây dựng thương hiệu hàng hóa, chỉ dẫn địa lý, chứng nhận sản phẩm an toàn, áp dụng VietGAP; triển khai xây dựng Đề án mỗi xã một sản phẩm nông nghiệp, mỗi huyện có ít nhất một cửa hàng giới thiệu nông sản sạch.
Thứ hai, đẩy mạnh xúc tiến đầu tư, thu hút doanh nghiệp đầu tư chế biến nông sản trên địa bàn: Tham gia các diễn đàn, hội thảo, hội nghị, hội chợ xúc tiến thương mại; thúc đẩy tiếp cận thị trường trong nước và quốc tế, tạo đầu ra cho nông sản hàng hóa, tập trung vào các sản phẩm chủ lực, các sản phẩm có thế mạnh, có sức cạnh tranh trên thị trường như: sữa sạch, thịt lợn sạch, rau, củ, quả sạch...
Làm tốt công tác xúc tiến, thu hút đầu tư, mời gọi doanh nghiệp trong và ngoài nước, khuyến khích doanh nghiệp đến từ Nhật Bản, Hàn Quốc đầu tư vào khâu chế biến nông sản và hợp tác, liên kết với doanh nghiệp trong nước đầu tư nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao.
Thứ ba, phát triển thị trường trong nước, trọng tâm là đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của thành phố Hà Nội, hướng tới xuất khẩu nông sản qua chế biến: Phát triển mở rộng thị trường tiêu thụ nông sản trong và ngoài tỉnh, chú trọng thị trường Hà Nội để tìm đầu ra đối với nông sản, tạo điều kiện tốt nhất để xây dựng trung tâm kết nối sản xuất với tiêu thụ, xuất khẩu nông sản an toàn Việt Nam tại khu vực phía Bắc đặt tại Hà Nam.
Trương Minh Hiến (Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh)
Trương Minh Hiến