Những năm qua, trên địa bàn huyện Bình Lục đã xây dựng được nhiều mô hình tích tụ, tập trung ruộng đất, có liên kết với doanh nghiệp để sản xuất lúa, đem lại hiệu quả kinh tế cao. Đây là hướng đi quan trọng, khắc phục được tình trạng sản xuất manh mún, nhỏ lẻ; tạo ra những vùng sản xuất nông nghiệp hàng hóa lớn, tập trung; góp phần nâng cao giá trị kinh tế trên đơn vị diện tích canh tác.
Để bảo đảm lịch gieo cấy trong khung thời vụ tốt nhất, từ ngày mùng 4 Tết Ất Tỵ, gia đình anh Hoàng Văn Thường, xã Tiêu Động đã xuống đồng gieo cấy lúa xuân. Thực hiện sạ bằng máy phun hạt, trong vòng 7 ngày gia đình anh Thường đã hoàn thành gieo cấy trên diện tích 20 ha. Qua trò chuyện, anh Thường cho biết: Diện tích này gia đình tôi thuê lại từ các hộ nông dân thuộc hợp tác xã (HTX) Tiêu Hạ từ năm 2018. Trước kia, nơi đây là vùng đồng trũng, nhiều thùng vũng... nên việc canh tác gặp khó khăn, năng suất lúa không cao. Nhận thấy có tình trạng một số hộ nông dân bỏ ruộng, nhiều hộ không còn thiết tha với việc gieo cấy... tôi đã chủ động trao đổi, bày tỏ mong muốn được thuê lại đất của người dân để đầu tư phát triển sản xuất với Ban quản trị HTX Tiêu Hạ. Qua tuyên truyền, vận động; có sự giúp đỡ, phối hợp chặt chẽ của cán bộ HTX Tiêu Hạ; sự đồng ý của người dân... tôi đã thuê được 20ha trong vòng 10 năm.
Tích tụ, tập trung được diện tích lớn, từ vụ xuân năm 2018, anh Hoàng Văn Thường quy hoạch lại đồng ruộng, đưa cơ giới hóa vào các khâu sản xuất. Hiểu rõ, để phát triển sản xuất quy mô lớn điều đặc biệt quan trọng là phải chủ động thực hiện liên kết trong khâu tiêu thụ sản phẩm; qua nghiên cứu, tìm hiểu, anh Thường quyết định thực hiện liên kết sản xuất với Công ty Hưng Phú, tỉnh Hưng Yên. Theo ký kết thỏa thuận, vào vụ, công ty cung ứng giống, hỗ trợ kỹ thuật, đến ngày thu hoạch công ty thu mua thóc tươi ngay tại đầu bờ. Thực tế sản xuất cho thấy, những năm qua, mô hình tích tụ, liên kết trong sản xuất lúa đã đem lại nguồn thu nhập cao cho gia đình. Theo tính toán của anh Thường, nhờ tích tụ, sản xuất trên cánh đồng mẫu lớn, chi phí cho công làm đất, thu hoạch, mua thóc giống, thuốc bảo vệ thực vật, phân bón... đều giảm so với sản xuất trên diện tích nhỏ lẻ. Đặc biệt, có diện tích sản xuất lớn, anh Thường chủ động thực hiện cơ giới hóa đồng bộ tất cả các khâu sản xuất. Nhiều năm qua, 100% diện tích đất được làm bằng máy, thu hoạch có máy gặt đập liên hợp. Bắt đầu từ năm 2021, anh Thường ứng dụng mô hình phun thuốc trừ sâu, bón phân bằng máy bay không người lái. Khâu gieo cấy anh vừa thực hiện cấy máy, vừa sạ lúa bằng máy phun hạt... Nếu thời tiết thuận lợi, trừ các khoản chi phí, gia đình anh thu khoảng 500.000đồng/sào/vụ từ mô hình tích tụ, liên kết.
Anh Hoàng Văn Thường kiểm tra lúa mới gieo sạ ở mô hình tích tụ, liên kết sản xuất lúa.
Anh Hoàng Văn Thường chia sẻ: Muốn có thu nhập cao từ đồng ruộng yếu tố quan trọng đó là phải tích tụ, tập trung được ruộng đất để sản xuất quy mô lớn, đưa cơ giới đồng bộ vào các khâu sản xuất. Cùng với đó, phải thực hiện liên kết bao tiêu sản phẩm với các doanh nghiệp, tránh tình trạng “được mùa mất giá, được giá mất mùa” hết sức bấp bênh ở thị trường tự do... Có như vậy, mô hình mới đem lại hiệu quả và phát triển bền vững.
Vụ xuân năm 2025 là vụ đầu tiên anh Thường thực hiện sản xuất lúa giống cho Công ty cổ phần Giống cây trồng Trung ương (Vinaseed). Giống như doanh nghiệp trước, công ty cung ứng giống, hỗ trợ kỹ thuật, ký kết thu mua thóc tươi ngay tại đầu bờ. Ra đồng kiểm tra diện tích lúa mới sạ, anh Thường vui vẻ nói: Vụ xuân năm 2025 lúa gieo cấy trong điều kiện thời tiết thuận lợi. Mấy ngày qua thời tiết có lạnh hơn nhưng không ảnh hưởng nhiều tới diện tích lúa đã sạ. Qua kiểm tra, đến ngày 14 tháng Giêng lúa sạ trên mô hình tích tụ của gia đình tôi đã nẩy được 1- 2 lá. Hy vọng, bằng việc thực hiện nghiêm các quy trình kỹ thuật, thời tiết “mưa thuận gió hòa”, giống lúa mới sẽ phát triển tốt, đem lại hiệu quả cao hơn, giá trị cao hơn trên diện tích đất canh tác.
Được biết, ngoài mô hình của anh Thường, đến nay huyện Bình Lục có khoảng 40 mô hình tích tụ, tập trung ruộng đất với diện tích trên 500 ha sản xuất lúa, có liên kết tiêu thụ sản phẩm với các doanh nghiệp. Đem lại giá trị kinh tế cao hơn từ 10 – 15% so với ruộng cấy thông thường, các mô hình tích tụ, liên kết trong sản xuất lúa góp phần quan trọng nâng cao thu nhập cho người nông dân. Ông Đỗ Thế Trọng, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Bình Lục cho biết: Mô hình tích tụ, tập trung ruộng đất, thực hiện liên kết tiêu thụ sản phẩm với các doanh nghiệp hình thành nên những cánh đồng mẫu lớn, tạo ra vùng sản xuất tập trung, là hướng đi hiệu quả trong sản xuất nông nghiệp. Không chỉ khắc phục tình trạng sản xuất manh mún, nhỏ lẻ; giảm các khoản chi phí đầu vào (công làm đất, thu hoạch, vật tư nông nghiệp); đem lại hiệu quả kinh tế cao mô hình còn góp phần quan trọng khắc phục được tình trạng bỏ ruộng, không thiết tha với đồng ruộng hiện nay.
Thời gian tới, Bình Lục sẽ tiếp tục quan tâm duy trì, mở rộng và nhân rộng các mô hình tích tụ, tập trung ruộng đất, có liên kết với doanh nghiệp trong sản xuất lúa nhằm nâng cao thu nhập cho người nông dân, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ xây dựng huyện đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao trong năm 2025.
Phạm Hiền
