Thôn Nham Kênh, xã Thanh Nghị (Thanh Liêm) nằm ở phía Đông sông Đáy. Cách khoảng 330m về phía Tây, Tây Nam của thôn là khu vực núi đá vôi do Công ty CP xi măng Xuân Thành quản lý, khai thác. Thời gian qua, công ty không trực tiếp tổ chức khai thác mà thuê Chi nhánh Công nghiệp hóa chất mỏ Hà Nam đảm nhiệm việc nổ mìn phá đá để tạo mặt bằng xây dựng các dây chuyền nhà máy.
Qua phản ánh của nhân dân và báo cáo của UBND xã Thanh Nghị, vào hồi 11 giờ 30 phút ngày 21/8/2017, trong khi nổ mìn phá đá, Chi nhánh Công nghiệp hóa chất mỏ Hà Nam đã làm đá văng gây thiệt hại tài sản của một số hộ dân.
Ngay sau đó, Sở Công thương đã kịp thời phối hợp với chính quyền địa phương, các cơ quan chức năng của huyện Thanh Liêm và Chi nhánh tiến hành xác định mức độ thiệt hại làm cơ sở hỗ trợ, bồi thường cho các gia đình.
Toàn thôn có 3 hộ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Trong đó, gia đình ông Nguyễn Văn Chúc bể một phần bậc thềm nhà, sập mái vỡ 25 tấm lợp pro xi măng; hộ ông Nguyễn Văn Trụ thủng mái tôn ngoài sân phần dưới cầu thang (diện tích 25x30cm), đá nhỏ văng vãi trong bếp; gia đình ông Vũ Văn Phong bị gẫy một cành cây roi đường kính 12 cm, một lượng đá nhỏ văng vào trong nhà, vào bếp.
Bà Đào Thị Quyến, vợ ông Nguyễn Văn Trụ cho biết: Vào thời điểm Chi nhánh nổ mìn cả hai vợ chồng tôi đều ở dưới sân nhưng may mắn đứng cách xa vị trí đá rơi nên không bị thương tích gì. Không chỉ đợt này, tình trạng nổ mìn như trên thường xuyên diễn ra, khiến sinh hoạt và sản xuất của người dân gặp nhiều khó khăn. Trong vườn, cây ăn quả bị bụi đá bao phủ, dưới cánh đồng Bông mỗi lần nổ mìn đá văng xuống mặt ruộng ảnh hưởng quá trình sản xuất của người dân và sinh trưởng phát triển của cây trồng...
Bà Đào Thị Quyến ở thôn Nham Kênh, xã Thanh Nghị (Thanh Liêm) chỉ chỗ bị đá văng do nổ mìn, ảnh hưởng đến nhà ở và các công trình phụ trợ của gia đình.
Theo đánh giá của ngành chức năng, nguyên nhân của việc nổ mìn làm hư hỏng tài sản, ảnh hưởng cuộc sống của người dân ở thôn Nham Kênh là do phần diện tích sườn núi đá phía bề mặt hướng ra sông Đáy đã bị nứt nẻ nhiều, đất đá chủ yếu xếp thành lớp không có sự liên kết với nhau thành khối.
Trong quá trình điều hành chỉ huy nổ mìn, cán bộ chỉ huy nổ mìn thiếu kinh nghiệm, chủ quan, không quan sát kỹ địa hình để lường tình huống đất đá đã bị nứt nẻ ở phía trên bề mặt có thể bay văng xa hơn khoảng cách an toàn theo quy chuẩn.
Bên cạnh đó, cơ quan quản lý sau khi chấp thuận cho doanh nghiệp thực hiện dịch vụ nổ mìn không thường xuyên, trực tiếp giám sát các vụ nổ, chưa tiến hành khảo sát kịp thời để phát hiện những vị trí tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng tới khu vực xung quanh.
Ông Nguyễn Ngọc Hà, Chủ tịch UBND xã Thanh Nghị cho biết: Việc nổ mìn gây thiệt hại tài sản của nhân dân, ngành chức năng đã yêu cầu doanh nghiệp điều chỉnh phương án thi công dịch vụ nổ mìn đối với phần diện tích núi đá phía hướng ra sông Đáy có khoảng cách nhỏ hơn 500m. Nổ mìn để hướng đá văng về phía Đông Nam (hướng về phía công ty), không để đá bay về phía Đông.
Đồng thời, giảm lượng thuốc cho mỗi lần nổ, áp dụng phương pháp thực hiện các lỗ mìn được kích nổ giãn cách nhau. Khi nổ mìn, Giám đốc doanh nghiệp điều hành mỏ, cán bộ chỉ huy nổ mìn ký cam kết thực hiện các biện pháp kỹ thuật an toàn, chịu trách nhiệm và bảo đảm an toàn cho người, tài sản ở khu vực thôn Nham Kênh. Hằng ngày việc sản xuất phá đá của chi nhánh phải dừng hoạt động trước 21h đêm.
Phùng Thống
Đức Thống