Đầu năm 2015, được sự cho phép của các cấp, ngành liên quan, Hội Người khuyết tật (NKT) tỉnh đã ký thỏa thuận thực hiện Dự án “Tăng cường năng lực và phát triển Hội NKT cấp tỉnh” (gọi tắt là CODV) do Tổ chức Dansk Handicap Forbund (DHF) - Đan Mạch tài trợ nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống vật chất và tinh thần của NKT thông qua thực hiện hiệu quả sứ mệnh, điều lệ của Hội NKT và pháp luật, chính sách của Việt Nam cũng như quốc tế.
Các mục tiêu của dự án được xây dựng cụ thể, như: Tăng cường năng lực trong lãnh đạo, quản lý tổ chức và duy trì bền vững, toàn diện với những điểm nhấn vào truyền thông, minh bạch, kế hoạch chiến lược và tính bền vững; nâng cao năng lực vận động chính sách của các tổ chức, tăng cường sự hiểu biết của hội viên về luật pháp, chính sách và Công ước của Liên hợp quốc (LHQ) về quyền của NKT, hướng tới nâng cao điều kiện sống của NKT. Các hoạt động đáp ứng nhu cầu và các dịch vụ xã hội cho hội viên được thực hiện, tạo sự liên kết giữa tổ chức và hội viên.
Thực hiện dự án, Hội NKT tỉnh đã xây dựng kế hoạch tổ chức và tham gia các hoạt động, dự án hợp phần theo từng giai đoạn. Qua đó đã góp phần nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ hội các cấp về công tác quản lý, cách thức tổ chức các hoạt động hội và phát triển, giúp đỡ hội viên… Triển khai thực hiện dự án giai đoạn 2014-2017, Hội NKT Hà Nam đã tham dự 67 hoạt động với 293 lượt thành viên. Các nội dung hoạt động trọng tâm, như: Nâng cao phẩm chất, kỹ năng người lãnh đạo, cách thức quản lý dự án, quản lý tài chính, vận động chính sách, công tác văn phòng, đăng ký và quản lý hội viên, truyền thông nội bộ, minh bạch giải trình, xây dựng cơ sở dữ liệu hội viên... Và tổ chức một số chủ đề chia sẻ kinh nghiệm, như: Kinh nghiệm thực hiện đề án; phương pháp, kinh nghiệm tổ chức hội nghị sơ kết, tổng kết, kinh nghiệm tổ chức đại hội nhiệm kỳ và công tác trợ giúp pháp lý cho hội viên. Đặc biệt, năm 2016, có 2 cán bộ hội đã được tham gia chuyến công tác học hỏi tại Đan Mạch về mô hình tổ chức lý tưởng với những giá trị cốt lõi là dân chủ, minh bạch, tin cậy.
Người khuyết tật trải nghiệm công trình tiếp cận tại Nhà Văn hóa phường Duy Minh (thị xã Duy Tiên). Ảnh: Trần Quyết
Sau quá trình được đầu tư/tích lũy kiến thức mà dự án CODV trang bị, Hội NKT tỉnh đã tiếp cận với những cơ hội mà dự án tạo ra. Theo đó, hội đã xây dựng tổng số 6 đề xuất dự án nhỏ, trong đó được phê duyệt 4 dự án và đã tổ chức thực hiện thành công 3 dự án; xây dựng và được phê duyệt 38 hoạt động, trong đó đã thực hiện được 35 hoạt động. Đối với lĩnh vực quản lý tổ chức, đã nâng cao phẩm chất và kỹ năng lãnh đạo, quản lý tài chính, quản lý dự án, công tác văn phòng được áp dụng bài bản, hoạt động hiệu quả, lãnh đạo hội điều hành nội dung các cuộc họp của tổ chức bảo đảm dân chủ hơn thông qua việc lấy ý kiến thành viên về những quyết định của mình. Hệ thống sổ sách quản lý tài chính được xây dựng và cập nhật theo đúng quy định. Quy trình đăng ký và quản lý hội viên, truyền thông nội bộ, sử dụng email, viết báo cáo, xây dựng cơ sở dữ liệu hội viên, minh bạch giải trình đã được tập huấn đến cá nhân cán bộ hội.
Thực tế cho thấy, trước giai đoạn thực hiện Dự án CODV, việc quản lý hội viên được thực hiện thông qua danh sách từ các đơn vị báo về chủ yếu là tên hội viên và số lượng, dẫn đến số liệu thiếu chính xác, thông tin về hội viên chưa có, gây ra tình trạng số liệu hội viên “ảo”. Sau khi được hỗ trợ từ Dự án CODV, Hội NKT tỉnh đã áp dụng những kiến thức được tích lũy và tiến hành việc thu thập thông tin hội viên tại cơ sở, rà soát việc chấp hành quy định về tiêu chuẩn hội viên theo Điều lệ của tổ chức và nhập số liệu thông tin hội viên vào phần mềm quản lý. Đối với lĩnh vực truyền thông nội bộ, hội đã cử cán bộ tham gia lớp tập huấn chung với nội dung truyền thông nội bộ hội, sử dụng email. Từ tháng 9/2015, Hội NKT tỉnh đã xây dựng hệ thống thư điện tử nội bộ (groups email) với 11 thành viên là cán bộ hội, trong đó có 6 đơn vị huyện/thành hội NKT.
Đối với lĩnh vực phát triển tổ chức tập trung tập huấn cho đội ngũ cán bộ hội về những kiến thức, như: Đánh giá nhu cầu, vận động chính sách, lập kế hoạch theo khung logic, kỹ năng phát triển hội, chính sách pháp luật về hội, viết đề xuất dự án. Trên cơ sở đó, hội đã áp dụng trong việc xây dựng kế hoạch hoạt động tại hợp phần riêng năm 2015, 2016 và quý I/2017 cùng với kế hoạch cho từng hoạt động của hội diễn ra hằng năm. Đồng thời, áp dụng những kiến thức được học vào việc viết đề xuất dự án từ Quỹ dự án nhỏ.
Tiếp tục giai đoạn 2019-2022, được Dự án tài trợ hơn 171 triệu đồng (giảm do ảnh hưởng của dịch Covid - 19) nhằm thực hiện một số hoạt động, như: Truyền thông kế hoạch tổng thể ASEAN 2025 lồng ghép các quyền của NKT; thu thập thông tin chỉ số phát triển tổ chức - chỉ số thực hiện Dự án CODV2; tập huấn sử dụng phần mềm Zoom cho ban chấp hành, ban kiểm tra; đánh giá tác động của dịch Covid-19 đối với hội viên; thu thập thông tin chỉ số phát triển tổ chức và thực hiện Dự án CODV3 giai đoạn từ tháng 10/2021 đến tháng 6/2022…
Theo ông Trần Quang Dũng, Chủ tịch Hội NKT tỉnh, dự án được thực hiện tại Hà Nam đã mang lại những thay đổi tích cực đối với sự phát triển của tổ chức hội NKT cũng như đời sống của hội viên trên địa bàn tỉnh. Đội ngũ cán bộ hội NKT được tập huấn và nâng cao năng lực để có thể: lập kế hoạch, vận động nguồn lực và tổ chức hoạt động hội; xây dựng và quản lý thông tin hội viên; thực hiện các hoạt động vì lợi ích của hội viên; tham gia sâu rộng vào tiến trình phát triển của địa phương với các vấn đề liên quan đến NKT trên địa bàn, cũng như tham gia đánh giá việc thực hiện Luật NKT Việt Nam và Công ước LHQ về quyền của NKT trên địa bàn. Tham gia các hoạt động thuộc đề án, cán bộ, hội viên NKT nâng cao hiểu biết, mạnh dạn, tự tin hòa nhập, hạn chế được những khó khăn và mặc cảm, tự ti trong cuộc sống…
Tiếp tục thực hiện dự án trên địa bàn tỉnh, ngày 17/1/2022, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 87/QĐ-UBND phê duyệt Dự án “Tăng cường năng lực và phát triển tổ chức cho hội NKT Việt Nam” - CODV3 do tổ chức Dansk Handicap Forbund (DHF) tài trợ trong giai đoạn từ tháng 10/2021 đến tháng 9/2026 với 03 mục tiêu cụ thể: Nâng cao năng lực trong lãnh đạo, quản lý tổ chức, duy trì bền vững bên cạnh sự phát triển tổ chức một cách toàn diện với những điểm nhấn vào truyền thông, minh bạch, kế hoạch chiến lược; nâng cao năng lực vận động chính sách của các tổ chức và tăng cường hiểu biết của hội viên về luật pháp, chính sách, Công ước của LHQ về quyền của NKT, hướng tới nâng cao điều kiện sống của NKT. Các hoạt động đáp ứng nhu cầu và các dịch vụ xã hội cho hội viên được thực hiện tạo sự liên kết giữa tổ chức và hội viên. Tổng kinh phí cam kết tài trợ cho các hoạt động trong giai đoạn dự kiến là hơn 687,6 triệu đồng, tương đương 30.000 USD.
Thực hiện dự án giai đoạn này, năm 2023, Hội NKT tỉnh đã tổ chức và tham gia tổ chức 91 hoạt động thuộc dự án với tổng kinh phí tài trợ gần 225 triệu đồng. Theo kế hoạch dự án, Tỉnh hội và các đơn vị thành viên đã tổ chức thực hiện 6 đề xuất từ nguồn dự án nhỏ với tổng kinh phí gần 120 triệu đồng, như: Phổ biến chăm sóc sức khỏe sinh sản và phòng tránh thai ngoài ý muốn cho 52 chị em NKT; tập huấn phát triển bản thân cho 35 NKT; thu thập thông tin về tổ chức hội 6 tháng đầu năm; tổng kết hoạt động công tác hội… Phối hợp với Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh tổ chức 5 buổi tuyên truyền, trợ giúp pháp lý tại hội NKT thị xã Duy Tiên, thành phố Phủ Lý và các huyện Lý Nhân, Thanh Liêm, Bình Lục với tổng số hơn 500 NKT tham gia. Phối hợp với Trung tâm Hỗ trợ sống độc lập Hà Nội tổ chức hội thảo với chủ đề “Công nghệ hỗ trợ NKT khám, chữa bệnh thuận tiện và an toàn”...
Cũng theo ông Trần Quang Dũng, Chủ tịch Hội NKT tỉnh, để có thể tổ chức vận động và thực hiện dự án một cách hiệu quả đòi hỏi hội NKT các cấp, nhất là đội ngũ cán bộ quản lý hội phải nỗ lực nhiều hơn nữa. Hiệu quả của dự án sẽ tác động tích cực đối với đời sống của NKT trên địa bàn tỉnh, phù hợp với các quy định của Luật NKT Việt Nam và Công ước LHQ về Quyền của NKT mà Việt Nam đã phê chuẩn. Đồng thời, UBND tỉnh, các sở, ngành liên quan tiếp tục quan tâm xem xét giao và hỗ trợ một phần kinh phí hoạt động dựa trên những kết quả thực hiện nhiệm vụ mà Hội NKT tỉnh đã đạt được, như: công tác tuyên tuyền, phổ biến chính sách, pháp luật về NKT, Công ước LHQ về quyền của NKT, Luật NKT Việt Nam… Tạo điều kiện cho hội tham gia trong các đề án, chương trình, kế hoạch, chính sách liên quan đến NKT của tỉnh với vai trò tham vấn, góp ý và thực hiện.
Trần Quyết