Người trẻ học được gì trên mạng xã hội (MXH)? Tại sao có những người sử dụng MXH rất hiệu quả, biến chúng thành công cụ phục vụ nhu cầu bản thân, còn người khác lại bị công cụ biến thành "công cụ"…?
Thời đại công nghệ số, hệ thống mạng xã hội (MXH) như Facebook, Youtube, Twitter, Instagram… đang ngày càng trở nên phổ biến và được nhiều người sử dụng, nhất là các bạn trẻ trong độ tuổi học sinh, sinh viên.
Nguyễn Phương Nam, học sinh lớp 12 chuyên Sinh, Trường THPT chuyên Biên Hòa, (TP.Phủ Lý) chia sẻ: 45 phút/tiết trên lớp, các thầy cô giáo chỉ có thể truyền đạt những kiến thức cơ bản nhất. Vì vậy, nếu muốn tìm thêm cách làm hay, mẹo tính nhẩm nhanh để giải các bài trắc nghiệm, đề thi thử hoặc dạng bài khó của các môn học, hàng nghìn video clip được chia sẻ rộng rãi trên Youtube chính là nguồn cung cấp tư liệu nhanh và hiệu quả nhất. Tìm được bài giảng trực tuyến hữu ích nào đó, Nam còn chia sẻ lên "nhóm kín" của lớp trên Facebook để các bạn khác cùng tìm hiểu, khai thác.
Với Bùi Kiều Anh (phường Minh Khai, thành phố Phủ Lý, sinh viên Trường Đại học Ngoại ngữ) thì Facebook, Youtube là hai công cụ mà em sử dụng nhiều nhất để trau dồi thêm vốn từ vựng tiếng Nhật và ôn tập ngữ pháp.
Kiều Anh tâm sự: Mới đây, trong một lần cùng nhóm bạn dạo quanh hồ Hoàn Kiếm (Hà Nội), em đã rất xấu hổ vì không thể phát âm chuẩn và thiếu vốn từ vựng khi nói chuyện với một người Nhật muốn hỏi đường. Sinh viên năm thứ 3 khoa tiếng Nhật vẫn không thể lưu loát hoàn thành một đoạn hội thoại nhỏ là điều khiến em vô cùng ái ngại. Đây là lý do để Kiều Anh quyết tâm theo đuổi học tiếng Nhật trực tuyến. Thông qua những bài giảng từ giáo viên người bản xứ, cô sinh viên này không chỉ thay đổi được cách phát âm, ngữ điệu theo đúng chuẩn giọng Tokyo, phát triển thêm vốn từ vựng mà còn "học lỏm" được cả kiểu phát âm ở một số vùng miền khác trên đất Nhật.
"Em coi học thêm cách phát âm theo vùng miền ở Nhật là kiến thức ngoài lề vì thấy thú vị thôi nhưng thật bất ngờ là chính kiến thức ngoài lề ấy đã giúp em hiểu được bạn sinh viên mới đến từ Kyushuu muốn nói gì", Kiều Anh tự tin khoe.
Giáo viên là người đồng hành giúp học sinh tiếp cận Internet an toàn, hiệu quả.
Không thể phủ nhận lợi ích mà MXH mang lại bởi tính năng mở, dễ dàng giới thiệu bản thân mình với mọi người, qua đó giúp người sử dụng tìm kiếm những cơ hội phát triển khả năng bản thân. Việc tiếp nhận thông tin, học hỏi kiến thức và kỹ năng giúp hoàn thiện bản thân bằng MXH cũng khá dễ dàng, nhất là với học sinh, sinh viên. Tuy nhiên, sự tự do và hấp dẫn trên MXH làm người sử dụng dễ bị lãng phí thời gian, sa vào sống ảo, trầm cảm vì thiếu tương tác thật sự với cuộc sống thực tế bên ngoài. Không gian ẩn danh và ít rào cản của MXH còn là môi trường thuận lợi cho tội phạm, phát ngôn thù ghét. Không phải bỗng nhiên thời gian đầu Facebook buộc người đăng ký sử dụng phải trên 18 tuổi (tiếc là vì khó khăn trong quản lý nên quy định này không thể thực hiện).
Phía sau mỗi tài khoản là những con người có cuộc sống khác nhau. Không ít người không hề thể hiện tính cách thật của mình ở MXH. Những gì bạn đọc được chưa chắc đã là toàn bộ sự thật về con người đó. Do đó, trang bị kỹ năng, cách hành xử có văn hóa cho thế hệ trẻ khi tiếp cận với MXH là điều rất cần thiết.
Cô giáo Phạm Thị Tính, Phó Hiệu trưởng Trường THCS Trần Phú, thành phố Phủ Lý cho biết: Với xu hướng giáo dục mở hiện nay, đặc biệt khi cơ hội tiếp cận MXH và thiết bị thông minh ngày càng phổ biến, thế hệ trẻ (vốn nhạy bén với thông tin) luôn là đối tượng dễ bị ảnh hưởng nhất. Vì thế, giáo viên đứng lớp không chỉ đóng vai trò truyền đạt kiến thức mà còn phải chủ động đi trước trong tiếp cận MXH. Thầy cô giáo cần là người đồng hành, người bạn giúp học sinh tỉnh táo, có lối ứng xử đúng mực, thông thái trong thế giới ảo, khi độ tuổi các em vẫn chưa đủ chín chắn trước những thông tin trái chiều.
Người trẻ học được gì trên MXH? Tại sao có những người sử dụng MXH rất hiệu quả, biến chúng thành công cụ phục vụ nhu cầu bản thân, còn người khác lại bị công cụ biến thành "công cụ"…? Đáp án của câu hỏi này phụ thuộc vào bản thân mỗi người sử dụng, vì bản chất MXH luôn là "con dao hai lưỡi", luôn tồn tại những điều hữu ích, tốt đẹp và đi kèm cả những mặt trái.
Thanh Vân
Thanh Vân