Dự án xây dựng tuyến đường bộ nối hai cao tốc Hà Nội - Hải Phòng với cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình qua địa phận 2 xã Bình Nghĩa, Tràng An (Bình Lục) có chiều dài 5,8km. Tổng diện tích đất thu hồi của dự án gần 216,5 nghìn m2 với 873 hộ bị ảnh hưởng. Trong đó, ngoài phần đất của 2 xã quản lý, còn có diện tích đất của một đơn vị quân đội đóng trên địa bàn huyện.
Dự án triển khai công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) từ giữa năm 2012, nhưng trong quá trình thực hiện đã gặp những khó khăn như: vốn đầu tư không thường xuyên, đơn giá hỗ trợ, bồi thường chưa được người dân đồng thuận, việc xây dựng hạ tầng khu tái định cư chậm, không đồng bộ. Chính điều này, khiến Bộ Giao thông Vận tải nhiều lần phải điều chỉnh giãn tiến độ về thời gian hoàn thành của dự án. Cho đến ngày 3/7/2018, còn một số hộ dân của 2 xã Tràng An, Bình Nghĩa vẫn chưa nhất trí phương án bàn giao mặt bằng làm ảnh hưởng đến tiến độ thi công của dự án.
Khi được bàn giao mặt bằng, doanh nghiệp Xuân Trường đẩy nhanh tiến độ thi công dự án.
Tại xã Bình Nghĩa, tổng diện tích đất thu hồi phục vụ dự án là 100.741 m2 đất các loại với 297 hộ bị ảnh hưởng trên chiều dài toàn tuyến 2,7km. Dự án đã xây dựng một khu tái định cư ở vị trí thuận tiện giao thông, đáp ứng yêu cầu sinh hoạt của người dân.
Tuy vậy, đến ngày 3/7/2018, xã còn 2 hộ chưa tháo dỡ hết tài sản, 4 hộ có đất vườn chưa bàn giao mặt bằng, tiếp tục đề nghị tăng mức hỗ trợ và một hộ đã phê duyệt được phương án nhưng đang chờ UBND tỉnh cấp kinh phí để chi trả mới bàn giao mặt bằng.
Còn ở xã Tràng An phạm vi ảnh hưởng về đất thu hồi cho dự án có diện tích lớn, có chiều dài toàn tuyến là 3,1km, trong đó qua khu vực đất ở dân cư là 1 km. Toàn xã có 576 hộ thu hồi đất nông nghiệp và đất ở với tổng số 111.704m2 đất các loại. Công tác GPMB ở đây thời gian qua gặp nhiều khó khăn, do có nhiều hộ dân sinh sống ven đường và ở những vị trí giao thông thuận lợi cho hoạt động kinh doanh. Chính vì thế, khi thu hồi đất, việc di chuyển các hộ về khu vực tái định cư không những gây biến động về tâm lý mà còn làm ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống mưu sinh thường nhật của không ít gia đình.
Thêm một lý do nữa là tại đây một số hộ không đồng ý bàn giao mặt bằng, bởi cho rằng giá bồi thường thấp và giá trị hỗ trợ tài sản trên đất vườn, ao chỉ bằng 50% so với giá đầu tư xây dựng thực tế tại thời điểm. Năm 2012, nhiều gia đình khi tham gia đấu giá tại một số vị trí đất bám theo quốc lộ 37B, giá sàn của một m2 đất lên tới hơn 4,4 triệu đồng nhưng khi dự án thu hồi giá hỗ trợ, bồi thường chỉ có 1,7 triệu đồng/m2.
Bên cạnh đó, ở một số thời điểm dự án không bố trí vốn kịp thời để chi trả bồi thường, hỗ trợ GPMB. Hơn nữa, việc hoàn thiện hạ tầng 2 khu tái định cư ở xóm 2 và xóm 8 với tổng số 58 suất chậm so với kế hoạch đề ra gây bức xúc cho nhiều gia đình, đặc biệt là với những hộ đã bàn giao mặt bằng phải đi thuê nhà ở.
Từ những nguyên nhân đó khiến công tác GPMB ở xã Tràng An chậm so với tiến độ đề ra. Theo kế hoạch tháng 9/2017, toàn xã hoàn thành công tác bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công nhưng đến hết ngày 3/7/2018, vẫn còn hộ gia đình ông N.V.K mặc dù đã nhận tiền bồi thường nhưng chưa nhất trí với vị trí tái định cư.
Ông Nguyễn Văn Hà, Chủ tịch UBND xã Tràng An cho biết: Thời gian qua, xã tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động trực tiếp tại hộ gia đình bằng nhiều hình thức. Từ đó, giúp người dân nâng cao nhận thức chấp thuận chủ trương, chính sách, cơ chế về đơn giá hỗ trợ bồi thường của tỉnh. Tuy vậy, hiện còn một hộ chưa nhất trí nhận đất ở khu tái định cư, xã tiếp tục vận động để gia đình tự nguyện tháo dỡ tài sản, vật kiến trúc bàn giao mặt bằng đúng thời gian, bảo đảm tiến độ thi công của dự án.
Ông Lê Trường Thọ, Phó Giám đốc Ban quản lý dự án đầu tư các công trình giao thông tỉnh cho biết: Toàn tuyến được chia làm hai đoạn, riêng đoạn từ điểm giao cắt quốc lộ 38B huyện Lý Nhân về cuối tuyến quốc lộ 21A mới của thành phố Phủ Lý có chiều dài 9,7 km, trong đó đoạn qua địa bàn huyện Bình Lục là 5,8km. Tính đến tháng 6/2018, đoạn này đã hoàn thành phần nền đường được 9,6 km, bê tông nhựa được 7,63km, đạt 78,7% khối lượng và thi công xong việc cắm bấc thấm tại các vị trí trên toàn tuyến.
Tuy vậy, hiện nay vẫn còn những vướng mắc về công tác GPMB đối với một số hộ tại 2 xã Bình Nghĩa, Tràng An. Vì vậy, đề nghị huyện Bình Lục khẩn trương giải quyết dứt điểm những tồn tại để sớm bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công.
Bên cạnh đó, Ban quản lý dự án đầu tư các công trình giao thông tỉnh cũng đã yêu cầu doanh nghiệp xây dựng Xuân Trường tập trung mọi nguồn lực tài chính, tăng cường trang thiết bị máy móc, vật tư, nhân lực để đẩy nhanh tiến độ thi công dự án, bảo đảm thông xe kỹ thuật theo đúng kế hoạch đề ra.
Phùng Thống
Đức Thống