Dự án xây dựng QL38 đoạn từ cầu Yên Lệnh đến nút giao Vực Vòng có chiều dài khoảng 8 km đi qua 4 xã: Mộc Nam, Châu Giang, Yên Bắc và thị trấn Hòa Mạc (Duy Tiên). Trong quá trình xây dựng tại một số địa điểm thi công có ảnh hưởng đến các công trình của nhà dân.
Đặc biệt đầu năm 2015, khi ép cọc xây cầu Nông Giang bắc qua sông Duy Tiên đã xuất hiện những vết lún nứt ở các công trình nhà dân trong khu vực. Khắc phục tình trạng này, đơn vị thi công là Ban quản lý BOT cầu Yên Lệnh thuộc Liên danh Tổng Công ty cầu Thăng Long đã thay đổi biện pháp thi công từ cọc cừ ván thép sang khoan nhồi. Đồng thời, phối hợp với các xã tiến hành kiểm kê thực trạng, đo đếm, chụp ảnh công trình nhà dân trên toàn tuyến, từ đó xây dựng phương án chi trả. Tuy vậy, trong quá trình thực hiện chi trả đã phát sinh một số tồn tại, hiện còn một số hộ dân chưa chấp thuận nhận tiền bồi thường.
Nhà ở của gia đình bà Nguyễn Thị Hằng, thôn Trại Lũng Xuyên, xã Yên Bắc gần chân cầu Nông Giang bị lún, nứt.
Qua kiểm kê có 71 hộ bị ảnh hưởng bởi dự án quốc lộ 38 đoạn từ cầu Yên Lệnh đến nút giao Vực Vòng, trong đó xã Mộc Nam 4 hộ, Châu Giang 45 hộ, Yên Bắc 15 hộ, thị trấn Hòa Mạc 7 hộ. Theo chỉ đạo của UBND huyện Duy Tiên, trước thời điểm thông xe kỹ thuật vào tháng 9/2016, Ban quản lý BOT cầu Yên Lệnh phải thực hiện chi trả đầy đủ cho các hộ có công trình lún nứt do dự án thi công gây ra. Nhưng ở thời điểm này, người dân các địa phương không chấp thuận nhận tiền chi trả bởi nhiều nguyên nhân, trong đó quan trọng nhất là dự án thiếu cơ sở về căn cứ khoa học và pháp lý để xây dựng phương án hỗ trợ, bồi thường.
Vì thế, Ban quản lý BOT cầu Yên Lệnh phải thuê đơn vị tư vấn là Trung tâm Tư vấn trắc địa và xây dựng (Viện Khoa học Công nghệ xây dựng Hà Nội) về đo rung xác định vùng ảnh hưởng của thiết bị thi công cho đến các công trình lân cận thuộc dự án. Trên cơ sở đó, từ điểm thi công ép cọc đến vùng nằm trong phạm vi ảnh hưởng xung quanh có bán kính 100 m để làm căn cứ lập phương án bồi thường. Qua đó, xác định tổng kinh phí chi trả của dự án gây ra cho các hộ khắc phục, sửa chữa hơn 939 triệu đồng.
Đến ngày 12/5/2017, tại nhà văn hóa các thôn, xóm, phố của 4 xã, thị trấn trên địa bàn, Ban quản lý BOT cầu Yên Lệnh đã công khai phương án bồi thường, hỗ trợ đồng thời tiến hành chi trả. Sau 2 lần tổ chức chi trả đến ngày 12/6/2017, có 62 hộ nhận tiền, hiện còn 9 hộ chưa nhận tiền (thị trấn Hòa Mạc 2 hộ và 7 hộ ở thôn Trại Lũng Xuyên, xã Yên Bắc). Đây là các hộ có công trình nằm gần với cầu Nông Giang vì thế mức độ ảnh hưởng lớn hơn so với các hộ thuộc vùng lân cận.
Qua tìm hiểu thực tế, nguyên nhân các hộ không nhận tiền là do giá hỗ trợ thấp. Anh B.V.H thôn Trại Lũng Xuyên cho biết: "Cả ngôi nhà 3 tầng và công trình phụ trợ đều bị lún mái, nứt tường, vỡ bể nhưng dự án chỉ hỗ trợ 7 triệu đồng. Số tiền này không đủ cho gia đình sửa chữa bể chứa nước sinh hoạt chứ chưa nói đến việc tu sửa kết cấu công trình nhà".
Bên cạnh đơn giá hỗ trợ thấp, trong quá trình chi trả tại thôn Trại Lũng Xuyên, Ban quản lý BOT cầu Yên Lệnh không thông báo công khai về kết quả đo đạc của Trung tâm Tư vấn trắc địa và xây dựng (Viện Khoa học Công nghệ xây dựng Hà Nội) xác định vùng ảnh hưởng của thiết bị thi công cho đến các công trình xung quanh thuộc dự án. Do đó, người dân không nhận tiền vì cho rằng thiếu cơ sở xác định xây dựng phương án hỗ trợ. Chính vì thế, đến nay ở thôn Trại Lũng Xuyên đang có 5 hộ đã làm đơn đề nghị UBND huyện Duy Tiên yêu cầu Ban quản lý BOT cầu Yên Lệnh hỗ trợ kinh phí sửa chữa lún nứt do thi công cầu gây ra.
Với trách nhiệm bảo vệ quyền lợi của người dân khi các công trình phụ trợ, nhà ở bị lún, nứt do quá trình thi công dự án xây dựng quốc lộ 38 đoạn từ cầu Yên Lệnh đến nút giao Vực Vòng gây ra, ông Trần Nho Hợp, Trưởng ban Giải phóng mặt bằng huyện Duy Tiên cho biết: Rút kinh nghiệm trong khâu chi trả của Ban quản lý BOT cầu Yên Lệnh tại các thôn, xóm, tới đây khi đối thoại với các hộ dân chưa nhận tiền bồi thường, sửa chữa nhà ở và công trình phụ trợ, chúng tôi yêu cầu đơn vị thi công phải công khai kết quả đo rung đã thực hiện.
Đây là cơ sở khoa học cho việc xây dựng phương án hỗ trợ cụ thể theo mức quy định của từng hộ trong khu vực do dự án gây ra. Đồng thời, tăng cường vận động nhân dân khẩn trương nhận tiền tránh tình trạng chi trả kéo dài ảnh hưởng đến tình hình an ninh trật tự ở cơ sở.
Phùng Thống