Tuy chưa có số liệu thống kê, phản ánh đầy đủ về tình trạng học sinh hút thuốc lá điện tử, nhưng từ thực tế trong quá trình quản lý, phát hiện của các nhà trường cho thấy đang có một bộ phận học sinh hút thuốc lá điện tử. Và, tỉ lệ học sinh hút thuốc lá điện tử ngoài trường học chắc chắn còn nhiều hơn thế. Thực trạng này đòi hỏi sự vào cuộc của các cấp, ngành, gia đình và trường học nhằm xây dựng môi trường giáo dục trường học an toàn, không khói thuốc và giúp học sinh có thêm điều kiện để phát triển toàn diện.
Cách đây khoảng 2 tháng, từ nguồn tin báo của học sinh, Trường THCS Liêm Cần (Thanh Liêm) đã phát hiện một học sinh lớp 8 đang hút thuốc lá điện tử tại khu vực nhà vệ sinh của nhà trường. Ngay sau khi hút thuốc, học sinh này có biểu hiện say thuốc, nhà trường phải tiến hành một số biện pháp hỗ trợ học sinh tỉnh táo.
Thầy giáo Trần Thành Lê, Hiệu trưởng nhà trường cho biết: Đây là trường hợp học sinh hút thuốc lá điện tử trong nhà trường bị phát hiện. Nhà trường đã thông báo ngay cho phụ huynh của học sinh để phối hợp xử lý. Qua việc cùng gia đình tìm hiểu nguyên nhân, nguồn mua thuốc lá điện tử, được biết, em học sinh đã mua lại thuốc lá điện tử từ một học sinh cá biệt đã bỏ học. Cha mẹ học sinh hoàn toàn không biết việc làm này của con, rất lo lắng trước hành vi tự mua và hút thuốc lá điện tử của con. Hiện nay, nhà trường đã thực hiện nhiều biện pháp để tăng cường quản lý học sinh, song cũng chưa biết còn những học sinh nào đã và đang sử dụng thuốc lá điện tử.
Cũng trong một lần tình cờ, lãnh đạo Trường THCS Trung Lương (Bình Lục) đã bắt quả tang một học sinh nữ đang hút thuốc lá điện tử ngay trong khuôn viên nhà trường. Điều đáng nói ở đây, học sinh bị phát hiện hút thuốc lá điện tử lại là một học sinh vốn được đánh giá là ngoan, có học lực tốt và chưa từng vi phạm bất cứ quy định nào của trường, của lớp.
Cô giáo Nguyễn Thị Thanh Sơn, Hiệu trưởng nhà trường chia sẻ: Từ vụ việc này cho thấy, bất cứ học sinh nào cũng đều có thể sử dụng, hút thuốc lá điện tử, chứ không chỉ rơi vào các học sinh chưa ngoan, học sinh cá biệt. Hơn nữa, việc phát hiện học sinh hút thuốc lá điện tử của các nhà trường không dễ, vì qua tìm hiểu thấy rằng trên thị trường hiện nay, việc mua bán thuốc lá điện tử rất đơn giản, giá cả không cao khi chỉ cần vài chục nghìn đồng đã có thể mua được một dụng cụ hút thuốc lá điện tử. Đặc biệt, để ngụy trang, hiện thuốc lá điện tử được thiết kế với nhiều hình dạng khác nhau, có thể trông giống điếu thuốc truyền thống hay có hình dạng khác, như: bút, USB hoặc các dụng cụ hình trụ, hình chữ nhật, các loại đồ chơi thông dụng. Vì vậy, việc phát hiện học sinh hút thuốc lá điện tử của các nhà trường không dễ…
Chia sẻ một câu chuyện khi chứng kiến 2 học sinh nữ thản nhiên hút thuốc lá điện tử khi tới cửa hàng gội đầu của mình, chị Liên - chủ một cửa hàng gội đầu trên đường Quy Lưu (TP Phủ Lý) đã khiến chúng tôi không khỏi giật mình. Chị Liên kể: Có 2 học sinh nữ mặc đồng phục của một trường THCS có tiếng trên địa bàn thành phố vào gội đầu. Trong lúc chờ đợi đến lượt, tôi thấy các cháu thường xuyên đưa một dụng cụ màu hồng, nhìn như một thứ đồ chơi rất dễ thương lên miệng. Tôi tò mò hỏi là gì, các cháu bảo đó là thuốc lá điện tử, chúng cháu hút cho thơm miệng thôi. Do đã được biết các thông tin về mức độ nguy hại của việc hút thuốc lá điện tử, tôi có khuyên các cháu không nên hút nhưng các cháu cho biết các cháu hút quen rồi, giờ không hút thấy như thiếu gì đó, 1 số bạn trong trường cũng đang hút thuốc lá điện tử như các cháu…
Cầm trên tay dụng cụ hút thuốc lá điện tử thu được của học sinh Trường THCS Liêm Cần (Thanh Liêm), chúng tôi được biết thêm, hiện nay, các dụng cụ dùng để hút thuốc lá điện tử hay còn gọi là VAPE bao gồm 2 phần: phần đầu lọc chứa nicotine và hỗn hợp chất tạo mùi thơm, phần thân thay vì chứa thuốc lá là một thiết bị điện tử khi kích hoạt sẽ phun hỗn hợp hơi để đi qua đầu lọc hòa tan nicotine và chất tạo mùi thơm. Khi người hút rít hơi, hơi nicotine và mùi thơm sẽ vào hệ hô hấp. Với nhiều loại mùi khác nhau, như hương trái cây, vị bạc hà, vị coca… cùng lời quảng cáo “không gây hại sức khỏe”, người hút thuốc lá điện tử là sành điệu, đẳng cấp… đã khiến nhiều học sinh tuổi mới lớn tò mò muốn trải nghiệm và thể hiện mình. Nhưng theo chia sẻ của một cán bộ làm trong lực lượng công an, thực ra, nhiều loại tinh dầu được sử dụng trong thuốc lá điện tử vẫn có nicotine và các chất hóa học khác để tạo cảm giác cho người hút. Và nguy hiểm hơn là không ai kiểm soát được trong các loại tinh dầu đó còn có thêm chất gì; ranh giới giữa việc hút thuốc thông thường với hút các chất gây nghiện, nhất là các loại ma túy rất mong manh.
Trước thực tế này, ngành giáo dục và các nhà trường tăng cường phối hợp với các lực lượng chức năng đẩy mạnh tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật; đặc biệt quan tâm tuyên truyền phòng, chống tác hại của thuốc lá, các chất gây nghiện hướng thần; tăng cường tuyên truyền cho học sinh kỹ năng tự bảo vệ mình trước những tác động tiêu cực; giáo dục các biện pháp phòng, chống ma túy, thuốc lá điện tử, các chất gây nghiện. Đồng thời, tăng cường phối hợp giữa nhà trường với gia đình trong việc quản lý chặt chẽ học sinh cả khi ở trường và ở nhà, quan tâm đến các mối quan hệ của học sinh, chủ động theo dõi và nắm bắt những thay đổi về hành vi, tâm lý của học sinh để kịp thời phát hiện, xử lý khi biết được học sinh có sử dụng thuốc lá điện tử… Các biện pháp này được thực hiện đồng bộ sẽ giúp ngăn chặn tình trạng thuốc lá điện tử đang âm thầm xâm nhập vào các trường học như hiện nay.
Thanh Hà