Sau gần 2 năm triển khai xây dựng cầu cảng dùng chung ở khu vực phía Tây sông Đáy, đến thời điểm này đã có 3 doanh nghiệp đưa hơn chục cầu cảng vào sử dụng. Việc đưa cầu cảng dùng chung vào hoạt động góp phần giảm ô nhiễm môi trường, khắc phục tình trạng cát đá rơi vãi làm bồi lắng lòng sông và về lâu dài sẽ nâng cao được nguồn thu ngân sách.
Tiến độ đầu tư xây dựng cảng dùng chung nhanh nhất phải kể đến Công ty cổ phần Nam Hà. Theo thiết kế công ty có 9 cầu cảng dùng chung, hiện đã đưa cả 9 cầu cảng vào sử dụng. Trung bình một ngày 9 cầu cảng có khoảng 250 - 300 lượt xe tải cỡ lớn ra vào cảng đổ vật liệu xây dựng xuống tàu, đạt hơn 30% công suất.
Do thiết kế bảo đảm khoảng cách an toàn cho tàu thuyền ra vào bến nên vào thời gian cao điểm cả 9 cầu cảng của doanh nghiệp đều hoạt động cùng một lúc (kể cả tàu lớn ra vào).
Ông Trương Văn Hiền, Giám đốc Công ty cổ phần Nam Hà cho biết: Đến nay, doanh nghiệp đã hoàn thành được hơn 90% khối lượng xây dựng cảng dùng chung, còn lại một số những chi tiết nhỏ như đổ bê tông đường ra vào, xây dựng hệ thống cống thoát nước, hoàn thiện các quy định về bảo vệ môi trường… doanh nghiệp đang tiến hành thực hiện, phấn đấu trong 2 - 3 tháng tới sẽ xong. Hiện cảng dùng chung của Công ty cổ phần Nam Hà đang phục vụ cho 6 doanh nghiệp đổ vật liệu xây dựng xuống tàu bảo đảm không để hàng hóa bị ách tắc và các phương tiện thủy phải chờ đợi lâu.
Cầu cảng dùng chung của Công ty cổ phần Nam Hà.
Ông Trương Văn Hiền kiến nghị: Nhà nước cần sớm có quy định về mức thu phí cảng dùng chung để doanh nghiệp làm căn cứ thực hiện dịch vụ. Đồng thời, tỉnh cần chỉ đạo kiên quyết xóa bỏ cầu cảng tự phát để nhanh chóng đưa cảng dùng chung vào khai thác hiệu quả. Bởi thực tế doanh nghiệp đầu tư hơn 60 tỷ đồng xây dựng cảng dùng chung, trong khi đó lượng xe ra vào đổ vật liệu xây dựng rất ít. Phần lớn các phương tiện vẫn đổ vật liệu xây dựng bằng cầu cảng tự phát gây khó khăn cho những doanh nghiệp bỏ vốn đầu tư xây dựng cảng dùng chung.
Cũng như Công ty cổ phần Nam Hà, hiện Công ty TNHH Sơn Hữu đang tập trung thi công vị trí cầu cảng thứ 4, phấn đấu đến hết quý II/2018 sẽ xong 5 vị trí cầu cảng. Công ty này đã đưa 2 cầu cảng vào khai thác phục vụ cho các doanh nghiệp trong khu vực. Theo kế hoạch, doanh nghiệp phấn đấu hết năm 2018 cơ bản hoàn thành việc xây dựng cầu cảng dùng chung, còn lại việc xây dựng nhà kho chứa hàng hóa có diện tích hơn 4 ha, trong năm tới doanh nghiệp sẽ triển khai thực hiện.
Theo đánh giá của các doanh nghiệp, ưu điểm của cầu cảng dùng chung là thiết kế có vòm, bảo đảm cho xe có trọng tải cỡ lớn đổ vật liệu xây dựng xuống tàu nên khi xuất hàng rất nhanh, lại không gây ô nhiễm môi trường. Tuy nhiên, do đặc thù việc thiết kế cầu cảng dùng chung phải bảo đảm các yếu tố: chiều cao (tàu thuyền có thể ra vào cảng quanh năm), khoảng cách ra vào của tàu và không ảnh hưởng đến dòng chảy của sông nên đã kéo dài tiến độ thi công. Hơn nữa, khi còn nhiều cầu cảng tự phát hoạt động thì nhiều doanh nghiệp cũng "cầm chừng" việc đầu tư xây dựng cầu cảng tập trung.
Nhằm bảo vệ môi trường và nâng cao hiệu quả quản lý tài nguyên khoáng sản, UBND tỉnh đã quy hoạch thu hút các doanh nghiệp vào xây dựng cảng dùng chung. Cụ thể, ngày 29/12/2015, Ban Thường vụ Tỉnh ủy có kết luận về việc quy hoạch cảng hàng hóa trên sông Đáy, sông Hồng đoạn qua địa bàn tỉnh Hà Nam.
Theo đó, nguyên tắc quy hoạch phải căn cứ vào quy hoạch vùng, quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh để nghiên cứu quy hoạch sắp xếp, bố trí vị trí đầu tư xây dựng các cảng dùng chung và các cảng chuyên dùng một cách hợp lý, thuận lợi nhất để vận chuyển hàng hóa ra cảng; trên sông Hồng quy hoạch các cảng phục vụ các tuyến vận tải sông pha biển, bốc xếp container, các loại hàng hóa có trọng tải lớn, hàng hóa xuất nhập khẩu; trên sông Đáy, quy hoạch các cảng phục vụ các loại xà lan, tàu thuyền dùng để chuyên chở vật liệu xây dựng, xi măng, xăng dầu, than.
Không bố trí cảng gần vị trí Cụm công nghiệp Kiện Khê để bảo đảm môi trường tại khu vực này. Ưu tiên quy hoạch xây dựng các cảng, cụm cảng dùng chung, hạn chế tối đa việc mở cảng nhằm tiết kiệm đất. Do vậy, việc chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ xây dựng cảng dùng chung và xóa bỏ cầu cảng tự phát cần phải thực hiện quyết liệt, để bảo vệ môi trường và nâng cao nguồn thu ngân sách.
Trần Hữu
Trần Thoan