6 tháng đầu năm 2017, các KCN thu hút được 8 dự án, trong đó có 7 dự án FDI, 1 dự án đầu tư trong nước với tổng vốn đầu tư cấp mới và tăng thêm hơn 60 triệu USD và hơn 431 tỷ đồng. So với kế hoạch của năm, thu hút đầu tư 6 tháng mới đạt 22,6%, bằng 49,3% cùng kỳ năm 2016.
Sản xuất dao cạo tại Công ty TNHH Dorco Living Vina, KCN Hòa Mạc (Duy Tiên). Ảnh: T.T
Chất lượng các dịch vụ giảm
Theo tổng hợp của Ban Quản lý các KCN tỉnh, toàn tỉnh có 8 KCN đã được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương với tổng diện tích đất quy hoạch 2.534 ha, trong đó đã triển khai 6 KCN gồm: Đồng Văn I, II, III, IV; KCN Châu Sơn; KCN Hòa Mạc. Tổng diện tích đất đã đầu tư hạ tầng 6 KCN là 1.221 ha, trong đó diện tích đất công nghiệp 877 ha, diện tích đất đã giao cho các nhà đầu tư 596 ha, tỷ lệ “lấp đầy” gần 68%. Về thu hút đầu tư, 6 tháng đầu năm 2017, các KCN thu hút được 8 dự án, trong đó có 7 dự án FDI và 1 dự án đầu tư trong nước với tổng nguồn vốn đầu tư cấp mới và tăng thêm hơn 60 triệu USD và hơn 431 tỷ đồng. So với kế hoạch của năm, thu hút đầu tư 6 tháng mới chỉ đạt 22,6%, bằng 49,3% cùng kỳ năm 2016.
Theo đánh giá của Ban Quản lý các KCN tỉnh, đến nay các dịch vụ trong KCN như: hệ thống giao thông, điện, nước sạch, hệ thống thoát nước, xử lý nước thải, dịch vụ viễn thông… từng bước đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp. Quỹ đất sạch của các KCN vẫn còn nhiều, cơ sở hạ tầng được đầu tư tương đối đồng bộ. Vậy tại sao thu hút đầu tư 6 tháng đầu năm 2017 lại đạt thấp?
Tìm hiểu thực tế chúng tôi được biết, hầu hết các doanh nghiệp khi nghiên cứu môi trường đầu tư quan tâm nhiều nhất đến vị trí địa lý, chất lượng các dịch vụ trong KCN, tiềm năng nguồn lao động, thủ tục hành chính. Trong các yếu tố trên, việc cải cách thủ tục hành chính của tỉnh được nhiều nhà đầu tư đánh giá cao, còn lại các dịch vụ phục vụ doanh nghiệp lại có phần giảm chất lượng. Cụ thể, tình trạng mất điện, sụt điện áp hay xảy ra. Chỉ tính từ đầu năm đến nay đã xảy ra 39 lần (14 lần theo kế hoạch, 25 lần do sự cố). Hệ thống nước sạch, khu xử lý nước thải của một số KCN vẫn chưa đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp. Đơn cử như KCN Đồng Văn IV, giai đoạn I có diện tích 300 ha, đến nay chủ đầu tư là Công ty Đầu tư hạ tầng và đô thị Viglacera đã thu hồi được 90 ha đang cho đầu tư cơ sở hạ tầng kỹ thuật như: đường giao thông, hệ thống thu gom nước thải, san lấp mặt bằng. Doanh nghiệp đầu tư hạ tầng cũng đã ký kết hợp đồng thuê đất với 8 doanh nghiệp thứ cấp thuê đất tại KCN với tổng diện tích 15,3 ha, trong đó có 6 nhà đầu tư nước ngoài. Hiện các nhà đầu tư thứ cấp đang xây dựng cơ sở sản xuất, trong đó có 2 nhà máy bắt đầu đi vào hoạt động. Tuy nhiên, đến thời điểm này, nước sạch cung cấp cho các doanh nghiệp vẫn phải dùng xe téc, đường điện dùng chung với điện sinh hoạt của dân, khu xử lý nước thải vẫn dùng tạm...
Ông Phạm Thế Hoan, Phó Trưởng Ban quản lý Dự án KCN Đồng Văn IV cho biết: Chủ đầu tư hạ tầng rất khó giải thích cho doanh nghiệp thứ cấp đã đầu tư vào KCN khi các dịch vụ chưa đáp ứng nhu cầu. Nhiều doanh nghiệp không chấp nhận lấy nước từ xe téc, họ đặt câu hỏi: Việc vận chuyển nước bằng xe téc có bảo đảm? Nguồn nước lấy từ đâu, không phải xe nào doanh nghiệp cũng đi xét nghiệm được? Nguồn điện theo cam kết ban đầu thì lấy từ nguồn điện 22 KV nhưng đến nay vẫn dùng chung điện sinh hoạt với dân. Chính những yếu tố này đã làm giảm hiệu quả thu hút đầu tư vào KCN.
Khi tìm hiểu môi trường đầu tư tại KCN Châu Sơn, nhiều nhà đầu tư đều phàn nàn về tình trạng ô nhiễm môi trường, do bụi từ các cơ sở khai thác, chế biến đá ở huyện Thanh Liêm, Kim Bảng phát tán ra.
Ngoài các yếu tố trên, thu hút đầu tư thấp còn do một số chủ đầu tư hạ tầng chưa chủ động tích cực trong công tác tổ chức, kêu gọi, bố trí nguồn lực cho hoạt động xúc tiến đầu tư. Một số chủ đầu tư hạ tầng ký cho thuê lại đất để thực hiện dự án đầu tư không phù hợp với định hướng thu hút đầu tư của tỉnh. Việc phối hợp của một số chủ đầu tư hạ tầng với các cơ quan quản lý nhà nước về công tác xúc tiến đầu tư có thời điểm còn chưa chặt chẽ nên hiệu quả chưa cao. Chủ đầu tư hạ tầng chưa thường xuyên phối hợp với các đơn vị cung cấp dịch vụ trong việc giải quyết những khó khăn, vướng mắc để phục vụ cho các doanh nghiệp thứ cấp được tốt hơn. Cơ sở hạ tầng xã hội như: khu vui chơi giải trí, khách sạn đạt tiêu chuẩn, nhà hàng… vẫn chưa đáp ứng nhu cầu của nhà đầu tư. Nguồn lao động phục vụ nhu cầu của các doanh nghiệp hiện nay thiếu nghiêm trọng đã ảnh hưởng đến hiệu quả thu hút đầu tư.
Nâng cao chất lượng 10 cam kết
Từ nay đến cuối năm 2017, các KCN trên địa bàn tỉnh phấn đấu thu hút thêm 15 - 20 dự án mới. Để đạt được mục tiêu trên, UBND tỉnh chỉ đạo các doanh nghiệp đầu tư kinh doanh hạ tầng đẩy nhanh tiến độ đầu tư, sớm hoàn thành đồng bộ cơ sở hạ tầng các KCN nhằm tạo quỹ đất sạch để thu hút đầu tư. Đa dạng hóa các loại hình cho thuê đất, xây dựng sẵn nhà xưởng cho thuê để các nhà đầu tư lựa chọn. Tập trung xúc tiến đầu tư bằng nhiều hình thức: thông qua các phương tiện thông tin đại chúng; qua các kênh của đơn vị ngoại giao ở nước ngoài, trong đó quan tâm đến thị trường Nhật Bản, Hàn Quốc. Thực hiện tốt cơ chế "một cửa", tăng cường công tác cải cách hành chính, giải quyết nhanh gọn các thủ tục chấp thuận thu hút đầu tư. Các doanh nghiệp kinh doanh hạ tầng nâng cao chất lượng dịch vụ phục vụ cho doanh nghiệp trong KCN. Riêng đối với KCN Đồng Văn IV, đẩy nhanh tiến độ đầu tư và hoàn thành giai đoạn I trạm xử lý nước thải tập trung đi vào hoạt động trong quý IV năm 2017. Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị Hà Nam đầu tư mở rộng nâng công suất Nhà máy xử lý nước thải KCN Đồng Văn I trong năm 2017.
Về dịch vụ điện, ông Trần Minh Dũng, Giám đốc Công ty Điện lực Hà Nam cho biết: Trong năm 2016 - 2017, công ty đã và đang đầu tư nâng cấp lưới điện hơn 800 tỷ đồng, trong đó đã đưa công trình trị giá khoảng 300 tỷ đồng vào sử dụng. Nhiều hạng mục công trình được đầu tư cấp điện phục vụ cho các doanh nghiệp như, đầu tư mới và nâng cấp lưới điện cấp cho KCN Đồng Văn I, II, III, IV. Tại KCN Đồng Văn IV, Công ty Điện lực Hà Nam đang triển khai đầu tư xây dựng đường dây 22 KV từ Trạm 110 KV Đồng Văn đến hàng rào KCN, phấn đấu vận hành trước ngày 30/6/2017. Về lâu dài, ngành điện tiếp tục đầu tư các Trạm 110 KVA ở Hòa Mạc, Đồng Văn, Kim Bảng, Bình Lục bảo đảm đủ công suất cấp điện phục vụ cho KCN Hòa Mạc, Đồng Văn IV...
Nâng cao hiệu quả thu hút đầu tư vào các KCN, theo đồng chí Vũ Đại Thắng, Ủy viên Dự khuyết Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, tỉnh luôn tạo mọi điều kiện thuận lợi để các nhà đầu tư hạ tầng xúc tiến thu hút đầu tư vào các KCN. UBND tỉnh đã làm việc với các nhà đầu tư kinh doanh hạ tầng KCN, doanh nghiệp phục vụ dịch vụ công nhằm rà soát lại những tồn tại của các dịch vụ ảnh hưởng đến hiệu quả thu hút đầu tư. Quan điểm chỉ đạo của tỉnh là nâng cao chất lượng 10 cam kết của tỉnh với nhà đầu tư. Trên cơ sở đó, yêu cầu: Công ty Điện lực Hà Nam nhanh chóng khắc phục sự cố mất điện, Công ty TNHH Minh Khôi đẩy nhanh tiến độ xây dựng đường ống cấp nước sạch cho KCN Đồng Văn IV và đẩy nhanh tiến độ xây dựng nhà máy mới để xử lý nước thải KCN Đồng Văn I theo quy định. Đối với các nhà đầu tư hạ tầng cần phối hợp chặt chẽ với các ngành chức năng của tỉnh giải quyết những khó khăn về thu hút đầu tư, xử lý ô nhiễm môi trường, xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật trong KCN… nhằm nâng cao hiệu quả thu hút đầu tư.
Trần Hữu