Chỉ cần một chiếc máy tính xách tay hoặc một chiếc điện thoại thông minh kết nối Internet, bọn tội phạm sử dụng công nghệ cao có thể hack các tài khoản facebook, Zalo, Viber... để thực hiện hành vi lừa đảo mọi lúc, mọi nơi như: trộm cước viễn thông, tổ chức đánh bạc, cá độ, mua bán các loại giấy tờ giả...
Để phát hiện, xử lý nghiêm loại tội phạm này, thời gian qua, Đội Cảnh sát phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (PCTPSDCNC), Phòng Cảnh sát Hình sự, Công an tỉnh Hà Nam đã thực hiện nhiều biện pháp phòng ngừa, đấu tranh có hiệu quả, góp phần giữ vững ANTT trên địa bàn.
Đội Cảnh sát phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Phòng Cảnh sát Hình sự (Công an tỉnh) triển khai công tác điều tra khám phá án. Ảnh: PX15 (Công an tỉnh)
Được thành lập ngày 2/6/2017, mặc dù còn nhiều khó khăn, thiếu thốn cả về cơ sở vật chất cũng như nguồn nhân lực nhưng cán bộ, chiến sỹ Đội Cảnh sát PCTPSDCNC luôn nỗ lực, chủ động nắm bắt tình hình, phát hiện, xử lý kịp thời những hành vi, thủ đoạn, phương thức phạm tội của dạng tội phạm mới này và bước đầu đạt được nhiều kết quả quan trọng.
Hơn một năm qua, đội đã xác lập, trực tiếp điều tra khám phá 4 chuyên án, vụ án tội phạm sử dụng công nghệ cao; phối hợp với các lực lượng điều tra khám phá 3 chuyên án, vụ án khác, bắt 10 đối tượng, thu giữ trên 500 triệu đồng, 3 bộ máy tính, 11 điện thoại di động và nhiều vật chứng, tài liệu liên quan.
Qua thực tế đấu tranh với tội phạm sử dụng công nghệ cao cho thấy: vi phạm pháp luật trong lĩnh vực sử dụng công nghệ cao có dấu hiệu ngày càng phức tạp về tính chất, mức độ. Hoạt động này chủ yếu thông qua các giao dịch điện tử, trang web trên mạng internet để quảng cáo, lôi kéo người dân tham gia bán hàng, đánh bạc, cá độ bóng đá trực tuyến...
Đối tượng mà tội phạm sử dụng công nghệ cao hướng tới chủ yếu tập trung vào người dân nhẹ dạ, cả tin, thiếu hiểu biết về công nghệ và pháp luật. Điển hình như vụ án xảy ra ngày 3/6/2017, một đối tượng dùng chứng minh nhân dân và giấy phép lái xe đến cửa hàng điện thoại di động Viettel (số 183, đường Biên Hòa, thành phố Phủ Lý) hợp đồng với nhân viên Công ty tài chính TNHH MTV Home Credit Việt Nam vay 70 triệu đồng để mua một số điện thoại di động theo hình thức trả góp, sau đó, đối tượng bỏ trốn.
Nhận được tin báo của Công ty tài chính TNHH MTV Home Credit Việt Nam, Đội Cảnh sát PCTPSDCNC đã triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ điều tra, truy xét. Quá trình điều tra đã làm rõ, bắt giữ đối tượng gây án là Hoàng Thị Thanh Hải, sinh năm 1997 (trú tại Vỹ Khách, Liêm Túc, Thanh Liêm). Thủ đoạn của Hải là sử dụng một số công nghệ chỉnh sửa ảnh của mình rồi thay vào chứng minh nhân dân và giấy phép lái xe của người khác do Hải nhặt được để ký hợp đồng vay tiền, chiếm đoạt tài sản.
Tội phạm sử dụng công nghệ cao là loại tội phạm mới phát sinh, xảy ra ở hầu hết các lĩnh vực đời sống xã hội, địa bàn hoạt động rộng, không chỉ xảy ra trong tỉnh mà còn liên quan đến các tỉnh khác với những thủ đoạn ngày càng tinh vi, phức tạp. Đối tượng phạm tội có thể ngồi nơi này nhưng thực hiện hành vi phạm tội ở nơi khác với nhiều đối tượng khác, do vậy quá trình đấu tranh, phòng ngừa gặp không ít khó khăn, phức tạp.
Ngoài ra, các đối tượng thường sử dụng nick name, địa chỉ email để giao tiếp với các bị hại nên khó xác định nhân thân, địa chỉ của đối tượng phạm tội hoặc bị hại. Do vậy, hầu hết chứng cứ được xác định trên cơ sở lời khai của đối tượng, các thông tin từ mạng Internet.
Một chuyên gia trong lĩnh vực an ninh mạng cho biết, thực tế hiện nay cho thấy, để bảo đảm an ninh mạng cũng như máy tính vốn đã là một việc không hề đơn giản nhưng truy tìm, xử lý các tội phạm công nghệ cao còn khó khăn, phức tạp hơn, đặc biệt là xác định người bị hại. Bởi hầu hết đối tượng phạm tội có kiến thức, trình độ nhất định, am hiểu về công nghệ thông tin, chúng triệt để khai thác, lợi dụng sự phát triển của khoa học công nghệ để thực hiện hành vi phạm tội, gây không ít khó khăn cho lực lượng chức năng trong đấu tranh, phòng ngừa.
Chính vì thế, tình hình tội phạm sử dụng công nghệ cao diễn biến phức tạp với quy mô, tính chất, mức độ thiệt hại liên tục gia tăng qua từng năm. Phương thức, thủ đoạn phạm tội ngày càng tinh vi và luôn thay đổi nhằm lẩn tránh sự phát hiện của các cơ quan chức năng.
Để đáp ứng nhiệm vụ đấu tranh PCTPSDCNC, thời gian tới Đội Cảnh sát PCTPSDCNC, Phòng Cảnh sát Hình sự, Công an tỉnh tiếp tục tạo điều kiện để cán bộ, chiến sỹ được đào tạo nâng cao trình độ chuyên sâu về công nghệ thông tin, quản trị mạng, bảo mật, khôi phục dữ liệu máy tính, thu thập tài liệu chứng cứ điện tử; đầu tư trang thiết bị chuyên dụng, cơ sở vật chất để phục vụ cho công tác phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm sử dụng công nghệ cao.
Cùng với đó, tăng cường phối hợp với đơn vị nghiệp vụ Công an tỉnh, công an các huyện, thành phố tuyên truyền, nâng cao nhận thức, hiểu biết của người dân về phương thức, thủ đoạn của TPSDCNC, từ đó để mọi người có ý thức tự phòng tránh, không để xảy ra thiệt hại. Đồng thời, triển khai các biện pháp nghiệp vụ để thu thập thông tin, tài liệu về tình hình có liên quan đến TPSDCNC trên các địa bàn, lĩnh vực phụ trách, đưa ra phương án đấu tranh, phòng ngừa sự phát sinh của tội phạm, qua đó góp phần giữ vững ANTT.
Lê Mai
Lê Mai